Czy skrócenie terminu realizacji umowy należy traktować jako zmianę istotną umowy?

Zamawiający określił, że zamówienie należy wykonać w ciągu 12 miesięcy od daty podpisania umowy. W trakcie realizacji zamówienia okazało się, że zamówienie może zostać wykonane w krótszym terminie, tj. 8 miesięcy. Czy będzie to istotna zmiana umowy?

Odpowiedź eksperta pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne.

Skrócenie terminu wykonania przedmiotowego zamówienia można zakwalifikować jako zmianę nieistotną.

Regulacje ustawowe dotyczące zasad zmian umowy w sprawie zamówienia publicznego zawarte zostały w art. 144 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907) – dalej p.z.p. Przepis ów stanowi, że zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

Z powyższej regulacji wynika zatem, że zmiana umowy o zamówienie publiczne jest możliwa. Po pierwsze, zawsze dopuszczalna i uprawniona będzie zmiana nieistotna. Zmiana istotna jest dopuszczalna natomiast wówczas, gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

Podstawą do udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe pytanie jest zatem ustalenie charakteru zmiany, jaką jest skrócenie terminu realizacji zamówienia. Ustawodawca oczywiście nie zdefiniował nigdzie pojęcia zmiany istotnej lub odpowiednio zmiany nieistotnej. W oparciu o bogate orzecznictwo KIO oraz ETS przyjmuje się, że każda zmiana, która w jakikolwiek sposób zmieniałaby treść oferty najkorzystniejszej złożonej przez wykonawcę w terminie składania ofert i wybranej w postępowaniu ma charakter istotny. W wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie C-454/06 Presse-text Nachrichtenagentur Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazał: "Zmiana zamówienia publicznego w czasie jego trwania może być uznana za istotną, jeżeli wprowadza ona warunki, które gdyby zostały ujęte w ramach pierwotnej procedury udzielania zamówienia, umożliwiłyby dopuszczenie innych oferentów niż ci, którzy zostali pierwotnie dopuszczeni lub umożliwiłyby dopuszczenie innej oferty niż ta, która została pierwotnie dopuszczona".

Zmiany nieistotne, z kolei, rozumieć należy jako takie, co do których wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie ani na wynik postępowania. (Tak np. w wyrokach z dnia 29 kwietnia 2004 r., C-496/99 P, Komisja Wspólnot Europejskich v. CAS Succhi di Frutta SpA, ECR 2004, nr 4A, poz. I-03801, oraz z dnia 5 października 2000 r., C-337/98, Komisja Wspólnot Europejskich v. Republika Francuska, ECR 2000, nr 10A, poz. I-08377.).