Prawo Unii przyznaje prawo głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych i europejskich obywatelom Unii mającym miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami. Skuteczne wykonywanie tego prawa wymaga, aby obywatele ci mieli równy dostęp do środków, jakimi dysponują obywatele tego państwa członkowskiego do celów skorzystania z tego prawa. Zważywszy na to, że członkostwo w partii politycznej przyczynia
się w istotny sposób do wykonywania praw wyborczych przyznanych na mocy prawa Unii, Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że Republika Czeska i Polska naruszyły to prawo, odmawiając prawa do uzyskania członkostwa w partii politycznej obywatelom Unii, którzy mają miejsce zamieszkania w tych państwach członkowskich, nie będąc jednak ich obywatelami. Wstępowanie tych obywateli do partii politycznej nie może negatywnie wpłynąć na tożsamość narodową Republiki Czeskiej lub Polski.
Zobacz również: Obywatelstwo a członkostwo w partii i wybory
Skarga Komisji Europejskiej na Polskę i Czechy
Ustawodawstwa czeskie i polskie przyznają prawo do uzyskania członkostwa w partii politycznej wyłącznie obywatelom tych państw. W konsekwencji, zdaniem Komisji Europejskiej, obywatele Unii mający miejsce zamieszkania w tych państwach członkowskich, nie będąc jednak ich obywatelami, nie mogą wykonywać przysługującego im na mocy prawa Unii prawa kandydowania w wyborach lokalnych i europejskich na takich samych zasadach jak obywatele czescy i polscy. Uznawszy, że taka odmowa stanowi zakazane przez prawo Unii1 odmienne traktowanie ze względu na przynależność państwową, Komisja wniosła do Trybunału Sprawiedliwości dwie skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko, odpowiednio, Republice Czeskiej i Polsce. Trybunał uwzględnił obie skargi i stwierdził uchybienie przez te dwa państwa członkowskie zobowiązaniom
ciążącym na nich na mocy traktatów.
Prawa wyborcze w Unii Europejskiej
Wskazał, że skuteczne wykonywanie gwarantowanych przez prawo Unii praw wyborczych w wyborach lokalnych i europejskich wymaga, aby obywatele Unii mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, mieli równy dostęp do środków, jakimi dysponują obywatele
tego państwa członkowskiego do celów skutecznego wykonywania tych praw. Partie polityczne odgrywają kluczową rolę w systemie demokracji przedstawicielskiej będącym konkretnym przejawem demokracji jako jednej z wartości, na których opiera się Unia. W konsekwencji zakaz przynależności do partii politycznej stawia tych obywateli Unii, w porównaniu z obywatelami czeskimi i polskimi, w mniej korzystnej sytuacji, jeśli chodzi o kandydowanie w wyborach lokalnych i europejskich. Szansom na wybór obywateli czeskich i polskich sprzyja bowiem w szczególności okoliczność, że mogą oni być członkami partii politycznej posiadającej struktury organizacyjne oraz zasoby ludzkie, administracyjne i finansowe, które mogą wspierać ich kandydatury. Ponadto przynależność do partii politycznej stanowi dla wyborców jedno z kryteriów wyboru. - To zakazane przez prawo Unii odmienne traktowanie nie może być uzasadnione względami związanymi z poszanowaniem tożsamości narodowej. Prawo Unii nie wymaga bowiem od państw członkowskich,
by zapewniły owym obywatelom Unii prawo głosowania i kandydowania w wyborach krajowych, ani nie zabrania im ograniczania roli tych obywateli w partii politycznej w kontekście wyborów krajowych - podkreślił TSUE.
Wyroki Trybunału w sprawach C-808/21 | Komisja/Republika Czeska i C-814/21 | Komisja/Polska
Cena promocyjna: 55.2 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 48.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
