Jak poinformowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, które przygotowało projekt, ma on na celu "dostosowanie przepisów prawa krajowego do aktualnej sytuacji migracyjnej występującej na granicy zewnętrznej". Z informacji MSWiA wynika, że rząd przyjął projekt w ubiegłym tygodniu.

Czytaj także: 
Adwokaci wnioskują o pomoc międzynarodową dla koczujących na polsko-białoruskiej granicy>>

Rząd chce zmian w zasadach migracji>>
 

Za przekroczenie granicy zatrzymanie i wydalenie

Projekt przewiduje, że w sprawie cudzoziemca, zatrzymanego niezwłocznie po przekroczeniu granicy zewnętrznej UE wbrew przepisom, nie będzie  wszczynać się postępowania dotyczącego zobowiązania go do powrotu. Według projektu, w takiej sytuacji komendant właściwej placówki Straży Granicznej w ramach prowadzonego postępowania administracyjnego "sporządza protokół przekroczenia granicy oraz wydaje zarządzenie o przekroczeniu granicy wbrew przepisom prawa". Według projektowanych przepisów, cudzoziemiec taki zostanie wydalony z terytorium RP, co w projekcie jest sformułowane jako "zobowiązanie do powrotu z terytorium RP",​ a także otrzyma zakaz ponownego wjazdu do Polski i innych państw Strefy Schengen. Czas obowiązywania tego zakazu ma wynosić od 6 miesięcy do 3 lat. Według projektu na to zarządzenie przysługiwać ma zażalenie do Komendanta Głównego Straży Granicznej, ale złożenie zażalenia nie wstrzyma jego wykonania.

 

Piotr Hofmański, Hanna Kuczyńska

Sprawdź  

Projekt przewiduje też wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców może pozostawić bez rozpoznania wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jeśli został on złożony przez cudzoziemca zatrzymanego niezwłocznie po przekroczeniu granicy zewnętrznej UE (z Rosją, Białorusią i Ukrainą), chyba że ta osoba m.in. przybyła bezpośrednio z terytorium, gdzie grozi jej prześladowanie.

Dane takiego cudzoziemca zatrzymanego po przekroczeniu granicy zewnętrznej UE wbrew przepisom, zgodnie z projektem, na okres wskazany w zarządzeniu zamieszczone zostaną w wykazie cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców dane tego cudzoziemca przekaże do Systemu Informacyjnego Schengen do celów odmowy wjazdu.

W uzasadnieniu projektu jest stwierdzenie, że celem zmian jest przeciwdziałanie nadużywaniu przez cudzoziemców postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Ustawa wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Nie wiadomo jednak kiedy to może nastąpić, bo najbliższe posiedzenie Sejmu, na którym nowelizacja mogłaby zostać uchwalona, odbędzie się w połowie września i dopiero wtedy może rozpocząć się procedura legislacyjna wymagana dla ustawy. 

Na razie jest zmienione rozporządzenie

Tymczasem od soboty obowiązuje wydane w piątek 20 sierpnia br. rozporządzenie w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych

Podpisany przez wiceministra spraw wewnętrznych Macieja Wąsika dukument wprowadził zmiany w rozporządzeniu z 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach  granicznych. Dodano do niego przepis stwierdzający, że "osoby, które przekroczą nielegalnie granicę poucza się o obowiązku niezwłocznego opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także, że "osoby takie zawraca się do linii granicy państwowej".

Rozporządzenie to jest już stosowane na polsko - białoruskiej granicy i na nie powołują się strażnicy graniczni, ale prawnicy zajmujący się prawem międzynarodowym i prawami człowieka twierdzą, że zostało ono wydane bezprawnie i nie powinno być stosowane. Jak argumentują, podpisane przez wiceministra rozporządzenie nie może być sprzeczne z obowiązujacymi Polskę konwencjami międzynarodowymi i prawem Unii Europejskiej. A te, w przypadku gdy taka osoba zgłosi zamiar wystąpienia z wnioskiem o objęcie jej ochroną międzynarodową, nakazują przyjęcie takiego wniosku, a następnie przekazanie go do rozpatrzenia przez Urząd ds. Cudzoziemców. Według tych ekspertów tą samą wadą będzie obciążona projektowana ustawa. 

RPO: Jest obowiązkek przyjęcia wniosku

- Nieprzyjmowanie wniosków o ochronę międzynarodową od cudzoziemców przebywających w strefie przygranicznej w okolicach Usnarza stanowi naruszenie praw - stwierdził Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do Prezesa Rady Ministrów. I dodał, że każda osoba, która przebywając na granicy RP, zgłosi funkcjonariuszowi Straży Granicznej, wykonującemu wobec niej jakiekolwiek czynności służbowe, zamiar przekroczenia granicy w celu ubiegania się w Polsce o ochronę międzynarodową, powinna zostać wpuszczona na terytorium Polski, a funkcjonariusze właściwej miejscowo Placówki Straży Granicznej zobowiązani są przyjąć od niej odpowiedni wniosek.    
- Prawo do ubiegania się w Polsce o status uchodźcy, zgodnie z postanowieniami Konwencji dotyczącej statusu uchodźców podpisanej w Genewie w dniu 28 lipca 1951 r., jest prawem konstytucyjnym, gwarantowanym w art. 56 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Odstąpienie od obowiązku przyjęcia wniosku o ochronę międzynarodową w sytuacji, w której osoba znajdująca się de facto pod jurysdykcją polskiej Straży Granicznej, deklaruje zamiar złożenia takiego wniosku, stanowi rażące naruszenie ww. przepisów i pozostaje w sprzeczności ze standardami wyznaczonymi przez Konwencję genewską o statusie uchodźców - napisał Rzecznik. 
 

Płot powstanie na granicy

Natomiast minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował w poniedziałek, że jeszcze w tym tygodniu rozpocznie się budowa płotu na granicy polsko-białoruskiej. Zapowiedział, że płot stanowić będą wysokie na 2,5 metra zasieki z pierścieni drutu kolczastego, takiego jaki obecnie jest już rozciągany wzdłuż granicy z Białorusią, ale o podwójnej niż teraz wysokości, czyli ułożony zostanie "pierścień na pierścieniu". Jak mówił, oparto się na kilkuletnich doświadczeniach z granicy węgiersko-serbskiej, gdzie wykorzystywany jest taki wzór ogrodzenia. Mówił, że powstaną dwie linie zasieków. - Jedna to ta, którą już możemy zobaczyć, która była budowana od lipca. Już ponad 130 kilometrów zostało tego ogrodzenia zbudowane. I druga linia w postaci płotu w wysokości 2,5 metra - wyjaśnił.

Minister zapowiedział też podwojenie liczby żołnierzy, którzy wspierają Staż Graniczną w ochronie granicy polsko- białoruskiej.