Sposób punktowania i liczbę punktów odpowiadających naruszeniu przepisów ruchu drogowego popełnionemu przez osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 14 września 2023 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1897).

Przykładowe punkty za naruszenia drogowe:

  • 8 punktów: nieprzestrzeganie znaku zakazującego wyprzedzania; wyprzedzanie przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia,
  • 10 punktów: przekroczenie dopuszczalnej prędkości od 31 do 40 km/h; wjechanie na przejazd, jeśli po drugiej stronie nie ma na tyle miejsca, aby kontynuować jazdę,
  • 13 punktów: przekroczenie dopuszczalnej prędkości od 41 do 50 km/h,
  • 15 punktów: wyprzedzanie na przejściu dla pieszych i tuż przed nim; nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu przez przejście lub wchodzącemu na nie; przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym czy kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających.

Przyznawanie punktów karnych nie ulega powiększeniu w razie recydywy. Ma ona miejsce, jeśli w ciągu 24 miesięcy od popełnienia danego wykroczenia, kierowca zostanie ponownie ukarany za to samo przewinienie. Skutkiem tego jest wypisanie mandatu w wysokości podwójnej najniższej stawki za to wykroczenie. Np. zakaz wyprzedzania 2000 zł zamiast 1000 zł normalnej stawki.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca może rozwiązać umowę z kierowcą w trakcie zwolnienia lekarskiego z powodu utraty prawa jazdy? >

Limit punktów karnych:

  • 20 - w przypadku kierowcy z prawem jazdy poniżej roku,
  • 24 - dla pozostałych kierowców.

Rodzaje punktów karnych:

  • tymczasowe, z wykroczeń, za które kierowca nie przyjął mandatu;
  • aktywne, za które przyjęto mandat i są na koncie kierowcy. 

Czytaj też: Kiedy wymienić prawo jazdy? >

 

Jak sprawdzić punkty karne?

Można to zrobić na dwa sposoby:

  • w dowolnej komendzie policji (trzeba okazać dowód osobisty),
  • w aplikacji mObywatel (logowanie przez zakładkę strony gov.pl Sprawdź swoje punkty karne;  następnie logowanie mObywatel), autoryzować dostęp można np. przez bankowość elektroniczną.

 

Krystian Markiewicz, Marta Szczocarz-Krysiak

Sprawdź  

Przedawnienie punktów

Punkty karne są ważne tylko przez rok, licząc od daty opłacenia mandatu. Wyjątkiem od tej zasady są punkty karne otrzymane przed 17 września 2023 roku. Te zostaną skasowane dopiero po dwóch latach.

Uwaga: W razie zaskarżenia mandatu do sądu i utrzymania grzywny, to bieg jednego roku rozpocznie się dopiero od uprawomocnienie się orzeczenia sądu.

Sprawdź też w LEX: Czy wcześniejsze cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami ma znaczenia dla kierującego wobec ponownego uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami? >

 

Przekroczenie 24 punktów karnych

Przekroczenie 24 punktów karnych przy zatrzymaniu powoduje wiele negatywnych konsekwencji (oprócz mandatu).

W przypadku kierowcy który posiada prawo dłużej niż rok, policja kieruje wniosek na badanie psychologiczne i ponowne sprawdzenie kwalifikacji. Wtedy trzeba zgłosić się na badania psychologiczne, a następnie uzyskane zaświadczenie od psychologa należy przedstawić w starostwie powiatowym (do którego trafiły dokumenty wysłane przez policję). W tym urzędzie uzyska się skierowanie na ponowne sprawdzenie kwalifikacji. Sprawdzenie kwalifikacji oznacza egzamin teoretyczny i praktyczny.

W przypadku kierowcy, który posiada prawo jazy krócej niż rok, otrzymanie ponad 20 punktów oznacza cofnięcie wszystkich uprawnień do prowadzenia pojazdów. Oznacza to konieczność odbycia całego kursu na prawo jazdy i przystąpienie do egzaminu.

Możliwe zmniejszenie liczby zebranych punktów

Kierowcy, naruszający przepisy ruchu drogowego, mogą zmniejszyć liczbę punktów karnych poprzez udział w szkoleniu, które obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne. Redukcja może dotyczyć tylko punktów za przyjęte i opłacone mandaty. Zmniejszenie dotyczy sześciu punktów. 

Zajęcia teoretyczne składają się z następujących tematów: 

  • zasady i przepisy ruchu drogowego – 2 godz.,
  • wypadki drogowe w Polsce – przyczyny, skutki, zapobieganie – 2 godz.,
  • prawne i społeczne skutki wypadków drogowych oraz odpowiedzialność karna sprawców za przestępstwa i wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji – 2 godz.,
  • psychologiczne aspekty kierowania pojazdem – 2 godz.

Zajęcia praktyczne z kolei to: 

  • zadanie/ćwiczenie w zakresie awaryjnego hamowania przy prędkości 30 km/h,
  • zadanie/ćwiczenie w zakresie awaryjnego hamowania przy prędkości 50 km/h.

Szkolenie organizują WORD-y. Nie ma ściśle określonej opłaty. Zazwyczaj jest to ok. 1000 zł.

W szkoleniu mogą uczestniczyć osoby które: posiadają prawo jazdy dłużej niż rok; nie przekroczyli 24 punktów karnych; nie mają wydanej decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy; nie posiadają orzeczonego prawomocnym wyrokiem sądu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu.