Zmienią się zasady ustalania przez rodziców więzów pokrewieństwa po śmierci dziecka

Po ustaniu mocy obowiązującej przepisu kodeksu rodzinnego, zgodnie z którym zaprzeczenie ojcostwa nie było dopuszczalne po śmierci dziecka, rząd przygotował projekt zmian w kodeksie uwzględniający prawo rodziców do ustalenia więzów pokrewieństwa ze zmarłym dzieckiem, jak i zakwestionowania ich istnienia.

 

•  

Proponowane zmiany umożliwiają ukończenie procesów o zaprzeczenie ojcostwa, o zaprzeczenie macierzyństwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania dziecka wszczętych za życia dziecka.

I tak, w razie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo o ustalenie macierzyństwa, ustalenia macierzyństwa będą mogli dochodzić jego zstępni. Powództwo o ustalenie macierzyństwa po śmierci dziecka matka będzie wytaczać przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletniości, matka będzie mogła wytoczyć powództwo o ustalenie macierzyństwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletniość.

Zaprzeczenie macierzyństwa (ojcostwa) nie będzie dopuszczalne po śmierci dziecka, chyba że dziecko zmarło po wszczęciu postępowania. Jeżeli to dziecko wytoczyło powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa (ojcostwa) i zmarło w jego toku, zaprzeczenia macierzyństwa (ojcostwa) mogliby domagać się jego zstępni. Podobnie w przypadku postępowania o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.

Sądowego ustalenia ojcostwa po śmierci małoletniego dziecka będą mogli się domagać: matka oraz domniemany ojciec dziecka, ale tylko do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletniość.

Zmiany dotyczą też kuratora powoływanego przez sąd opiekuńczy. Co do zasady, będzie mógł nim zostać jedynie adwokat lub radca prawny. W innych sprawach, w przypadkach mniej skomplikowanych, także osoba posiadająca wykształcenie prawnicze, w szczególności gdy sąd opiekuńczy określi szczegółowo treść czynności prawnej, a jeżeli szczególne okoliczności za tym przemawiają, także inna osoba.

Z powyższymi zmianami korespondują zmiany w procedurze cywilnej. W sprawie o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz w sprawie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa sąd zawiesi postępowanie w razie śmierci pozwanego dziecka do czasu ustanowienia przez sąd orzekający kuratora, który wstępuje do sprawy na miejsce zmarłego dziecka. Natomiast, gdy powodem w sprawie było dziecko, które zmarło, sąd zawiesi postępowanie, a jeżeli zstępni dziecka w ciągu sześciu miesięcy od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą wniosku o jego podjęcie, umorzy je.

Zmiany wejdą w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.