A chodzi o obszar przyrodniczo wyjątkowo cenny, objęty różnymi reżimami ochrony, np. siecią Naturą 2000, rezerwatami ścisłymi, Parkiem Narodowym czy obszarem Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Czytaj: Trybunał UE: wycinka w Puszczy Białowieskiej sprzeczna z prawem >>
Wiedza potrzebna do stanowienia prawa
Niewątpliwie, aby móc ocenić realizację wyznaczonych zadań ochronnych dla obszarów leśnych, również, (a może przede wszystkim), na poziomie organów rozstrzygających, czy ustanowione prawo w dziedzinie ochrony środowiska jest prawidłowo wykonywane, konieczny jest dostęp do obejmujących cały badany obszar, aktualnych, obiektywnych i wiarygodnych, danych o stanie i dynamice ekosystemów leśnych. Powstaje pytanie – czy organy podejmujące decyzje mają dostęp do takich danych i informacji dla polskiej części Puszczy Białowieskiej? Odpowiedz brzmi – od niedawna tak. Tego rodzaju dane, informacje i wiedza są już dostępne w Instytucie Badawczym Leśnictwa, gdzie zespół kilkunastu specjalistów realizuje projekt pt.: „Kompleksowy monitoring dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych”, przedsięwzięcie o niespotykanej do tej pory skali, współfinasowane ze środków Komisji Europejskiej, Narodowego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Instytutu Badawczego Leśnictwa.
Najnowocześniejsze metody
Zespół ForBioSensing pracuje nad stworzeniem oraz zastosowaniem metody monitorowania dużego i złożonego przyrodniczo obszaru leśnego (na przykładzie całego obszaru polskiej części Puszczy Białowieskiej) z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych. Oznacza to, że naukowcy korzystają z najnowocześniejszych metod badawczych, łącząc tradycyjne metody monitoringu – pomiary naziemne z danymi teledetekcyjnymi, pozyskiwanymi z lotniczego skanowania laserowego, zobrazowań wielo i hiperspektralnych, pozyskanych zarówno z poziomu samolotu, jak i satelit krążących wokół Ziemii. Takie połącznie różnorodnych sposobów pozyskiwania danych i określenie metodyki ich przetwarzania, zapewni nie tylko aktualne i wiarygodne dane o polskiej części Puszczy Białowieskiej, ale przede wszystkim dostarczy pierwszą kompleksową metodę monitoringu dużego kompleksu leśnego, możliwą do zastosowania w stosunkowo krótkim czasie, minimalizującą ingerencję człowieka w środowisko leśne. Taka metoda dostarczy dane o cechach wymienionych wcześniej i co ważne, będzie możliwa do ponownego wykorzystania dla innych cennych terenów leśnych na obszarze Europy.
Dane dla nauki i administracji
Pomimo tego, że praktyczne prace w projekcie, rozpoczęły się w 2015 roku i potrwają jeszcze trzy lata, już teraz są źródłem cennych danych i informacji, a wiedza pozyskana w projekcie jest w praktyce wielokrotnie wykorzystywana – dotychczas wyniki projektu zostały wykorzystane w ponad 50 przedsięwzięciach. Najczęściej dane o Puszczy Białowieskiej okazują się bardzo potrzebne, zarówno dla administracji rządowej i samorządowej oraz organizacji pozarządowych i naukowców związanych z leśnictwem. Niewykluczone, że będą równie przydatne organom rozstrzygającym i pozwolą sprawdzić czy ustanowione prawo w zakresie środowiska jest skutecznie przestrzegane.
Ochrona tak cennego, zbliżonego do naturalnego ekosystemu leśnego na Niżu Europejskim, jakim jest Puszcza Białowieska - to nie lada wyzwanie. Dzięki opracowaniu i wdrożeniu systemu monitoringowego, zespół dowie się jak Puszcza się zmienia, dzięki czemu będzie można zastosować w niej odpowiednie działania. Wszystkie zadania projektowe oparte są na poszanowaniu dla bioróżnorodności i cennego przyrodniczo obszaru leśnego. A wszystko po to, by zachować środowisko naturalne Puszczy w jak najlepszym stanie.
Opracowanie: Damian Korzybski i Wirginia Duranowska
Więcej informacji na stronie internetowej: www.forbiosensing.pl