Ustawa weszła w życie 30 dni od publikacji, czyli 23 kwietnia 2022 r. Prace nad tymi przepisami toczyły się w ekspresowym tempie, chociaż zarówno opozycja w Sejmie jak i senacka większość miały wobec niej wiele uwag.

- Mamy wiele zastrzeżeń do ustawy o obronie ojczyzny, ale kierując się priorytetem bezpieczeństwa ojczyzny i wymogami chwili, decydujemy się przyjąć ją  bez poprawek więc w piątek będzie mogła być podpisywana przez prezydenta - oświadczył  marszałek Senatu Tomasz Grodzki. - Z zadowoleniem przyjąłem informację o jednogłośnym przyjęciu przez Senat RP ustawy o obronie Ojczyzny. Ustawa pozwoli na budowę jeszcze silniejszego i lepiej wyposażonego Wojska Polskiego. Wiemy jak sprawić, aby Polska była bezpieczna - napisał w czwartek szef MON Mariusz Błaszczak na Twitterze.

- Ustawa o obronie ojczyzny stwarza podstawy do budowy polskiej armii, która będzie w stanie odeprzeć nawet najgroźniejsze ataki - powiedział wicepremier Jarosław Kaczyński podczas uroczystości towarzyszącej podpisaniu ustawy przez prezydenta Andrzeja Dudę. Mówił też, że to "ustawa, która stwarza podstawy do budowy polskiej armii, która będzie w stanie odeprzeć nawet najgroźniejsze ataki, która będzie w stanie wypełnić swój podstawowy obowiązek - obowiązek obrony ojczyzny, skutecznej obrony ojczyzny.

- Ustawa o obronie ojczyzny powstała, ponieważ nie można funkcjonować na zasadach skrojonych pod inny ustrój. Potrzebne było rozwiązanie napisane dla samodzielnej armii w suwerennej ojczyźnie - mówił w piątek prezydent Andrzej Duda po podpisaniu tej ustawy.

Regulacja liczy ponad 820 artykułów, zawartych na ponad 450 stronach i dotyczy m.in. zwiększenia budżetu na obronność. Zapisano w niej, że na finansowanie potrzeb obronnych przeznacza się corocznie wydatki z budżetu państwa w wysokości nie niższej niż 2,2 proc. PKB w roku 2022 i co najmniej 3 proc. PKB w roku 2023 i latach kolejnych.

Szybka ustawa, bo jest niebezpiecznie

Projekt tej ustawy 22 lutego br. został przyjęty przez Radę Ministrów, a wicepremier Jarosław Kaczyński zapowiedział szybkie prace legislacyjne nad ustawą. Pierwsze czytanie projektu odbyło się w Sejmie 3 marca, później pracowała nad nim podkomisja i sejmowa komisja obrony. W piątek 11 marca ustawa została uchwalona i szybko trafiła ona do Senatu. 

Czytaj też: Obywatelski obowiązek "obrony Ojczyzny" w świetle postanowień Konstytucji RP z 1997 r. >

Po długiej dyskusji ostatecznie Sejm zaakceptował poprawkę PiS, która zmienia przepis dotyczący wysokości środków przeznaczanych na zakupy w polskim przemyśle zbrojeniowym. Zamiast rozwiązania, że każdego roku udział polskiego przemysłu zbrojeniowego wynosi nie mniej niż 50 proc. wszystkich wydatków na modernizację Sił Zbrojnych, zaproponowano przepis, zgodnie z którym "minister obrony narodowej planując wydatki na modernizacje techniczną sił zbrojnych, uwzględnia polski przemysłowy potencjał obronny oraz wydatki na badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie obronności państwa”.

Poparcie uzyskała także poprawka zgłoszoną przez Koalicję Obywatelską o tym, która zobowiązuje Radę Ministrów, aby w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie, ustanowić Pakiet Wzmocnienia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2023-2025.

Już po wniesieniu projektu do Sejmu rząd zapowiedział poprawkę o zasadniczym znaczeniu. - Będzie poprawka do projektu ustawy o obronie ojczyzny - 3 proc. PKB na zbrojenia już w przyszłym roku - zapowiedział podczas pierwszego czytania projektu w Sejmie wicepremier Jarosław Kaczyński. Poinformował też, że przedstawiony Sejmowi projekt zakłada szybszy niż w obecnej ustawie o modernizacji i finansowaniu armii udział wydatków na obronność w PKB. - Tu też będzie poprawka, 3 procent PKB na zbrojenia już w przyszłym roku, później będziemy to zwiększać - zapowiedział Kaczyński. Poprawka ta znalazła się w uchwalonej ustawie. 

Marciniak Jarosław: Zarządzanie zasobami ludzkimi w służbach mundurowych - Siły Zbrojne RP >

Ustawa zakłada skodyfikowanie, znajdujących się dotychczas w różnych ustawach, przepisów prawa wojskowego.

3 proc. PKB na obronność 

Ustawa o obronie Ojczyzny zapewni dodatkowe finansowanie Sił Zbrojnych. Od przyszłego roku nastąpi wzrost wydatków z budżetu państwa na obronność do co najmniej 3 proc. Produktu Krajowego Brutto. Ustawa przewiduje także utworzenie nowego źródła finansowania, jakim jest Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Rozszerzone zostają, w stosunku do funkcjonującego obecnie Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych, źródła przychodów nowego funduszu modernizacyjnego.

Przyjęty w ustawie tryb programowania rozwoju Sił Zbrojnych obejmuje określanie przez Radę Ministrów, co 4 lata, szczegółowych kierunków przebudowy i modernizacji Sił Zbrojnych na 15-letni okres planistyczny oraz wprowadzanie przez Ministra Obrony Narodowej, na podstawie tego dokumentu, programu rozwoju Sił Zbrojnych. Ustawa zobowiązuje ponadto Radę Ministrów do ustanowienia Pakietu Wzmocnienia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2023–2025 obejmującego najważniejsze zadania modernizacyjne oraz dotyczące zwiększenia liczebności oraz składu bojowego Sił Zbrojnych. Wymienione wyżej dokumenty planistyczne przyjmowane będą po zasięgnięciu opinii Komisji Obrony Narodowej Sejmu. 

Nowe formy służby wojskowej

Ustawa reguluje zasady pełnienia służby wojskowej przez ochotników. Dobrowolna zasadnicza służba wojskowa pełniona będzie przez 12 miesięcy. Pierwszy okres to 28 dniowe szkolenie wojskowe zakończone przysięgą wojskową i wydaniem książeczki wojskowej. Po jego zakończeniu realizowane będzie przez 11 miesięcy szkolenie specjalistyczne. Osoby odbywające dobrowolną zasadniczą służbę wojskową otrzymywać będą uposażenie w wysokości najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego. Rozszerzony zostaje program szkoleń wojskowych  realizowanych w szkołach Legii Akademickiej.

Ustawa przyznaje doświadczonym żołnierzom zawodowym, którzy zdecydują się pełnić dalej służbę, dodatek motywacyjny, którego wysokość uzależniona jest od osiągniętego okresu służby.

Przeczytaj więcej: Armia potrzebuje rekruta, pomoże ustawa o obronie Ojczyzny

Zmiany w administracji wojskowej

Wprowadza się zmiany w zakresie administracji wojskowej polegające na przekształceniu  wojewódzkich sztabów wojskowych w Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji i wojskowych komend uzupełnień w wojskowe centra rekrutacji. Pracownicy znoszonych organów administracji wojskowej stają się odpowiednio pracownikami Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji oraz wojskowych centrów rekrutacji.

Kontyngent Sił Zbrojnych będzie mógł być użyty poza granicami państwa w celu zapewnienie bezpieczeństwa obywateli polskich przebywających za granicą. Siły Zbrojne będą mogły ewakuować z  państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej, państwem członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub państwem­­‑stroną Traktatu Północnoatlantyckiego obywateli polskich w razie zagrożenia ich życia lub zdrowia. Decyzję w tej sprawie podejmować będzie Prezydent RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów. 

Jak wskazano na wstępie ustawa o obronie Ojczyzny kodyfikuje znajdujące się dotychczas w różnych ustawach przepisy prawa wojskowego. Z jej wejściem w życie wiąże się uchylenie 14 ustaw, w tym:

Z wejściem w życie ustawy wiąże się uchylenie 14 ustaw, w tym:

  1. ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej,
  2. ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, 
  3. ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych,
  4. ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową,
  5. ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy,
  6. ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej,
  7. ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców, 
  8. ustawy z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej.

Ustawa o obronie Ojczyzny wejdzie w życie, co do zasady, po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy wejdzie życie przepis dotyczący powołania  Szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji oraz szefów wojskowych centrów rekrutacji.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.