Halina C. złożyła wniosek o wypłatę dodatku węglowego. Podała, że w skład jej gospodarstwa domowego wchodzą również córka Anna C. i syn Paweł C. W toku postępowania wnioskodawczyni zmarła. Wobec tego, jej wniosek pozostawiono bez rozpatrzenia. Pół roku później dzieci wnioskodawczyni wniosły ponaglenie, podnosząc, że pomimo śmierci wnioskodawczyni, nadal - na mocy złożonego wniosku - są oni uprawnieni do otrzymania dodatku węglowego. Należą oni bowiem do gospodarstwo domowego wnioskodawczyni.

 

Burmistrz: wniosek powiązany z wnioskodawcą

Burmistrz stwierdził niedopuszczalność ponaglenia. Jego zdaniem dodatek węglowy ma charakter uprawnienia ściśle związanego z osobą wnioskodawcy. W razie jego śmierci nie przechodzi na spadkobierców. W związku z powyższym, dzieciom Haliny C. nie można przyznać uprawnień strony w tym postępowaniu.

Czytaj też w LEX: Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków - obowiązki właścicieli i zarządców budynków oraz JST >

Rodzeństwo wywiodło skargę na bezczynność burmistrza. Wskazało, że gmina miała dwa miesiące na wypłatę dodatku węglowego. W związku z czym burmistrz od ponad 7 miesięcy pozostaje w bezczynności. Skarżący nie dostali w tej sprawie żadnej informacji, ani też decyzji. Organ nie przeprowadził również wywiadu środowiskowego. Dodali, że poinformowali gminę o zgonie matki już tydzień po jej śmierci. Pracownik urzędu poinformował ich wówczas, iż nie muszą składać odrębnego wniosku, a fakt śmierci matki zostanie odnotowany w dokumentach urzędu.

Sprawdź w LEX: W jaki sposób ustalić, kto pierwszy złożył wniosek o ustalenie prawa do dodatku węglowego pod tym samym adresem zamieszkania? >

W odpowiedzi na skargę, organ wyjaśnił, że jego zdaniem skarżący na żadnym etapie postępowania nie byli stroną postępowania, a on podjął wszystkie kroki formalne zmierzające do prawidłowego rozpatrzenia wniosku o wypłatę dodatku. Biorąc pod uwagę, że nie pojawiły się wątpliwości co do gospodarstwa domowego wnioskodawczyni, nie było potrzeby przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Jak wyjaśnił: "nie może być mowy o bezczynności organu wobec strony postępowania, która w dniu rozstrzygnięcia już nie żyła."

Zobacz inne wyroki dotyczące dodatku węglowego:

Organ powinien rozpoznać wniosek mimo śmierci wnioskodawczyni

Sąd był innego zdania i uwzględnił skargę. Uznał, że burmistrz dopuścił się bezczynności w załatwieniu wniosku i wyznaczył mu termin jego załatwienia.

W realiach sprawy rolą organu było rozpatrzyć wniosek złożony Halinę C., nadal bowiem istniała co najmniej jedna osoba, która posiadała interes prawny w załatwieniu sprawy – wyjaśnił sąd. Zwrócił uwagę, że w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni. W sytuacji, gdy nie ma podstaw do przyjęcia takiego następstwa, organ nie może stwierdzić bezprzedmiotowości postępowania, gdy szczególny charakter instytucji prawnej nakazuje kontynuowanie rozpoznawania sprawy administracyjnej, ze względu na inny podmiot, którego interesu prawnego dotyczy wynik postępowania.

Sprawdź w LEX: Czy należy się dodatek węglowy dla osoby która mieszka w oddzielnym budynku ale pod tym samym adresem? >

Śmierć osoby, która wystąpiła z wnioskiem o dodatek węglowy, pomimo niezaistnienia podstaw do przyjęcia następstwa proceduralnego, nie uzasadnia zatem pozostawienia wniosku bez rozpoznania jeżeli udział w tym postępowaniu zgłosi osoba, która wykaże, że ma interes prawny w wydaniu decyzji. Niezaprzeczalnie, dodatek węglowy przysługuje osobie w gospodarstwie domowym - ustawa wprost w art. 2 ust. 8 stanowi wręcz o wysokości dodatku węglowego dla gospodarstwa domowego, a nie dla osoby. Przyjąć należało, iż członkowie gospodarstwa, którzy nie występują z własnym wnioskiem mają interes prawny w załatwieniu sprawy. W tej sprawie, burmistrz nie zareagował właściwie na informację o śmierci wnioskodawczyni. Powinien zwrócić się do osób wskazanych we wniosku jako wchodzące w skład gospodarstwa domowego wnioskodawczyni o udzielenie odpowiedzi, czy podtrzymują wniosek, a to pod rygorem umorzenia postępowania w wypadku braku pozytywnej odpowiedzi w zakreślonym terminie. Biorąc pod uwagę, że wniosek o przyznanie dodatku może złożyć wyłącznie jedna osoba z gospodarstwa, do czasu śmierci wnioskodawczyni skarżący nie mogli realizować swego interesu prawnego poprzez złożenie własnego wniosku.

Zobacz również: Trudno pozbyć się myśliwych z własnych terenów

Burmistrz powinien przeprowadzić wywiad

Odnosząc się do wywiadu środowiskowego, sąd wyjaśnił, że organ będąc w posiadaniu informacji wskazanych we wniosku o wieloosobowym gospodarstwie, jak również mając wiedzę o śmierci wnioskodawczyni, nie tylko mógł, ale i powinien poczynić kroki w celu prawidłowego wypełnienia przepisów ustawy. Należało w drodze wywiadu ustalić, czy pozostałym osobom wchodzącym w skład gospodarstwa domowego, którego dotyczył wniosek, przysługuje prawo do otrzymania dodatku węglowego. Ustawa o dodatku węglowym wyposaża bowiem właściwe organy gminy w wachlarz uprawnień procesowych właśnie po to, by umożliwić udzielenie pomocy w postaci dodatku dla gospodarstw domowych jak największej liczbie osób spełniających warunki ustawowe.

Wyrok WSA w Poznaniu 10 sierpnia 2023 r., sygn. akt IV SAB/Po 95/23

Sprawdź w LEX: Czy dodatek węglowy należy się na nieodebrany budynek mieszkalny? >>>

Sprawdź w LEX: Czy obywatelowi Węgier przysługuje dodatek węglowy? >>>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.