VI edycja programu „Obywatel i Prawo” zakończyła się. Instytut Spraw Publicznych podsumował we wtorek 5 czerwca wyniki konkursu grantowego dla organizacji i prace forum „Aktywny obywatel”. Celem programu było – jak powiedział dr Jacek Kucharczyk, szef ISP – ułatwienie obywatelom dostępu do pomocy prawnej. Drugim zadaniem - zachęcenie ich do korzystania ze swoich praw.
Dzięki dotacjom organizacje pozarządowe, takie jak Centrum Praw Kobiet czy Uniwersyteckie Poradnie Prawne zrealizowano 15 projektów, za sumę 595 tys. zł.
- Studenckie poradnie prawne obejmują 65 punktów zlokalizowanych w 16 miastach Polski – informował prezes Fundacji Uniwersyteckich poradni Filip Czarniecki. – Studenci jeżdżą do ośrodków dla uchodźców albo do więzień, aby porozmawiać z osobami w trudnej sytuacji prawnej. Czarniecki podkreślił, że każda porada udzielana jest na piśmie i zatwierdzona przez opiekuna uniwersyteckiego. Czas potrzebny na przygotowanie odpowiedzi na pytanie wynosi od 2 tygodni do roku. Z tym, że rok oznacza uczestnictwo „poradników” w procesach sądowych.
- Najczęściej wyjaśniamy ludziom jak uzyskać alimenty, kiedy nabywa się prawo do lokalu socjalnego, co może firma windykacyjna czy też - jak wypełnić wnioski administracyjne – informowała Aleksandra Kozińska z Poradni Uniwersyteckich.
Z porad korzystają najczęściej seniorzy, osoby niepełnosprawne, uchodźcy, osoby ubogie z problemami mieszkaniowymi, ofiary przemocy, rodziny alkoholików, a nawet członkowie samorządów zawodowych, którzy są stronami w procesach dyscyplinarnych. W sumie w ramach programu udzielono ok. 12 tys. porad.
Urszula Nowakowska z Fundacji Centrum Praw Kobiet uważa, że konieczne jest promowanie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie także w środowisku prawniczym: wśród policjantów i prokuratorów.
- Dwa lata po wejściu w życie praktycznych rozwiązań, takich jak nakaz opuszczenia domu przez sprawcę przemocy czy zatrzymanie przez policję - prokuratorzy i funkcjonariusze nie często z nich korzystają. A niekiedy lekceważą problem – tłumaczyła Urszula Nowakowska.
Źródło: Konferencja ISP – Prawo dla obywatela, Warszawa 5 czerwca 2012 r.
Zamiast adwokatów, organizacje pro bono
Prokuratorzy i policjanci rzadko korzystają z takich środków jak nakaz opuszczenia domu przez sprawcę przemocy domowej czy zatrzymanie przez policję. Często lekceważą problem uważają przedstawiciele organizacji pozarządowych, udzielający bezpłatnych porad prawnych.