Istotne zmiany w procedurze sądowoadministracyjnej wprowadza ostatnia nowelizacja ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - wynika z ustawy z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 36, poz. 196).
Nowelizacja dokonuje zmian w ustawie z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej jako p.p.s.a.). Poniżej zostaną omówione jedynie najważniejsze zmiany w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
1. Wprowadzono przepisy umożliwiające sposób tworzenia i przechowywania akt sądowoadministracyjnych w formie elektronicznej (art. 121 p.p.s.a.).
2. Uchylono przepis art. 23 p.p.s.a., który przewidywał możliwość ukarania grzywną strony zgłaszającej w złej wierze wniosek o wyłączenie sędziego.
3. Organem właściwym do rozpoznania wniosku o wyłączenie prokuratora będzie prokurator nadrzędny, a nie sąd administracyjny (24 § 2 p.p.s.a.)
4. Wprowadzono przepis umożliwiający doręczenia pisma sądowego w miejscu pracy, jednakże odbierający pismo musi być osoba upoważnioną do jego odbioru (art. 72 § 2 p.p.s.a.). Uzupełnienie to wymagało nowelizacji art. 65 § 2 p.p.s.a. przez dodanie zapisu, że do doręczenia pism w postępowaniu sądowym przez pocztę stosuje się tryb doręczania tych pism w postępowaniu cywilnym "jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej".
5. Wprowadzono kolejną przesłankę obligatoryjnego zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego. Sąd zmuszony będzie zawiesić postępowanie w razie przedstawienia pytania prawnego Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej (art. 124 § 1 pkt 5 p.p.s.a.). Zmiana to wynika z wymogu dostosowania p.p.s.a. do regulacji przepisów Unii Europejskiej.
6. Uchylono przepis art. 221 p.p.s.a., który stanowił, iż pisma wnoszone przez adwokata lub radcę prawnego, które nie są należycie opłacone, pozostawia się bez rozpoznania albo odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie stałej.
7. Sąd z urzędu zwróci stronie cały uiszczony wpis od pisma odrzuconego lub cofniętego oraz od zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione. Ustawodawca odstąpił od warunków określających zwrot uiszczonego wpisu od pisma cofniętego lub odrzuconego, przyjmując że w każdym przypadku odrzucenia pisma przez sąd lub cofnięcia przez stronę, sąd powinien zwrócić uiszczony wpis w pełnej wysokości (art. 232 § 1 p.p.s.a.).
8. Najistotniejszą zmianą wprowadzoną do procedury sądowoadministracynej jest dodanie przepisów umożliwiających złożenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (dodany dział VIIa p.p.s.a). Skarga ta przysługiwać będzie od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, gdy przez jego wydanie została stronie wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Skarga przysługiwać będzie również w wyjątkowych przypadkach od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. Od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga nie będzie przysługiwać, z wyjątkiem gdy niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej.

Zmiany wejdą w życie z dniem 10 kwietnia 2010 r.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line