Łączny budżet sądownictwa na 2013 r. wyniesie 6,3 mld zł i jest wyższy od wydatków zaplanowanych na 2012 r. właśnie o 3,7 proc. W ujęciu wartościowym oznacza to zwiększenie wydatków o 222,3 mln zł . dotyczy to wynagrodzeń, składek na ubezpieczenia społeczne oraz pozapłacowych wydatków bieżących.
W strukturze budżetu sądownictwa największą pozycję, obejmującą 62,9 proc. środków, stanowią wydatki na wynagrodzenia wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne w łącznej wysokości niemal 4 mld zł. W porównaniu z 2012 r., łączny fundusz wynagrodzeń zwiększył się o ponad 176 mln zł. Zwiększenie wydatków na wynagrodzenia, jak również uposażeń sędziów w stanie spoczynku, związane jest ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w II kwartale 2012 r., które w myśl odrębnych zasad kształtowania wynagrodzeń sędziów stanowi podstawę ich ustalenia (por. art. 91 § 1c ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych). W porównaniu do budżetu na 2012 r., w którym płace zostały zamrożone na poziomie z 2011 r., podstawa wynagrodzenia sędziów i referendarzy wzrośnie o 9,35 proc.
W efekcie, w skali całego kraju, środki na podwyżkę wynagrodzeń sędziów obejmą kwotę blisko 112 mln zł, zaś dodatkowe 5 mln zł dotyczy zwiększenia wynagrodzeń sędziów z tytułu awansów. Dostosowanie uposażeń sędziów w stanie spoczynku i uposażeń rodzinnych do zwiększonej podstawy ich wymiaru wymagać będzie dodatkowych 19 mln zł, zaś podwyżka wynagrodzeń referendarzy – dalszych 17 mln zł.
Warto przy tym podkreślić, że zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami oraz ustaleniami ze związkami zawodowymi, w ramach prac nad ustawą budżetową Minister Sprawiedliwości podjął próbę zwiększenia wynagrodzeń urzędników sądowych, asystentów sędziów, jak i pozostałych pracowników sądów. W pierwotnym projekcie budżetu na 2013 r. w części 15 „Sądy powszechne”, przekazanym Ministrowi Finansów, zaplanowano wzrost ich wynagrodzeń o 3,5 proc. w porównaniu do wielkości poborów w 2012 r. Na etapie prac rządowych, z uwagi na brak możliwości finansowych po stronie budżetu państwa oraz ze względu na ponowne zamrożenie wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, w projekcie budżetu sądów powszechnych zabezpieczono środki jedynie na podwyżki wynagrodzeń sędziów oraz powiązanych z nimi wynagrodzeń referendarzy.
Mimo trwającego spowolnienia gospodarczego, z roku na rok poziom wydatków w sądownictwie powszechnym rośnie. Tak będzie również w 2013 r. Zgodnie z planem budżetu, ponad połowę dodatkowych nakładów na wymiar sprawiedliwości pochłonie ustawowa rewaloryzacja wynagrodzeń sędziów i referendarzy.
W 2013 r. przewiduje się utworzenie 100 nowych etatów sędziów oraz 81 nowych etatów asystenckich. Etaty orzecznicze zostaną przeznaczone na wsparcie sądów apelacji warszawskiej, w związku z realizacją planu likwidacji strukturalnych zaległości w tych sądach. Dodatkowe etaty asystenckie mają natomiast odciążyć sędziów od czynności nie orzeczniczych.
Wspomniane działania pozwolą zmniejszyć w sądach warszawskich liczbę spraw nierozpoznanych i nie zakończonych prawomocnymi orzeczeniami oraz skrócić czas prowadzenia postępowań o 1/3. Jednakże te ustalenia nie mogą łamać wspomnianych reguł budżetowych.
Wydatki na utworzenie dodatkowych etatów sędziowskich i asystenckich zostaną pokryte dzięki oszczędnościom oraz właściwemu spożytkowaniu wakatów, bez zwiększania funduszu wynagrodzeń.
W 2013 r. - 112 mln zł na wynagrodzenia sędziów i dodatkowe 5 mln zł - na awanse
Mimo trwającego spowolnienia gospodarczego, z roku na rok poziom wydatków w sądownictwie rośnie. Tak będzie również w 2013 r. Ponad połowę dodatkowych nakładów na wymiar sprawiedliwości pochłonie rewaloryzacja wynagrodzeń sędziów i referendarzy.