Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113 z późn. zm.) [przepisy wprowadzające]) w art. 15a nakładają na wójta obowiązek dostosowania do końca 2014 r. co najmniej 1/5 liczby lokali wyborczych dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1134) [ustawa zmieniająca z dnia 11 lipca 2014 r.] limity te podnosi w kolejnych latach do 1/3 i 2/5, aby od 2017 r. docelowo ½ lokali spełniała standardy dostosowania dla osób niepełnosprawnych.
Biorąc pod uwagę, że głosowanie za pośrednictwem pełnomocnika lub korespondencyjnie nie może być traktowane jako reguła a wyłącznie jako rozwiązanie wyjątkowe, dyspozycje (co najmniej) wskazanych przepisów należy rozumieć tak, że docelowo wszystkie lokale wyborcze powinny odpowiadać potrzebom osób niepełnosprawnych. Szczególnie, w przypadku wyborów samorządowych niedostosowanie wszystkich lokali dla potrzeb niepełnosprawnych uniemożliwia niektórym z nich osobiste głosowanie w swoim okręgu wyborczym.
Procedura zmiany siedziby okw przewiduje m.in. w § 4 art. 13a Kw uprawnienie dla zainteresowanych, a więc osób niepełnosprawnych i działających w ich imieniu podmiotów, zgłaszanie do wójta propozycji zmian siedzib komisji wyborczych, które są nieodpowiednio przystosowane, w terminie co najmniej 55 dni przed dniem wyborów (a więc do 22 września 2014 r.). Wójt, przedłożone propozycje niezwłocznie umieszcza w BIP prowadzonym przez urząd gminy. Wójt nie jest zobowiązany do przedkładania zgłoszonych wniosków radzie gminy do zatwierdzenia, bądź przedkładając je może jednocześnie wnioskować o ich odrzucenie podając określone uzasadnienie, w terminie takim, by rada gminy dokonała zmian najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów, tj. najpóźniej 2 października br.
Zgodnie z art. 156 Kw, obsługę i techniczno-materialne warunki pracy okw, zapewnia wójt, jako zadanie zlecone. Jednostki organizacyjne sprawujące trwały zarząd nieruchomości państwowych i komunalnych są obowiązane udostępnić pomieszczenia bezpłatnie. Lokale pozostające w zarządzie innych podmiotów również mogą być wyznaczone przez radę gminy na siedzibę komisji wyborczych ale po uprzednim porozumieniu z zarządzającymi tymi pomieszczeniami, co należy rozumieć, że za ich zgodą i na ich warunkach, także odpłatnie.
Pojęcie siedziby (lokalu) komisji wyborczej dostosowanej dla potrzeb niepełnosprawnych ma charakter techniczny. Wójt dostosowuje daną siedzibę tak, by spełniała ona wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 158, poz. 938) [rozporządzenie] i informuje o tym radnych.
Przeczytaj też: Wójt informuje niepełnosprawnych o możliwych sposobach głosowania (wzory)
Lokal taki zgodnie z rozporządzeniem powinien posiadać:
1) lokalizację na parterze bez barier architektonicznych albo w pomieszczeniu wyposażonym w urządzenie umożliwiające samodzielne dotarcie wyborcy niepełnosprawnego do niego np. podjazd;
2) co najmniej jedne drzwi prowadzące do lokalu umożliwiające dogodne warunki ruchu wyborcom niepełnosprawnym, w szczególności:
a) powinny być rozwierane lub rozsuwane oraz posiadać szerokość w świetle co najmniej 0,9 m, w przypadku drzwi dwuskrzydłowych szerokość skrzydła zasadniczego nie może być mniejsza niż 0,9 m,
b) wysokość progu nie więcej niż 5 mm;
3) krawędzie stopni schodów znajdujących się w lokalu oraz prowadzących do lokalu powinny być wyróżnione kolorem kontrastującym z kolorem posadzki;
4) dogodne warunki ruchu wyborców niepełnosprawnych, możliwie najkrótszą i wolną od przeszkód drogą w budynku oraz:
a) rozmieszczenie drzwi zapewniające możliwość bezpośredniego, samodzielnego dotarcia do lokalu,
b) oznaczenie na wysokości 0,8-1,2 m oraz 1,4-1,7 m przezroczystych przegród, w szczególności drzwi i ścian, przynajmniej dwoma pasami o szerokości 0,1 - 0,15 m, o jednolitej barwie, kontrastującej z tłem,
c) posadzki o nawierzchni o właściwościach przeciwpoślizgowych,
d) przejście o szerokości co najmniej 1,5 m pomiędzy miejscem wydania karty do głosowania i miejscem zapewniającym tajność głosowania a urną;
5) dodatkowe - obok górnego - oświetlenie skierowane bezpośrednio na miejsce, w którym będzie wypełniana karta do głosowania w miejscu zapewniającym tajność głosowania;
6) co najmniej jedno miejsce zapewniające tajność głosowania wyborcom niepełnosprawnym, dostosowane do rodzaju potrzeb wyborców niepełnosprawnych wynikających z ich niepełnosprawności o wymiarach co najmniej 1,2 m szerokości i 1,2 m głębokości, umożliwiające pisanie na dwóch wysokościach: 0,8 i 1,1 m;
7) urnę wyborczą o wysokości nie przekraczającej 1 m wysokości;
8) umieszczenie w miejscu dostępnym dla wyborców poruszających się na wózkach inwalidzkich urzędowych obwieszczeń oraz informacji o sposobie głosowania, na wysokości 0,9 m mierzonej od posadzki do dolnej części arkusza obwieszczenia lub informacji.
Po wejściu w życie ustawy zmieniającej z dnia 11 lipca 2014 r., jeżeli w gminie nie będą dostosowane wszystkie lokale wyborcze do potrzeb osób niepełnosprawnych, zainteresowany wyborca będzie mógł na podstawie art. 28 § 1 pkt 1 Kw, w terminie nie później niż w 5 dniu przed dniem wyborów (12 listopada 2014 r.) złożyć pisemny wniosek do urzędu gminy właściwego ze względu na jego miejsce stałego zamieszkania, o dopisanie go do spisu wyborców w wybranym przez siebie, dostosowanym dla osób niepełnosprawnych obwodzie głosowania.
Uwaga! Rozwiązanie polegające na przepisaniu się wyborcy do innego obwodu (podobnie jak przy głosowaniu korespondencyjnym) może spowodować, że wyborca będzie głosował na kandydata/ów startujących w wyborach w innym okręgu, niż właściwy, ze względu na miejsce zamieszkania, dla niepełnosprawnego okręg wyborczy. Należy o tym wyborcę bezwzględnie poinformować.
Wybory samorządowe 2014 - zobacz listę gotowych do pobrania wzorów wyborczych>>>
