Bon energetyczny, który ma zastąpić dodatek osłonowy, wprowadzono ustawą z 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego. Ta nowa forma wsparcia ma złagodzić podwyżki cen energii w tym roku. Zdaniem rządu świadczenie może objąć ok. 3,5 mln gospodarstw domowych, o najniższych dochodach.
Bon energetyczny – stawka podstawowa i podwyższona
Na mocy ustawy wprowadzony zostanie bon energetyczny, czyli dodatkowe świadczenie dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu jest ustalana na podstawie dochodów osiągniętych w 2023 roku. Ustawodawca sprecyzował, że chodzi o dochód netto, np. w przypadku dochodów z pracy opodatkowanych wg skali podatkowej PIT, pomniejszony np. o koszty uzyskania przychodu, podatek, składki oraz po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób (art. 3 ustawy)
Stawki mają być zależne od dochodów i liczby osób w gospodarstwie domowym. Wysokość ma przedstawiać się następująco:
- 300 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;
- 400 zł gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;
- 500 zł, jeśli składa się z 4 do 5 osób;
- 600 zł, jeśli składa się z co najmniej 6 osób.
Z kolei gdy główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, kwoty będą wyższe. Stawki wyglądają w tym przypadku następująco:
- 600 zł - gospodarstwo domowe jednoosobowe;
- 800 zł - jeśli składa się z 2 do 3 osób;
- 1000 zł - jeśli składa się z 4 do 5 osób;
- 1200 zł - jeśli składa się z co najmniej 6 osób.
Aby gospodarstwu domowemu została przyznana zwiększona wysokość bonu energetycznego, to główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego zasilane energią elektryczną musiało zostać wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) do 1 kwietnia 2024. Nie dotyczy to nowo uruchamianych głównych źródeł ogrzewania gospodarstw domowych zasilanych energią elektryczną, ponieważ te mogą być wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) po 1 kwietnia br. (w terminie 14 dni od dnia pierwszego uruchomienia głównego źródła ogrzewania gospodarstwa domowego zasilanego energią elektryczną).
Sprawdź też w LEX: Czy podwyższony bon energetyczny przysługuje wnioskodawcy ogrzewającemu dom jednorodzinny pompą ciepła i posiadającemu fotowoltaikę? >
Obowiązuje zasada złotówka za złotówkę
Jednocześnie, podobnie jak przy dodatku osłonowym, obowiązywać będzie zasada tzw. złotówki za złotówkę. Oznacza to, że bon energetyczny będzie przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, a kwota bonu będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Minimalna kwota wypłacanych bonów energetycznych będzie wynosiła 20 zł. Poniżej 20 zł kwota bonu energetycznego nie będzie wypłacana. Świadczenie jest jednorazowe.
Zobacz też szkolenie online: Bon Energetyczny 2024 r. >
Gdzie składać wnioski
Wnioski o wypłatę będzie można składać odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania w terminie od 1 sierpnia do 30 września 2024 r. W praktyce obsługą wniosków zajmą się ośrodki pomocy społecznej, lub inne instytucje, które do tej pory obsługiwały takie formy wsparcia mieszkańców.
Wniosek przez ePUAP i mObywatela
Istnieje również możliwość złożenia wniosku za pomocą środków komunikacji elektronicznej ePUAP. Jeżeli wnioskodawca będzie chciał złożyć wniosek o wypłatę bonu energetycznego za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP) jako załącznik do formularza pisma ogólnego do podmiotu publicznego, to zarówno formularz pisma ogólnego do podmiotu publicznego, jak i załącznik, muszą być podpisane podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Zasada, kto pierwszy z gospodarstwa
Ustawa definiuje gospodarstwo domowe następująco:
- gospodarstwo domowe jednoosobowe - tworzy je osoba składająca wniosek o przyznanie bonu energetycznego samotnie zamieszkująca i gospodarująca
- gospodarstwo domowe wieloosobowe - tworzą osoba składająca wniosek o przyznanie bonu energetycznego oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące.
Przepisy ustawy wskazują, że w przypadku, gdy wniosek o wypłatę bonu energetycznego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, ten bon jest wypłacany osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza. Ustawodawca przyjął też zasadę, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego. Liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego ustalana jest na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu energetycznego.
Sprawdź też w LEX: Czy przesłanką dla odmowy przyznania bonu energetycznego jest brak opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi? >
W skład gospodarstwa domowego zalicza się zarówno osoba posiadająca obywatelstwo polskie, mająca miejsce zamieszkania i przebywająca na terytorium Polski, jak również wymienieni w ustawie cudzoziemcy, którzy mają miejsce zamieszkania i przebywają w Polsce np. w związku z uzyskaniem w RP statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt w Polsce ze względów humanitarnych.
Sprawdź też w LEX: Czy do wniosku o bon energetyczny możemy dołożyć dodatkowe oświadczenie, ile osób jest zgłoszonych do opłat za śmieci? >
Kiedy wypłata świadczenia?
Na pracowników pomocy społecznej nałożono obowiązek weryfikacji wniosku o wypłatę bonu energetycznego, w szczególności w zakresie wpisania lub zgłoszenia głównego źródła ogrzewania danego gospodarstwa domowego zasilanego energią elektryczną do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Urząd będzie miał na to 60 dni od prawidłowego złożenia wniosku. Przyznanie bonu energetycznego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.
Wnioskodawca może jednorazowo wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego bonu.
Wydania decyzji administracyjnej wymaga:
- odmowa przyznania bonu energetycznego;
- korekta lub odmowa korekty wysokości przyznanego bonu energetycznego;
- uchylenie lub zmiana prawa do bonu energetycznego;
- rozstrzygnięcie w sprawie zwrotu bonu energetycznego przyznanego albo pobranego nienależnie lub w nieprawidłowo ustalonej wysokości
OPS obawiają się jedynie pierwszego rzutu
Ze spokojem do obsługi nowego świadczenia podchodzi Tomasz Majewski dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sompolnie.
- Jesteśmy już tak "przećwiczeni" przez różne dodatki osłonowe, energetyczne, gazowe, węglowe, że już nas raczej nic nie zaskoczy – wskazuje.
Włodzimierz Słomczyński, dyrektor MOPS w Zakopanem zwraca uwagę, że okres składania wniosków to tylko dwa miesiące i zaczyna się w okresie urlopowym. - Wiadomo, że chodzi o pieniądze, więc jeśli wszyscy w sierpniu ruszą do składania wniosków, to może być dla nas wyzwanie kadrowe – dodaje.
Czytaj też w LEX: Bon energetyczny >
![Ekonomia społeczna jako narzędzie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82163/978-83-8358-915-2_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.