Organem założycielskim SP ZOZ-u jest powiat. Starosta powiatu zwrócił się do wójtów gmin w danym powiecie o współtworzenie rady społecznej SP ZOZ-u. Jeden z wójtów stwierdził, że nie czuje się kompetentny osobiście do bycia członkiem rady społecznej i wskazał z imienia i nazwiska swojego przedstawiciela, który w jego imieniu miałby reprezentować gminę X. Rada powiatu z przyczyn politycznych nie zgodziła się aby ta konkretna osoba - pomimo swoich niezaprzeczalnych kompetencji i doświadczenia użytecznych w działaniu rady społecznej - była członkiem rady i przegłosowała negatywnie tę kandydaturę, proponując w to miejsce inną osobę.
Czy ta uchwała rady powiatu jest ważna, skoro wójt gminy X nie wycofał w żaden sposób swojego pierwotnego kandydata i nadal uważa, że ta osoba powinna być w radzie społecznej przedstawicielem gminy, którą kieruje?
Odpowiedź
Przepisy prawne określające skład rady społecznej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie dają podstaw do uznania uchwały rady powiatu jako podjętej z naruszeniem prawa, a tym bardziej podstaw dla stwierdzenia jej nieważności.
Uzasadnienie
Zgodne z art. 45 ust. 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) – dalej u.z.o.z. radę społeczną powołuje podmiot, który utworzył publiczny zakład opieki zdrowotnej.
Skład rady społecznej określają przepisy art. 45 ust. 1 u.z.o.z. W przypadku samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej podległego powiatowi zastosowanie znajdą przepisy art. 45 ust. 1 pkt 1 u.z.o.z. – starosta lub osoba przez niego wyznaczona jako przewodniczący rady; art. 45 ust. 1 pkt 2 lit. a, b oraz - o ile w zakładzie funkcjonuje oddział kliniczny - lit. e. Zgodnie z przepisami ustawy członkami rady będą, poza przewodniczącym:
- przedstawiciel wojewody;
- przedstawiciele wybrani przez radę powiatu w liczbie określonej przez radę;
- przedstawiciel rektora publicznej uczelni medycznej lub publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych lub dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego - w zakładzie, w którym jest oddział kliniczny.
Przepisy ustawy określające skład rady społecznej nie dopuszczają możliwości ich modyfikacji przez organy tworzące. Określenie składu rady społecznej jest bezwzględnie wiążące i jednoznaczne. Uwzględniając przepisy powyżej wskazane nie ma podstaw do wywiedzenia tezy o nieważności uchwały rady powiatu opisanej w pytaniu, z uwagi na pominięcie przedstawiciela wójta jednej z gmin.
Żaden przepis nie statuuje obowiązku rady powiatu do powoływania do składu rady społecznej podległego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej wójtów (lub ich przedstawicieli) gmin, których mieszkańcom zakład udziela świadczeń.
Uwagi
Brak realizacji uzgodnień pomiędzy powiatem a wójtem w zakresie członków rady społecznej nie rodzi żadnych skutków prawnych.
Również same "uzgodnienia" nie znajdują oparcia w przepisach obowiązujących.
Zagrożenia
Pominięcie przedstawiciela wójta może rodzić dla powiatu tylko konsekwencje polityczne. Rada gminy może np. negatywnie opiniować przekształcenia zakładu.
Podstawy prawne opiniowania przez samorządy terytorialne spraw, o których mowa, znajdują się w art. 43 u.z.o.z.