Celem ustawy jest wprowadzenie odrębnych formatów dokumentów dla obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin.

Nowelizacja reguluje zasady także kontynuacji pobytu w Polsce Brytyjczyków wykonujących u nas pracę jako pracownicy delegowani przez pracodawcę mającego siedzibę w Wielkiej Brytanii, w innym państwie członkowskim UE, czy też w państwie trzecim. 

Chodzi także o zmianę uregulowań dotyczących zachowania prawa pobytu w Polsce i zasad wydawania dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu obywatela UE oraz wydaleń.

A zatem przepisy dotyczą:

  1. członków rodzin obywateli W. Brytanii
  2. pracowników delegowanych
  3.  innych osób nie zatrudnionych

 

Rejestrowanie pobytu

Dane statystyczne Urzędu do Spraw Cudzoziemców wskazują, iż rocznie z wnioskami o zarejestrowanie pobytu występuje około 9000 obywateli UE. Liczba składanych wniosków o zarejestrowanie pobytu kształtowała się dotychczas następująco:
w 2013 r. – 8892, w 2018 r. – 7179, w 2019 r. – 8039 wniosków.

Czytaj: Brexit. Co zmieni się 1 lutego 2020 roku dla pracowników?

Zgodnie z danymi Urzędu do Spraw Cudzoziemców rocznie z wnioskiem o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu obywatela UE występuje około 700 obywateli UE.

Liczba składanych wniosków o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu kształtowała się dotychczas następująco: 2013 r. – 703, 2014 r. – 680, 2015 r. - 609, 2017 r. – 670, 2018 r. – 724, 2019 r. -  851 wniosków.

W 2013 r. wydano 9 decyzji o wydaleniu obywatela UE lub członka rodziny niebędącego obywatelem UE, w 2014 r. – 14 decyzji, w 2015 r. – 15, w 2016 r. – 10, w 2017 r. – 9, a w 2018 r.
– 5 decyzji w sprawie wydalenia.

Na dzień 1 stycznia 2020 r.  6271 obywateli Zjednoczonego Królestwa posiadało ważne dokumenty wydane na terytorium Polski na podstawie przepisów ustawy  o wjeździe obywateli UE, tj. zaświadczenia   o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE lub dokumenty potwierdzające prawo pobytu.

Ponadto w 2019 r. 1030 obywateli Zjednoczonego Królestwa wystąpiło z wnioskiem o zarejestrowanie pobytu oraz 247 z wnioskiem o wydanie dokumentu potwierdzającego stały pobytu.

Z informacji uzyskanych z Głównego Inspektoratu Pracy wynika, że  po 31 stycznia 2020 r. na terytorium Polski przebywało 11 pracowników delegowanych będących obywatelami Zjednoczonego Królestwa. 

Można zatem zakładać, iż z projektowanych rozwiązań może skorzystać około 6900 osób.

Przeciwdziałanie fikcyjnym małżeństwom

Na mocy nowych przepisów Straż Graniczna będzie sprawdzać wiarygodność danych obywatela Zjednoczonego Królestwa.

Do funkcjonariuszy należeć będzie przeprowadzanie wywiadu środowiskowego oraz sprawdzenie w miejscu pobytu obywatela  Wlk. Brytanii w przypadku podejrzenia fikcyjnego małżeństwa. Trudno jest oszacować jak wiele tego typu wywiadów Straż Graniczna będzie przeprowadzać - stwierdzają pracownicy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Straż Graniczna przejmie od wojewodów kompetencje związanych z wydawaniem decyzji w sprawie wydalenia obywateli UE i członków rodziny niebędących obywatelami UE oraz obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin.

Wydaleń z powodów fałszerstw danych jest niewiele. W 2013 r. wydano dziewięć decyzji w sprawie wydalenia obywateli UE i członków rodziny niebędących obywatelami UE, w 2014 r. – 14 decyzji, w 2015 r. – 15, w 2016 r. – 10, w 2017 r. – 9, a w 2018 r. – 5 decyzji w sprawie wydalenia.

Dodatkowo przed zarejestrowaniem pobytu obywatela UE oraz przed wydaniem karty pobytowej, dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu, karty stałego pobytu  organ prowadzący postępowanie w tych sprawach występuje do komendanta oddziału Straży Granicznej, komendanta wojewódzkiego Policji i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z wnioskiem o przekazanie informacji, czy wjazd cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jego pobyt na tym terytorium mogą stanowić zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Brytyjczyk przestanie być obywatelem UE

Zdaniem Rady Legislacyjnej zasadność ustanawiania nowego rozdziału (4a) - „Przepisy szczególne dotyczące obywateli Zjednoczonego Królestwa” budzi poważne zastrzeżenia.

Zwłaszcza, że  projektodawca proponuje rozszerzyć pojęcie „obywatela UE” na obywateli Zjednoczonego Królestwa (art. 2 pkt 3 w lit. d). Oznacza to , że także po  31 grudnia 2020 r. przepisy te odnosić się będą także do obywateli W. Brytanii i Irlandii. W istocie Brytyjczycy i Irlandczycy nie będą należeć do Unii.

Wobec tego Rada Legislacyjna rekomenduje napisanie nowej ustawy o wjeździe obywateli UE do Polski.