Przepisy dotyczące przyjmowania nazwiska małżonka, a potem - w razie rozwodu - odwracania tego procesu, zawiera Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO).
Po koronawirusie czeka nas plaga rozwodów>>
Zmiana nazwiska w KRO
Według art. 25 KRO o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Czytaj w LEX: Ryzyko podatkowe związane z instytucją małżeństwa >
Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów. W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie z wniosku o podział majątku wspólnego >
Trzy miesiące na powrót do poprzedniego nazwiska
Proces ten można odwrócić po rozwodzie, pozwala na to art. 59 KRO - w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Po upływie tego terminu, nie ma takiej możliwości w tym trybie. Trzeba będzie wystąpić o administracyjną zmianę nazwiska i złożyć wniosek do kierownika USC.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie z powództwa o rozwód >
Do jakiego urzędu złożyć oświadczenie?
Nie ma wymogu, by oświadczenie składać w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania lub zameldowania. Można iść do dowolnego USC lub - jeżeli ktoś przebywa za granicą do konsulatu.
Jakie dokumenty są potrzebne?
Osobie, która chce wrócić do swojego nazwiska sprzed zawarcia związku małżeńskiego, potrzebne są:
- dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport);
- informacje o miejscu, w którym sporządzono akt małżeństwa, i dacie uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie - nie trzeba tu szczególnego dokumentu, wystarczy powiadomić o tym ustnie;
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej;
A jeżeli składa oświadczenie przed konsulem, dodatkowo:
- odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie lub odpis zupełny aktu małżeństwa z wzmianką o rozwodzie;
Czasem potrzebne są dodatkowe dokumenty, dzieje się tak, gdy wyrok rozwodowy wydał sąd za granicą.
Czytaj w LEX: Zasady odpowiedzialności małżonków za długi >
Ile kosztuje złożenie oświadczenia?
Opłata skarbowa w USC za powrót do swojego nazwiska wynosi 11 zł, a w przypadku składania oświadczenia przed konsulem - 50 EUR opłaty konsularnej. Opłatę wnosi się w kasie urzędu lub przelewając ją na konto jednostki.
Czytaj w LEX: Skutki majątkowe separacji i rozwodu >
Poprzednie nazwisko po wzmiance w akcie małżeństwa
Kierownik przyjmuje oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska i sporządzi protokół. Podpisany dokument USC lub konsulat prześle do urzędu, w którym sporządzono akt małżeństwa. W akcie tym dodaje się wzmiankę dodatkową o nazwisku. Od tego momentu można używać nazwiska sprzed ślubu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.