NRA: Akt wyborczy to nie uchwała - brak podstaw unieważnienia wyborów

NRA nie ma podstaw do tego, by uchylić wybory w krakowskiej izbie, bo zgromadzenia izb adwokackich - dokonując wyboru dziekana, rzecznika dyscyplinarnego, czy np. członków organów izby adwokackiej i delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury - nie czynią tego w formie uchwały, ale w ramach aktu wyborczego. A NRA, zgodnie z przepisami, na wniosek prezydium może uchylić sprzeczną z prawem uchwałę - wynika z odpowiedzi Rady na wniosek krakowskich adwokatów.

Przypomnijmy, że 5 listopada 2024 r. odbyło się zgromadzenie krakowskiej izby adwokackiej i wybory - m.in. dziekana. Już wtedy emocje sięgały zenitu, z powodu kwestionowanej formy ich przeprowadzenia - stacjonarnie, a nie hybrydowo. Po wyborach pojawiły się zastrzeżenia dotyczące modelu głosowania. Było dwóch kandydatów na dziekana, głosowano oddzielnie na każdego z nich, a także odrębnie na każdego kandydata do Okręgowej Rady Adwokackiej. - Technicznie głosowania wyglądały tak, że był wywoływany kandydat, na pilocie do głosowania były aktywne przyciski „za”, „przeciw” i „wstrzymuję się”. Na wydruku z systemu do głosowania są przy każdym kandydacie liczby uzyskanych głosów „za”, „przeciw” i „wstrzymuję się”.  Powstaje pytanie jak była rozwiązana kwestia tego, że każdy głosujący dysponował 19 głosami w głosowaniu na kandydatów do ORA - nie wiemy, jak system to rozliczał i co się działo, gdy głosujący zagłosował 20 raz, czy jeśli głosował „przeciw” to było to zaliczane jako oddany głos i zmniejszało pulę 19 możliwych do oddania głosów – przyjęty system był kompletnie nieadekwatny do tego co miał zrobić - mówił serwisowi Prawo.pl jeden z krakowskich adwokatów.  Po wyborze dziekana pojawiły się również wątpliwości dotyczące 15 głosów, które nie zostały zakwalifikowane "za" żadnym z kandydatów, a jednocześnie nie zostały uznane przez uprawniony organ ani regulamin za nieważne.  

Sprawa może mieć teraz finał w Sądzie Najwyższym, trafiła bowiem na biurko ministra sprawiedliwości Adama Bodnara z wnioskiem o stwierdzenie nieważności podjętych wówczas - jak wskazano - uchwał.  Podobny wniosek o ich uchylenie trafił do NRA. 

Czytaj: Czy wybory w krakowskiej palestrze zostaną unieważnione>>

Nie uchwała, a akt wyborczy 

Pod pismem prezydium NRA do adwokatów podpisany jest adw. Jarosław Szczepaniak zastępca Sekretarza NRA. - Wnioskodawcy z perspektywy prawnej oparli przedmiotowy wniosek o przepis art. 14 ust. 3 Prawa o adwokaturze, który stanowi, iż „Naczelna Rada Adwokacka, na wniosek prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej, uchyla sprzeczną z prawem uchwałę zgromadzenia izby, w terminie 6 miesięcy od daty jej doręczenia”.  Dokonując analizy jurydycznej tego przepisu wskazać należy, że Naczelna Rada Adwokacka może uchylić uchwałę zgromadzenia izby w terminie 6 miesięcy od daty jej doręczenia, ale dokonuje tego wyłącznie na wniosek prezydium. Biorąc pod uwagę formalnoprawną ocenę, należy wskazać, że zgromadzenia izb adwokackich - dokonując wyboru dziekana, rzecznika dyscyplinarnego, przewodniczącego komisji rewizyjnej i prezesa sądu dyscyplinarnego, a także członków organów izby adwokackiej i delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury - nie czynią tego w formie uchwały, ale w ramach aktu wyborczego, który dokumentowany jest protokołem komisji skrutacyjnej - wskazano. 

Mec. Szczepaniak dodaje, że w tym zakresie należy wskazać, iż z brzmienia art. 40 p.o.a. i jego wykładni językowej wynika, że do zakresu działania zgromadzenia izby adwokackiej w zakresie aktów wyboru należy: „wybór delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury” (pkt 1) oraz „wybór dziekana, prezesa sądu dyscyplinarnego, rzecznika dyscyplinarnego, przewodniczącego komisji rewizyjnej oraz członków i zastępców członków okręgowej rady adwokackiej, sądu dyscyplinarnego i komisji rewizyjnej (pkt. 2). 

- Gdyby ustawodawca chciał, by wybór dokonywał się w formie uchwały, to wówczas byłoby to wprost wskazane. Należy również zaznaczyć, że kwestia ta nie mieści się w dyspozycji art. 40 pkt. 7 p.o.a., gdyż wybory zostały wyszczególnione literalnie i systematycznie w art. 40 pkt. 1 i 2 p.o.a. Ponadto przepisy art. 40 pkt. 1 i 2 p.o.a. należy interpretować zgodnie z Regulaminem, a zatem z par. 35 ust. 1 zd. 1 Regulaminu, który stanowi, że „komisja skrutacyjna ustala wyniki wyborów, a w szczególności porównuje listę osób uprawnionych do głosowania z listą osób uczestniczących w głosowaniu, eliminuje głosy nieważne oraz oblicza liczbę oddanych ważnych głosów na poszczególnych kandydatów”, a także par. 40 Regulaminu, gdzie wybór dokonywany jest w wyniku aktu wyborczego – głosowania, a nie uchwały - dodaje. 

Był czas na zgłaszanie wątpliwości 

NRA wskazuje również, że zgodnie z Regulaminem każde zgromadzenie izby posiada swoje władze, które są wyłącznie władne do podejmowania określonych czynności. - W tym zakresie należy zwrócić uwagę na par. 15 ust 2, w którym wskazano zadania przewodniczącego zgromadzenia, wśród których można wskazać na m.in.: „ogólne kierownictwo obradami” (pkt 1), „rozstrzyganie wątpliwości regulaminowych po ewentualnych konsultacjach z pozostałymi członkami prezydium” (pkt 6). Dalej wskazać należy, że zgodnie z par. 15 ust. 3 "od rozstrzygnięcia przewodniczącego przysługuje sprzeciw, o którym rozstrzyga zgromadzenie lub Zjazd”. Następnie Regulamin przewiduje możliwość składania wniosków formalnych i nagłych, które w myśl par. 20 Regulaminu „mogą być zgłaszane  ustnie lub za pośrednictwem systemu informatycznego w razie zgromadzenia lub Zjazdu  odbywającego się w trybie zdalnym lub hybrydowym” - przypomniano. 

Dodano, że w trakcie Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Krakowie nikt z biorących w nim udział nie zgłosił żadnego wniosku formalnego w kwestii wyborów, a także sposobu ich prowadzenia. - Co więcej, w tym zakresie nikt z biorących udział w Zgromadzeniu Izby Adwokackiej w Krakowie nie zabrał nawet głosu w dyskusji i nie zwrócił się do właściwych organów Zgromadzenia ze stosownymi wnioskami - zaznacza mec. Szczepaniak. Zwraca uwagę na par. 43 pkt 4 Regulaminu, stanowiący, iż „w terminie jednego miesiąca od dnia podpisania protokołu biorący udział w obradach ma prawo zgłoszenia uwag”, a także na par. 43 pkt 5 Regulaminu, który stanowi, że „Prezydium zgromadzenia lub Zjazdu rozstrzyga zgłaszane uwagi w terminie jednego miesiąca od daty ich zgłoszenia”, a zatem uwagi powinny być zgłoszone do prezydium Zgromadzenia i przez nie rozpatrzone.

- Wszelkie zatem zastrzeżenia co do przeprowadzenia wyborów powinny zostać zgłoszone do Komisji wyborczej w czasie trwania Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Krakowie i przez nią ostatecznie oraz wiążąco rozstrzygnięte. Takie zastrzeżenia, wątpliwości, czy też protesty nie zostały przez nikogo z biorących udział z Zgromadzeniu Izby Adwokackiej w Krakowie podniesione w czasie jego trwania. W tym miejscu należy podkreślić, że osoby biorące udział w Zgromadzeniu Izby Adwokackiej w Krakowie są adwokatami i powinny dysponować wiedzą prawniczą, w tym znajomością prawa o adwokaturze oraz wspomnianego wyżej Regulaminu - podsumowano.

Czytaj: Adwokat Aleksander Gut ponownie dziekanem krakowskiej izby>>

Izby niezależne od NRA 

Dodano również, że zgodnie z ustawą Prawo o adwokaturze istnieje niezależność izb od Naczelnej Rady Adwokackiej. - W kontekście podnoszonych kwestii w zakresie trybów nadzoru Naczelnej Rady Adwokackiej nad izbami należy po pierwsze zwrócić uwagę, że pojęcie to z pespektywy administracyjnoprawnej przyzwala na władcze wkraczanie przez podmiot nadzorujący w działalność podmiotu nadzorowanego i z tej perspektywy nie należy stosować tego trybu w sposób rozszerzający, a po drugie biorąc pod uwagę art. 58 pkt 3 p.o.a. Naczelna Rada Adwokacka sprawuje „nadzór nad działalnością okręgowych rad adwokackich oraz nadzór nad kształceniem aplikantów przez te rady”. W przepisie tym, ustawodawca stanowi o nadzorze na działalnością okręgowych rad adwokackich, a nie nad izbą, czy też zgromadzeniem izby, a tym bardziej nad wyborami - podkreślono.

W trakcie trwania wyborów nie można zmieniać zasad 

Prezydium NRA - jak wynika z pisma - nie kwestionując potrzeby rozważenia zmian, czy doprecyzowania określonych procedur i przepisów, zwraca uwagę, że należy z daleko posuniętą ostrożnością podchodzić do pomysłów ingerowania w regulaminy w trakcie trwającego już w izbach od maja 2024 procesu wyborczego.                      

- W szczególności należy wskazać, w tym zakresie, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego - „okres sześciu miesięcy wyłączenia prawa wyborczego od dokonywania w nim istotnych zmian przed wyborami jest okresem minimalnym i ustawodawca każdorazowo powinien dążyć do jego maksymalizacji” - zaznaczono. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.