Do rozpatrzenia odwołania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu zażaleniowym - uznał Sąd Najwyższy rozpoznając odwołanie sędziego od postanowienia Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu z 25 stycznia 2018 r. W konsekwencji - utrzymał je w mocy.
Czytaj: Min. Kozdroń: przed wytykiem uchybienia można się bronić>>
W myśl art. 40 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych sąd apelacyjny lub sąd okręgowy jako sąd odwoławczy, w razie stwierdzenia przy rozpoznawaniu sprawy oczywistej obrazy przepisów, niezależnie od innych uprawnień, wytyka uchybienie właściwemu sądowi.
Cena promocyjna: 64.8 zł
|Cena regularna: 72 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że wytknięcie oczywistej obrazy przepisów prawa następuje w trakcie postępowania odwoławczego. Dzieje się to w ramach czynności sądu orzekającego w konkretnej sprawie, w związku z kontrolą instancyjną orzeczenia sądu pierwszej instancji.
Charakter wytyku
Podstawą wytyku jest wyłącznie oczywista obraza przepisów, co wskazuje na przypisanie decydującego znaczenia elementom obiektywnym. Wytyk ma charakter orzeczniczy, stanowiąc środek nadzoru judykacyjnego służący przede wszystkim kształtowaniu prawidłowego orzecznictwa. Pełni rolę instrumentu kontroli przestrzegania prawa, będąc narzędziem umacniania jednolitości jego stosowania, zatem postępowanie w sprawie jego udzielenia nie jest postępowaniem dyscyplinarnym.
Odwołania w trybie zażalenia
W tej sytuacji Sąd Najwyższy uznał, że do rozpoznania odwołań od postanowień sądu drugiej instancji właściwe są izby merytoryczne Sądu Najwyższego. Jeżeli wytknięcie nastąpiło w sprawie z zakresu prawa cywilnego, odwołanie od postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia rozpoznaje Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej, stosując przepisy kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu zażaleniowym.
Czytaj: Wytyki otrzymują sędziowie starsi stażem>>
Warto przypomnieć, że przez pewien czas zachodziły wątpliwości, czy w ogóle przysługuje sędziom droga odwoławcza od wytyku.
TK: brak procedury
Duże znaczenie miał tu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2009 r. (sygnatura akt K 45/07). Trybunał stanął na stanowisku, że regulacja wytyku w ustawie o ustroju sądów powszechnych nie zawiera gwarancji proceduralnych dla sędziów. Osoby, których dotyczy postępowanie wytykowe, nie mają możliwości wysłuchania.
Trybunał stwierdził, że ustawodawca nie zapewnił procedury, która gwarantowałyby złagodzenie konsekwencji wytyku dla sędziów zasiadających w składzie sądu. Trybunał uznał zatem, że doszło do naruszenia poczucia bezpieczeństwa prawnego i pewności prawa. Regulacja ta, wobec niezapewnienia sędziom odpowiednich gwarancji dotyczących odpowiedzi na wytknięcie sądu odwoławczego, jest niezgodna z Konstytucją.
Obecnie obowiązujący przepis
Kwestionowany przepis ustawodawca naprawił. I obecnie w art. 40 par. 2a. ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych jest możliwość odwołania się sędziego od wytyku jurysdykcyjnego: W terminie czternastu dni od dnia doręczenia postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia, sędzia lub asesor sądowy wchodzący w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji może wnieść odwołanie od tego postanowienia do Sądu Najwyższego.
Sygnatura akt I CO 64/18, postanowienie z 5 grudnia 2018 r.