Sprawy związane z dowodami osobistymi uregulowane są ustawowo. Precyzuje je ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 671 ze zm.). 

Wymiana dowodu osobistego jest bardzo ważna. Dokument jest pomocny w wielu krajowych i zagranicznych sytuacjach - np. 

  1. potwierdza tożsamość (w kontaktach z różnymi podmiotami, np. sądami, placówkami medycznymi);
  2. potwierdza polskie obywatelstwo;
  3. pozwala poruszać się bez paszportu w krajach tzw. strefy Shengen (czyli niemal wszystkie kraje UE, a oprócz tego także inne kraje spoza UE np. Norwegia, Szwajcaria a nawet Islandia; dopiero od końca marca w strefie Shengen jest Bułgaria i Rumunia).
  4. służy jako elektroniczna komunikacja z administracją publiczną i innymi podmiotami (np. pozwala podpisać dokumenty podpisem osobistym, czy elektronicznie podpisać się w usługach online administracji publicznej).

 

Sprawdź również książkę: Apteczka prawna - Lex bez łez >>


Ważne!

  1. Kto uchyla się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego podlega karze ograniczenia wolności albo karze grzywny.
  2. Dowód osobisty jest ważny 10 lat od daty jego wydania, dotyczy to także wymienionego.
  3. Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 12 roku życia, jest ważny 5 lat od daty jego wydania, dotyczy to także wymienionego.


Wymiana dowodu (podobnie jak jego pierwsze wydanie) wymaga zachowanie podstawowych kroków, do których zalicza się:

  1. wypełnienie wniosku o wydanie dowodu osobistego;
  2. dołączenie do wniosku aktualnej fotografii;
  3. okazanie dowodu osobistego/paszportu w urzędzie podczas składania wniosku;
  4. odbiór dowodu w terminie określonym przez urząd.

Czytaj w LEX: Dokumenty umożliwiające potwierdzenie tożsamości w banku >

Wniosek o wymianę dowodu

  • można złożyć osobiście w urzędzie gminy (może to być dowolny urząd na terenie RP);
  • można złożyć przez internet (przy tej formie i tak trzeba złożyć wizytę w urzędzie aby uzupełnić wniosek o odciski palców i wzór podpisu);
  • poza granicami RP (np. w trakcie wakacji) nie ma możliwości złożenia wniosku o dowód w konsulacie, a jedynie wniosek o paszport. 

Status wniosku można sprawdzić na stronie www.obywatel.gov.pl/dokumenty-i-dane-osobowe/odbior-dowodu-osobistego-sprawdz-czy-twoj-dowod-jest-gotowy. 

Wniosek o wydanie/wymianę dowodu osobistego składa się w dwóch terminach:

  1. co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności dowodu osobistego; albo
  2. niezwłocznie w przypadku zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym, utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego albo zmiany wizerunku twarzy posiadacza dowodu osobistego, w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza.

Czytaj też: Na paszport dla dziecka zgodę muszą wyrazić rodzice - choć nie zawsze oboje >

Pełen zakres przypadków, które dotyczą wymiany dowodu osobistego, określa ww. ustawa. Nie można więc ubiegać się o wymianę z innych przyczyn niż te podane w przepisach. Są to m.in.:

  • zmiana danych zawartych w dowodzie;
  • upływ terminu ważności dowodu (wniosek o nowy dowód osobisty składa się co najmniej na 30 dni przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego dokumentu);
  • upływ terminu zawieszenia dowodu (dotyczy dowodów z warstwą elektroniczną);
  • zmiana wizerunku twarzy;
  • utrata dowodu;
  • uszkodzenie dowodu;
  • wymiana dowodu bez warstwy elektronicznej;
  • brak możliwości identyfikacji i uwierzytelnienia lub złożenia podpisu osobistego;
  • brak certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikatu podpisu osobistego;
  • kradzież tożsamości;
  • wymiana dowodu bez odcisków palców;
  • reklamacja.

Nie każde uszkodzenie powoduje konieczność wymiany dowodu – małe ryski, zagięcia czy zabrudzenia nie wpływają na jego ważność!
Z utratą czy uszkodzeniem dowodu wiążą się dodatkowe obowiązki. Trzeba wówczas zgłosić ten fakt niezwłocznie osobiście w organie dowolnej gminy, a poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - dowolnemu konsulowi Rzeczypospolitej Polskiej, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem. Zgłoszenia można dokonać na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej, po opatrzeniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym, w organie gminy, który wydał dowód osobisty.

 

Apteczka prawna - Lex bez łez
-20%
Apteczka prawna - Lex bez łez

Krystian Markiewicz, Marta Szczocarz-Krysiak

Sprawdź  

Cena promocyjna: 24.09 zł

|

Cena regularna: 33 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 24.09 zł


Ważne kwestie praktyczne 

  1. Za wymianę dowodu nie jest pobierana opłata.
  2. Nie ma obowiązku wymiany dowodu na wersję z odciskami palców.
  3. Można jednak wymienić stary dowód na wersję z odciskami palców nawet przed upływem ważności.
  4. Zmiana stanu cywilnego – małżeństwo i zmiana nazwiska, powoduje że należy niezwłocznie wystąpić do urzędu o wymianę dowodu.
  5. Co do zasady na odbiór dowodu czeka się 30 dni, ale może on ulec przedłużeniu.
  6. Wymiany dowodu nie można załatwić przez przesyłkę listową, przepisy wymagają osobistego stawiennictwa w urzędzie.
  7. W przypadku ubiegania się o nowy dowód (np. po zgubieniu starego) należy przedstawić ważny paszport, a w przypadku jego braku inny dokument zawierający fotografię np. prawo jazdy, legitymację studencką/szkolną, legitymację służbową.
  8. Osoba mieszkająca za granicą (np. w UE) musi złożyć wniosek o wymianę dowodu w dowolnym urzędzie gminy w RP.
  9. W przypadku zamieszkiwania za granicą – nie ma możliwości upoważnienia innej osoby w RP do złożenia wniosku o wymianę dowodu i jego odbiór. 

Zasadą jest odbiór dowodu (wymienionego) osobiście. Przepisy dopuszczają jednak pewne wyjątki dotyczące:

  • osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych, za którą dowód odbiera rodzic lub opiekun prawny, czyli za dziecko;
  • osoby posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, za którą dowód odbiera rodzic lub kurator;
  • osób chorych i niepełnosprawnych, od których wniosek o dowód był przyjmowany w miejscu ich pobytu, za których odbioru dowodu osobistego może dokonać pełnomocnik legitymujący się pełnomocnictwem szczególnym do dokonania odbioru dowodu.

W przypadku odmowy wymiany/wydania dowodu istnieje możliwość odwołania do właściwego miejscowo wojewody, w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji, za pośrednictwem urzędu.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.