Projekt nowelizacji ustawy wprowadza rozwiązania zapobiegające zagrożeniom związanym z możliwościami prowadzenia – bez zezwolenia – placówek zapewniających całodobową opiekę nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub w podeszłym wieku. Nowe przepisy określają, że na osoby prowadzące tego typu działalność nielegalnie wojewoda może nałożyć karę w wysokości do 20 tys. zł. Kara ta może zostać podwojona wobec tych, którzy, mimo wcześniejszej kary, prowadzą nadal działalność. Wojewoda będzie mógł także, poza karą pieniężną, zakazać prowadzenia domu pomocy w przypadku stwierdzenia, że życie lub zdrowie przebywających tam osób może być zagrożone.
Określono, jakie typy domów mogą być łączone w jednym budynku i dopuszczono prowadzenie domów wielotypowych, pod warunkiem zamieszkiwania mieszkańców z różnymi schorzeniami w odrębnych budynkach. W projekcie zaproponowano ponadto, by w wydziale ds. pomocy społecznej urzędu wojewódzkiego została wyodrębniona komórka, która będzie zajmować się nadzorem i kontrolą pomocy społecznej. Usprawni to pracę inspektorów i pozwoli im wykonywać zadania ściśle im przypisane. Przyjęto, że jednemu inspektorowi nadzoru powinno 25 działających w danym województwie jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku.
Uporządkowano warunki opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez osoby opiekujące się chorym członkiem rodziny. Określono, że składka na te ubezpieczenia nie będzie przysługiwać osobie, która:
• w dniu złożenia wniosku o świadczenie ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczeniowego wynoszącego co najmniej 10 lat,
• posiada okres ubezpieczeniowy wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.
W projekcie nowelizacji ustawy określono zasady funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Określenie sposobu funkcjonowania tych i innych ośrodków wsparcia i klubów samopomocy będzie należeć do wojewody i organu jednostki samorządu terytorialnego prowadzącego te placówki. W projekcie nowelizacji ustawy zapisano, że podmiot prowadzący placówkę zapewniającą opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku powinien prowadzić szczegółową dokumentację osób przebywających w placówce, gromadzić informacje dotyczące stanu zdrowia tych osób, zaleceń lekarskich, ewidencję przypadków stosowania przymusu bezpośredniego oraz dysponować danymi kontaktowymi rodziny, opiekunów lub kuratorów.
Istotny jest również zapis wyłączający spod egzekucji prawnej i administracyjnej świadczenia alimentacyjne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych oraz świadczenia z pomocy społecznej.
Zmiany w ustawach społecznych
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznej. Za nielegalne prowadzenie placówek opiekuńczych będzie grozić kara grzywny do 20 tys. PLN. Uporządkowano również warunki opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez osoby opiekujące się chorym członkiem rodziny.