Wnioskodawczyni wystąpiła do powiatowego centrum pomocy rodzinie o pomoc finansową na utrzymanie domu, w którym funkcjonuje zawodowa rodzina zastępcza. Starosta odmówił przyznania pomocy. Po przeanalizowaniu sytuacji finansowej małżonków uznał bowiem, iż miesięczny dochód na osobę, jakim dysponują wnioskodawcy, jest wystarczający, aby pokryć średnie miesięczne koszty związane z utrzymaniem domu. Decyzję starosta doręczył wnioskodawczyni, wyrażając jednocześnie przekonanie, że fakt ten nie wpłynie negatywnie na jakość wykonywanej pracy.


Od decyzji wnioskodawcy złożyli odwołanie. Podkreślili, iż poprzednia decyzja, była pozytywna przy tych samych zarobkach skarżących. Zaznaczyli, że odmowna decyzja nie wpłynie negatywnie na jakość wykonywanej pracy, ale na pewno wpłynie negatywnie na jakość utrzymania domu.


SKO wyjaśniło, że z dniem 08 czerwca 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 579). W obecnym stanie prawnym przyznanie świadczenia określonego w art. 83 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny ma charakter fakultatywny - organ może przyznać to świadczenie, lecz nie musi, jeżeli dojdzie do przekonania, że nie wymaga tego sytuacja faktyczna. SKO oceniło, że organ I instancji wyjaśnił wyczerpująco wszystkie istotne okoliczności sprawy, dokonał także prawidłowej interpretacji przepisów prawa materialnego. SKO swoją decyzję doręczyło jedną przesyłką adresowaną do obojga małżonków.


WSA rozpatrując sprawę zwrócił uwagę, że uszło uwadze organów administracji, że tą samą ustawą zmieniającą z 2012 r. dodano (w art. 1 pkt 39) do ustawy o wspieraniu rodziny przepis przejściowy – art. 232b. Redakcja tego artykułu, tj. sformułowanie: "przyznaje środki finansowe", wyklucza uznaniowość organu. Jeżeli więc rodzina zastępcza zawodowa spełni przesłanki wskazane przez ustawodawcę, starosta nie może odmówić przyznania środków finansowych, o których mowa w art. 83 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny.


Ponadto zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. Z akt sprawy, w tym zwłaszcza z uzasadnienia decyzji starosty, wynika, że rodzinę zastępczą zawodową stanowią oboje skarżący. Zatem stronami postępowania o pomoc finansową w ponoszeniu kosztów utrzymania domu jednorodzinnego, w którym funkcjonuje taka rodzina, są oboje małżonkowie. W konsekwencji, organ I instancji powinien doręczyć swoją decyzję obu osobom stanowiącym rodzinę zastępczą, pomimo tego, że wniosek podpisała tylko skarżąca. Tymczasem z naruszeniem przepisów postępowania starosta doręczył decyzję jedynie wnioskodawczyni. SKO tylko częściowo wyeliminowało ten błąd, bowiem swoją decyzję doręczyło jedną przesyłką adresowaną do obojga małżonków, zamiast do każdego z nich z osobna.


Wyrok WSA w Poznaniu z 31 stycznia 2013 r., sygn. akt IV SA/Po 1183/12, nieprawomocny