W projekcie budżetu na 2024 r. odmrożenie wynagrodzeń sędziowskich

Wynagrodzenie sędziego w 2024 r. ma być liczone zgodnie z Prawem o ustroju sądów powszechnych, a nie tak jak od 2021 r. - na podstawie ustawy okołobudżetowej. Czyli podstawą będzie tym razem 7005,76 zł. Tak samo ma być z powiązanymi zawodami czyli referendarzami i asesorami sądowych. W przypadku prokuratorów w projekcie ustawy budżetowej wskazano na podwyżki, ale w Sejmie jest autopoprawka do okołobudżetówki autorstwa byłego rządu, zgodnie z którą również ich wynagrodzenia mają być liczone na podstawie ustawy ustrojowej.

Na stronach sejmowych pojawił się we wtorek wieczorem projekt ustawy budżetowej na 2024 r. Wynika z niego, że podstawę wynagradzania sędziów i - jak wskazano w uzasadnieniu  - pracowników do nich relacjonowanych, stanowić będzie kwota przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2023 r. ogłoszona komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego - czyli 7005, 76 zł a nie jak planowano we wstępnym projekcie ustawy okołobudżetowej na 2024 r. - 6156,25 zł. Z drukami jest jednak spory bałagan. Poza autopoprawkami do ustawy okołobudżetowej, które przyjął obecny rząd (również 19 grudnia), a tymi dotyczącymi m.in. nauczycieli, są jeszcze autopoprawki zgłoszone przez poprzedni rząd - usuwające z projektu okołobudżetowej przepisy dotyczące sędziów - sądów powszechnych, SN, TK i prokuratorów (oraz zawodów z nimi powiązanych). To z kolei oznaczałoby powrót po trzech latach do wyliczania podstawy wynagrodzeń w tych grupach zawodowych zgodnie z Prawem o ustroju sądów powszechnych i Prawem o prokuraturze.

Przypomnijmy, że  zgodnie z nimi podstawą wynagrodzenia sędziów (i powiązanych zawodów - referendarzy, asesorów) oraz prokuratorów ma być przeciętne wynagrodzenie w II kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tymczasem od 2021 r. kwestie te regulowane są ustawą okołobudżetową - najpierw z powodu Covid 19, wynagrodzenia były zamrożone, w 2022 r. zastosowano podstawę z II kwartału 2022 r. A w 2023 r. - po raz pierwszy stałą podstawę - 5444, 42 zł. 8 listopada Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wyliczanie wynagrodzeń sędziów na podstawie okołobudżetówki w 2023 r. było niezgodne z Konstytucją. A od 8 grudnia ruszyły - na tej podstawie wypłaty wyrównań.

Czytaj: Sądy mają problem z wyrównaniem wynagrodzeń sędziowskich, a MF prosi o dodatkowe wyliczenia >>

Zagrożona zasada równości wynagrodzeń

Na 9 stycznia 2024 r. Trybunał Konstytucyjny wyznaczył rozprawę na wniosek Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP o zbadanie czy przepisy ustawy okołobudżetowej, dotyczące sposobu ustalania prokuratorskich wynagrodzeń w 2023 r., są zgodne z Konstytucją. Prokuratorzy chcieli , aby ich wnioski i wnioski dotyczące wynagrodzeń sędziowskich rozpatrzone były łącznie - tak jednak się nie stało.

A sytuacja jest napięta, bo przepisy okołobudżetówki na 2023 r. dotyczącej sędziów, zostały uchylone wyrokiem TK, a te dotyczące prokuratorów - nie. Jeśli to nie zostanie zmienione (poprzedni rząd przygotowywał nowelizację ustawy okołobudżetowej na 2023 r.) - w bieżącym roku zaburzona będzie zasada równości wynagrodzeń sędziów i prokuratorów. Prokuratorzy zresztą cały czas kierują pozwy do sądów i wygrywają, nie tylko jeśli chodzi o 2023 r., ale i poprzednie. 

Czytaj: Będzie wyrównanie wynagrodzeń prokuratorów za 2023 rok, wypłaty do końca grudnia >> 

Rząd wycofuje się z kształtowania wynagrodzeń sędziów i prokuratorów okołobudżetówką >>

Prokuratura potrzebuje "na już" ponad 196 mln zł na wyrównanie wynagrodzeń >>

Co w projekcie budżetu?

W części wydatki zaplanowano m.in. 1 703 131 tys. zł na potrzeby jednostek sądownictwa powszechnego, związane z inwestycjami mającymi na celu zapewnienie właściwych warunków pracy, usprawnienie postępowań sądowych, zapewnienie powszechnego, elektronicznego dostępu do informacji oraz rozbudowę i utrzymanie sprawności funkcjonujących systemów informatycznych, w przypadku więziennictwa, głownie na podniesienie norm i standardów w zakresie warunków odbywania kary pozbawienia wolności i wykonania tymczasowego aresztowania oraz ulepszenie infrastruktury technicznej zakładów karnych i aresztów śledczych, w tym kontynuację realizacji zadań inwestycyjnych związanych z „Programem Modernizacji Służby Więziennej w latach 2022 – 2025” oraz jednostek powszechnych prokuratury – głównie na inwestycje budowlane w obiektach Prokuratur Regionalnych, Rejonowych i Okręgowych oraz zakupy inwestycyjne, w tym wartości niematerialnych i prawnych na potrzeby Prokuratury Krajowej i Prokuratur Regionalnych.

Z kolei jeśli chodzi o wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych zostały one ustalone bez rezerw celowych w wysokości 67 408 803 tys. zł (bez składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy) i w porównaniu do nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2023 mają wzrosnąć per saldo o kwotę 13 838 627 tys. zł - ok. 125,8 proc.

Zaznaczono, że wynika to m.in. z:

• wzrostu funduszu wynagrodzeń osobowych pracowników oraz funduszu uposażeń funkcjonariuszy i żołnierzy, w tym w związku z przyjęciem średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń na poziomie 120,0 proc.
• podwyżek wynagrodzeń prokuratorów i asesorów prokuratorskich,
• skutków przechodzących związanych z rozdysponowaniem rezerw celowych z roku 2023,
• wzrostu dodatkowego wynagrodzenia rocznego, dodatkowego uposażenia żołnierzy oraz nagrody rocznej funkcjonariuszy,5) zwiększenia funduszu uposażeń z tytułu zatrudnienia dodatkowych etatów Policji w Centralnym Biurze Zwalczania Cyberprzestępczości - w związku z realizacją ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z powołaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości,
• zwiększenia funduszu uposażeń z tytułu zatrudnienia dodatkowych etatów funkcjonariuszy - w związku z realizacją ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ustanowieniu "Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025", o ustanowieniu Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2022-2025" oraz o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw,
• oraz wzrostu liczby żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego,
• wzrostu limitu zatrudnienia pracowników cywilnych w związku z koniecznością zabezpieczenia nowych zadań realizowanych przez Siły Zbrojne RP,
• wzrostu wynagrodzeń /uposażeń z tytułu realizacji Programu Wieloletniego „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2023-2025”.

Z kolei, jak dodano, wynagrodzenia w jednostkach budżetowych wynoszą łącznie 10 344 340 tys. zł i wzrosną w porównaniu do bieżącego roku o  1 943 897 tys. zł.

Uzasadniając zmiany wynagrodzeń w powyższym zakresie (bez rezerw celowych) w 2024 r., w porównaniu do nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2023, wskazano m.in. "na wzrost wynagrodzeń sędziów oraz wynagrodzeń pracowników do nich relacjonowanych, których podstawę wynagrodzenia stanowi kwota przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2023 r. ogłoszona komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego".

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.