VAT w wynagrodzeniu doradców

Obowiązują już nowe rozporządzenia byłego ministra sprawiedliwości Andrzeja Kalwasa w sprawie opłat za czynności adwokackie i radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zgodnie z nimi sądy mają podwyższać opłaty za czynności adwokatów i radców wykonywane z urzędu o VAT.

Zapisy rozporządzeń nakazujących podwyższenie o VAT wynagrodzeń radców prawnych i adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu stwarzają jednak pewne problemy. Zamieszanie powstało w związku ze sformułowaniem użytym w par. 2 rozporządzeń. Czytamy w nim, że podstawę zasądzenia przez sąd kosztów zastępstwa prawnego w sprawach rozpoczętych w dniu wejścia w życie rozporządzenia stanowią stawki w wysokości określonej w tym rozporządzeniu. Można uznać, że podwyższona o VAT stawka dotyczy tylko usług pełnomocników występujących w sprawach, które zaczęły się w dniu wejścia w życie rozporządzenia. Sądy interpretują jednak przepisy w sposób korzystny dla pełnomocników stron, więc według relacji rzecznika Sądu Okręgowego w Warszawie sądy przyznają koszty zastępstwa procesowego powiększone o VAT zarówno w sprawach, które rozpoczęły się przed wejściem w życie rozporządzenia, jak i po tej dacie.

Nowe rozporządzenia rozwiązały problem, z którymi sądy, radcowie i adwokaci świadczący pomoc prawną z urzędu borykali się od maja 2004 roku. Według relacji Gazety Prawnej obowiązująca od wejścia Polski do UE nowa ustawa o VAT, wprowadziła niejasną definicję samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której przychody podlegają opodatkowaniu. Od tamtej pory Ministerstwo Finansów uważa, że usługi prawne świadczone na zlecenie sądu są opodatkowane VAT. Sprawą zajął się nawet Rzecznik Praw Obywatelskich, który zaskarżył niejasne przepisy o VAT do Trybunału Konstytucyjnego.

(źródło GP/KW)