E.F. złożyła wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego na syna w kwocie 500 zł miesięcznie. Burmistrz Miasta S. odmówił uwzględnienia wniosku. Organ pierwszej instancji wskazał, że wnioskodawczyni sprawuje opiekę naprzemienną nad dzieckiem na podstawie planu wychowawczego i wyroku sądu okręgowego. Zdaniem organu skarżąca nie może uzyskać całej żądanej kwoty. Organ zwrócił uwagę, że na podstawie innej decyzji przyznano jej połowę tej kwoty.

E.F. wniosła odwołanie. Jej zdaniem organ orzekł błędnie, skoro ona i drugi rodzic dziecka ustalili, że to ona będzie pobierała całość świadczenia 500 plus. Autorka odwołania zwróciła uwagę, że ojciec dziecka nie domagał się przyznania mu świadczenia wychowawczego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie zgodziło się z wnioskodawczynią. W ocenie SKO skoro oboje rodzice zajmują się dzieckiem, to jego matka nie może uzyskać więcej niż połowę świadczenia – bez względu na ustalenia wynikające z porozumienia.

Zdaniem SKO uwzględnienie stanowiska wnioskodawczyni byłoby sprzeczne z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. 2019.2407). W świetle tego przepisu w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.

Modyfikowanie zasad wypłaty świadczenia wychowawczego

Wnioskodawczyni złożyła następnie skargę. Domagała się uchylenia obu wydanych decyzji. Dla skarżącej kluczowe było to, że ojciec dziecka zgadza się na to, aby to ona pobierała całość świadczenia 500 plus.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił obie wydane decyzje. Sąd zwrócił uwagę, że wnioskodawczyni sprawuje opiekę naprzemienną nad dzieckiem. Z ustaleń rodziców dziecka w szczególności wynika, że w trakcie roku szkolnego ojciec zajmuje się dzieckiem w tygodniach parzystych, matka – w tygodniach nieparzystych. Rodzice zawarli stosowne porozumienie i stało się ono częścią wyroku rozwodowego. Skarżąca nie kwestionuje tego, że świadczenie 500 plus przysługuje jej i drugiemu rodzicowi dziecka. Powołuje się natomiast na porozumienie, z którego wynika, że to ona ma pobierać całą kwotę świadczenia. Zdaniem WSA rodzice dziecka mogli zawrzeć takie porozumienie. Stało się ono częścią wyroku rozwodowego. Organy nie powinny były więc kwestionować tego rodzaju ustalenia – podkreślił WSA w Gliwicach. O ile ojciec dziecka nie domaga się wypłaty świadczenia, matka może pobierać pełną kwotę.

Cel świadczenia 500 plus

Sąd podkreślił, że świadczenie 500 plus ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka. Rodzice mogą porozumiewać się w zakresie zasad jego wypłaty. Pozbawienie matki możliwości uzyskania pełnej kwoty świadczenia godziłoby w zasadę uwzględniania dobra rodziny i naruszałaby przepisy o ochronie praw dziecka. To wartości konstytucyjne – wskazał sąd.

Koniecznym stało się więc uchylenie obu wydanych decyzji – podkreślił sąd. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy zweryfikować, czy ojciec dziecka pobierał świadczenie – jeśli tak, to w jakiej wysokości i w jakim okresie. Taką informację można uzyskać, kontaktując się z właściwą gminą, po uzyskaniu informacji o adresie zamieszkania ojca dziecka. Jeśli organy zweryfikują te kwestię, będą mogły wydać w sprawie decyzje. Powinny przy tym uwzględnić zapatrywania sądu co do wykładni przepisu art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – podsumował WSA w Gliwicach.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 17 listopada 2020 r., II SA/Gl 659/20, LEX nr 3100606.

xxx