Kopalnia, na bazie której działa Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego "Guido", powstała w 1855 r. W 1967 r. utworzono tam kopalnię doświadczalną, a w latach 1982-1996 funkcjonował "Skansen Górniczy Guido". Od czasu ponownego otwarcia dla ruchu turystycznego w czerwcu 2007 r. - dzięki współpracy samorządów miejskiego i wojewódzkiego - w kopalni udostępniono turystom oba poziomy: 170 m i 320 m.

Na głębokości 170 metrów prezentowane są m.in. praca górnika, wydobycie węgla i maszyny z przełomu XIX i XX wieku. Najciekawszą częścią bardziej współczesnego poziomu 320 jest ponaddwukilometrowa trasa turystyczna z autentycznym i działającym wyposażeniem kopalni. Niezależnie, w komorach na tym poziomie organizowane są uroczystości, np. barbórkowe karczmy górnicze, a także imprezy m.in. w ramach projektów "Poziom sztuki" czy „Muzyka na poziomie”.

Blisko dwa lata temu zabrzański samorząd i kierownictwo kopalni rozpoczęły unijny projekt zakładający m.in. rewitalizację części kopalnianych wyrobisk. Dzięki niemu 320 metrów pod ziemią odnowiono i od nowa zaaranżowano trzy komory – dawne warsztat mechaniczny, komorę kompresorów i halę pomp. W zamierzeniu mają stać się miejscem wydarzeń kulturalnych, biznesowych, towarzyskich i rozrywkowych.

W warsztacie kiedyś dokonywano napraw i remontów sprzętu górniczego, a dzięki torom w spągu (podłodze) mógł też służyć jako zajezdnia dla kopalnianego taboru. Miejsce to przerobiono teraz na salę kinową z pochyłą widownią na prawie sto miejsc, wysokiej jakości projektorem, a także sprzętem do multimedialnych konferencji – m.in. mikrofonami, rejestratorami i systemem tłumaczeń symultanicznych. Jedną ze ścian wyłożono naturalnie rdzewiejącą blachą kortenowską.

Pierwotnym przeznaczeniem wydrążonej w drugiej połowie XIX w. komory kompresorów było odwadnianie kopalni, znajdowały się tam też urządzenia sprężające powietrze. Zachowując zabytkowe maszyny komorę zaaranżowano na przestrzeń wystawową – z nagłośnieniem, projektorami i oddzielnym zapleczem gastronomicznym. Ciekawostką tego miejsca są zamontowane w ścianach i wysuwane z nich ławy do siedzenia.

Przejście z komory kompresorów prowadzi bezpośrednio do pochodzącej z tego samego okresu hali pomp, w której teraz znalazła się klubokawiarnia z napojami i ciepłymi przekąskami. Wyeksponowano tam odkryty w trakcie prac remontowych surowy, ceglany ocios (boczną ścianę) płynnie przechodzący w łukowy strop. Również to miejsce wyposażono w sprzęt elektroniczny, m.in. projektor do transmisji telewizyjnych czy bezprzewodową sieć.

Niezależnie od unijnego projektu, przy pomocy którego zrewitalizowano te trzy miejsca, niedawno odnowiono i przearanżowano też komorę dawniej znaną jako komora badawcza nr 8 lub – później – komora biesiadna. W poprzednich latach organizowano w niej m.in. imprezy komercyjne i koncerty. Teraz m.in. na ceglanych ścianach z łukowym sklepieniem zainstalowano konstrukcję mającą poprawiać akustykę oraz wyposażono salę w trybunę teleskopową i szereg instalacji. Komora zyskała nazwę K8, którą ostatecznie rozszerzono na cały odnowiony kompleks.

Kosztującą prawie 700 tys. zł adaptację komory badawczej na cele kulturalne kwotą 300 tys. zł wsparł resort kultury. Warty ponad 24,3 mln zł projekt „Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych Gminy Zabrze na cele kulturalne, turystyczne i oświatowe” – dofinansowany kwotą 12,6 mln zł ze środków unijnych – prócz prac w trzech kopalnianych komorach - objął też inne zadania.

W ramach jednego z nich w ub. roku na poziomie 320 zaczęła jeździć podwieszana kolejka górnicza – jakie zwykle wykorzystywane są do transportu ludzi i materiałów w bocznych, ciaśniejszych wyrobiskach kopalni. Planowane jest powiększenie trasy turystycznej o zabytkową tamę wodną, która pierwotnie zabezpieczała kopalnię przed zalaniem. Z kilku stojących w pobliżu Kopalni Guido poprzemysłowych budynków, jeden już został zaadaptowany na potrzeby poradni psychologiczno-pedagogicznej, a dwa pozostałe wkrótce posłużą turystom jako hotel i restauracja.

Uroczyste otwarcie strefy K8 zaplanowano na 6 i 7 lipca. W sobotę wieczorem w strefie odbędzie się premiera wyprodukowanego przez „Guido” monodramu pt. „Synek", granego po śląsku przez Marcina Gawła. Spektakl zostanie powtórzony w niedzielę wieczorem, wcześniej tego dnia będzie można zwiedzić podziemia kopalni – po raz pierwszy z trasą poszerzoną o strefę K8.