Kolejny wyrok TSUE w sprawie ochrony wilków

Wilk nie może zostać wskazany jako gatunek, na który można polować na poziomie regionalnym, skoro stan jego ochrony jest niewłaściwy na poziomie krajowym - orzekł właśnie Trybunał Sprawiedliwości UE. Wskazał, że dzieje się tak nawet w przypadku, gdy zgodnie z dyrektywą siedliskową, nie jest on w danym regionie objęty ścisłą ochroną, ponieważ środki gospodarowania gatunkami takie jak polowanie, powinny w każdym razie mieć na celu zachowanie lub odtworzenie tych gatunków we właściwym stanie ochrony.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wskazał w poniedziałek, że dyrektywa siedliskowa została przyjęta, aby osiągnąć istotny cel leżący w realizowanym przez Unię interesie ogólnym, którym jest zachowanie, ochrona i poprawa jakości środowiska, przyczyniając się do zapewnienia różnorodności biologicznej poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. W Hiszpanii, zgodnie z tą dyrektywą, populacje wilków iberyjskich podlegają odrębnym systemom ochrony: te znajdujące się na południu od rzeki Duero korzystają ze ścisłej ochrony. Populacje znajdujące się na północ od tej rzeki zostały zakwalifikowane jako gatunek zwierząt będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, który może być przedmiotem środków gospodarowania gatunkami.y

Czytaj też w LEX: Wykonywanie polowania - uprawnione podmioty >

Ochrona wilków w prawie europejskim

Na mocy ustawy regionalnej wilk został wskazany jako gatunek, na który można polować na północ od rzeki Duero na terytorium wspólnoty autonomicznej Kastylia i León (Hiszpania). W 2019 r. rząd regionalny zatwierdził lokalny plan wykorzystania wilka na terenach łowieckich położonych na północ od tej rzeki w sezonach 2019/2020, 2020/2021 i 2021/2022. Plan ten umożliwiał upolowanie ogółem 339 wilków. Stowarzyszenie na rzecz ochrony i badań nad wilkiem iberyjskim (ASCEL) zaskarżyło ten plan do sądu najwyższego Kastylii i Leónu.

Zobacz również: TSUE: Zakaz polowania na wilki w Austrii jest ważny

Wątpliwości hiszpańskiego sądu

Hiszpański sąd ma wątpliwości co do zgodności ustawy regionalnej z dyrektywą i zwrócił się w tym względzie do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym. Zgodnie bowiem ze sprawozdaniem za lata 2013–2018, przedłożonym Komisji przez Hiszpanię w 2019 r., wilk znajdował się w „niewłaściwym i nieodpowiednim” stanie ochrony w trzech regionach, na których występował na terytorium krajowym (śródziemnomorskim, atlantyckim i alpejskim), przy czym dwa pierwsze regiony obejmowały Kastylię i León.

TSUE: Ustawa sprzeczna z dyrektywą

Trybunał udzielił odpowiedzi, że ustawa regionalna jest sprzeczna z dyrektywą.

Wilk nie może zostać wskazany jako gatunek, na który można polować na terytorium państwa członkowskiego, skoro stan jego ochrony jest niewłaściwy na poziomie krajowym. Okoliczność, że gatunek zwierząt może być przedmiotem środków gospodarowania gatunkami nie oznacza, że stan jego ochrony jest właściwy. Zdaniem TSUE celem tych środków powinno być zachowanie lub odtworzenie danego gatunku we właściwym stanie ochrony. To w ten sposób, w sytuacji gdy środki te obejmują przepisy łowieckie, mają one na celu ograniczenie polowań, a nie ich rozszerzenie. Jeśli okaże się to konieczne, polowania mogą nawet zostać zakazane.

Czytaj też w LEX: Kto wypłaci odszkodowanie za krowę zjedzoną przez wilki? >

Decyzja o polowaniu powinna być uzasadniona

Poza tym, jak zaznaczył TSUE, decyzja zezwalająca na polowanie na dany gatunek powinna być uzasadniona i oparta na danych z nadzoru nad stanem ochrony tego gatunku. Ponadto nadzór ten winien być przedmiotem szczególnej uwagi, w sytuacji gdy gatunek ten jest ogólnie uznawany za gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty. Tymczasem wspólnota autonomiczna Kastylii i Leónu nie uwzględniła przy opracowywaniu spornego planu sprawozdania z 2019 r., zgodnie z którym wilk znajdował się w Hiszpanii w niewłaściwym stanie ochrony. W każdym razie oceny stanu ochrony gatunku i zasadności przyjęcia środków gospodarowania gatunkami muszą być przeprowadzane z uwzględnieniem sprawozdania opracowywanego przez państwa członkowskie zgodnie z dyrektywą co sześć lat oraz najnowszych danych naukowych uzyskanych dzięki nadzorowi, jaki państwa te sprawują. Ocen tych należy dokonać nie tylko na poziomie lokalnym, ale również na poziomie regionu biogeograficznego, a nawet na poziomie transgranicznym. W sytuacji gdy stan ochrony gatunku zwierząt jest niewłaściwy, właściwe organy podejmują środki w celu poprawy stanu ochrony danego gatunku, tak aby jego populacje osiągnęły w przyszłości właściwy zrównoważony stan ochrony. W tym kontekście środki ochrony, takie jak ograniczenie lub zakaz polowania, mogą być konieczne, w sytuacji gdy istnieje niepewność co do istniejących zagrożeń zachowania danego gatunku we właściwym stanie ochrony (zasada ostrożności).

Wyrok Trybunału w sprawie C-436/22 | ASCEL

Czytaj też w LEX: Postrzelenia osób w czasie polowań, w tym w wyniku rykoszetu pocisku kulowego – przestępstwo czy nieszczęśliwy wypadek. Opiniowanie sądowe >  

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.