Większość skontrolowanych samorządów zrezygnowało z transportu dzieci i uczniów specjalnie dostosowanymi do tego celu autobusami szkolnymi. Ze względów ekonomicznych gminy wybierały pojazdy kursujące w ramach przewozów regularnych. Zdaniem NIK, takie rozwiązanie nie zapewnia bezpieczeństwa dojeżdżającym dzieciom. W odniesieniu do autobusów przewozów regularnych, nie obowiązują bowiem tak restrykcyjne wymogi, jak w przypadku gimbusów.
Na niski poziom bezpieczeństwa uczniów, wpłynął również sposób w jaki wyłania się przewoźników, transportujących dzieci do szkół. Aż 80 proc. zbadanych gmin, wybierało wykonawcę na postawie najniższej ceny. Tylko dwie JST, w warunkach jakie muszą spełniać wykonawcy określiło dopuszczalny wiek pojazdów. Taka organizacja przewozów pozwala gminom zaoszczędzić, ale w porównaniu z autobusami szkolnymi znacząco obniża poziom bezpieczeństwa.
We wszystkich skontrolowanych samorządach, w trakcie przewozu uczniów nie przestrzegano przepisów ruchu drogowego. Uchybienia te odnoszą się zarówno do kierujących autobusami, jak niewłaściwego oznakowania miejsc wsiadania i wysiadania dzieci. Prawie połowa przystanków nie posiadała jakiegokolwiek oznakowania. Problem stanowi też mała liczba kontroli wykonawców przewozów czy słaby system nadzoru nad stacjami diagnostycznymi.
Dokonana przez inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego na zlecenie NIK kontrola, skutkowała zatrzymaniem wielu dowodów rejestracyjnych. Co czwarty zbadany autobus nie nadawał się do jazdy na drogach lub nie posiadał aktualnych badań technicznych. Najgorzej pod tym względem wypadło województwo kujawsko-pomorskie. Na 16 skontrolowanych pojazdów, w 12 przypadkach zatrzymano dowody rejestracyjne. Zdaniem NIK, samorządy realizujące obowiązek zagwarantowania bezpłatnego transportu dla dzieci koncertują się głównie na zapewnieniu właściwej ilości środków transportu oraz opiekunów. Nie skupiają się natomiast na zapewnieniu uczniom właściwego bezpieczeństwa.
Biorąc pod uwagę powyższe nieprawidłowości, Prezes NIK wystąpił do Komendanta Głównego Policji oraz Głównego Inspektora Transportu Drogowego o przeprowadzenie skrupulatnej kontroli pojazdów, którymi JST dowożą uczniów w roku szkolnym. Wyniki badania przekazane zostaną Ministrowi Edukacji, oraz samorządom gmin i powiatów odpowiedzialnym za bezpieczeństwo przewozów i organizację w ruchu na drogach. Minister Infrastruktury i Budownictwa otrzyma natomiast kluczowy wniosek dotyczący zmiany w przepisach określających wymagania techniczne pojazdów.
Izba apeluje ponadto o wprowadzenie dla pojazdów, którymi w ramach zorganizowanego transportu do przedszkoli i szkół przewozi się dzieci, wymogów technicznych jak najbardziej zbliżonych do tych, które dotyczą gimbusów.
W wyniku przeprowadzanego przez NIK badania skontrolowano 30 gmin województw: kujawsko - pomorskiego, małopolskiego, podlaskiego, pomorskiego, wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego.
(nik.gov.pl)
