Nowe instrumenty poprawią zarządzanie rozwojem

Planowane i realizowane interwencje publiczne w regionach mają być lepiej ukierunkowane i bardziej efektywne, a działania podejmowane tak na poziomie krajowym, jak i regionalnym, bardziej spójne. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało projekt nowelizacji ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, który m.in. usprawnia system zarządzania rozwojem.

Przygotowany przez resort rozwoju regionalnego projekt nowelizacji zakłada nowy system zarządzania rozwojem, którego założeniem jest współistnienie różnego typu dokumentów strategicznych. Podstawowymi dokumentami są długo- i średniookresowa strategia rozwoju kraju oraz realizujące ją inne strategie rozwoju odnoszące się do obszarów i dziedzin wskazanych w strategii średniookresowej. Projekt wprowadza jednak dodatkową kategorię dokumentów, tzw. „polityk wieloletnich”, która ma wypełnić lukę, jaka powstała w systemie dokumentów strategicznych. Projekt definiuje polityki wieloletnie, jako dokumenty ułatwiające koordynację działań podejmowanych i realizowanych przez właściwego ministra w jego obszarze odpowiedzialności. Powinny się one odnosić do określonego sektora lub dziedziny życia społeczno-gospodarczego wskazanej w strategiach rozwoju. Polityki wieloletnie nie wprowadzają więc dodatkowych celów rozwojowych, a jedynie uszczegóławiają sposób realizacji celów wyznaczonych w strategiach. Nie są jednocześnie dokumentami implementacyjnymi, tak jak programy.

Projekt zakłada też wprowadzenie do ustawy o zasadach polityki rozwoju kontraktu terytorialnego. Jest to instrument uzgadniania wspólnych celów wyznaczonych w stosunku do określonego terytorium oraz koordynacji podejmowanych zarówno przez rząd jak i samorząd działań prorozwojowych. Kontrakt terytorialny nie jest umową przekazującą środki finansowe, a jedynie umową wskazującą uzgodnione cele rozwojowe, sposoby ich osiągania, źródła finansowania (krajowe środki publiczne, środki unijne, środki jednostek samorządu terytorialnego – nie tylko wojewódzkie, ale również powiatów, gmin), warunki, w jakich możliwa jest realizacja działań rozwojowych w regionie (np. działania na poziomie krajowym). Tak zdefiniowany kontrakt terytorialny powinien obejmować działania realizowane na poziomie krajowym (przez poszczególne resorty wskazane w kontrakcie terytorialnym) oraz na poziomie regionalnym (działania, które realizują różne jednostki samorządu terytorialnego – województwo, powiat, gmina).

Kolejnym rozwiązaniem ułatwiającym koordynację i zwiększającym efektywność realizacji działań rozwojowych jest ramowy zintegrowany program regionalny (rzpr), który określa, w jaki sposób na poziomie regionalnym koordynowane i integrowane będą działania realizowane przez różne podmioty publiczne na rzecz danego regionu w ramach różnych instrumentów. Nie jest to de facto program w rozumieniu ustawy. Rzpr ma określać obszary, w których konieczna jest interwencja, oczekiwane rezultaty i instrumenty, które są niezbędne do realizacji tej interwencji, środki finansowe i źródła finansowania działań, zasady koordynacji działań realizowanych w ramach wskazanych instrumentów (programów), podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań (np. różne jednostki samorządu terytorialnego). O ile kontrakt terytorialny odnosi się do działań na poziomie krajowym i regionalnym mających wpływ na określone kontraktem terytorium, o tyle rzpr odnosi się do działań podejmowanych na poziomie regionalnym.

Projekt został przekazany do konsultacji społecznych. Uwagi do projektu ustawy należy przesyłać do 26 września włącznie.