VAT w eksporcie wciąż wywołuje problemy

Polska wraz z przystąpieniem do struktur Unii Europejskiej przejęła cały jej dorobek prawny. System opodatkowania eksportu towarów przyjęty w UE wprowadził mechanizmy znane i akceptowane w wielu państwach już od dawna. Stąd też stosunkowo niewielka ilość spraw w tym zakresie rozstrzyganych przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Jednak praktyka krajowych sądów administracyjnych i organów podatkowych świadczy o tym, że w Polsce w dalszym ciągu występują liczne problemy związane z eksportem towarów - pisze na łamach "Przeglądu Podatkowego Artur Ferlin, pracownik administracji skarbowej.

Traktat Rzymski był istotnym źródłem harmonizacji podatków pośrednich w państwach członkowskich, a jego zapisy stały się bezpośrednią podstawą wydania I Dyrektywy Rady dotyczącej harmonizacji przepisów państw członkowskich w zakresie podatków obrotowych oraz kolejnych dyrektyw regulujących to zagadnienie. Obecnie obowiązująca Dyrektywa nr 2006/112 z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa VAT) w sposób oczywisty przejęła podstawowe zasady dotyczące harmonizacji podatków pośrednich. Dyrektywa VAT zawiera definicje czynności podlegających opodatkowaniu (dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług i importu), nie zawiera natomiast definicji eksportu. Biorąc pod uwagę powyższe, rodzi się pytanie, czy termin ten należy interpretować w kontekście przepisów celnych obowiązujących w Unii Europejskiej.
Stosownie do treści art. 161 ust. 1 Wspólnotowego kodeksu celnego (dalej: WKC) procedura wywozu pozwala na wyprowadzenie towaru wspólnotowego poza obszar celny Wspólnoty. Dokonanie wywozu wymaga spełnienia przewidzianych dla niego formalności, z uwzględnieniem środków polityki handlowej oraz, jeśli znajdują zastosowanie, należności celnych wywozowych3. Przede wszystkim każda osoba, która zamierza dokonać eksportu towarów, powinna taki towar zgłosić do procedury wywozu.
W przypadku procedury wywozu należy dokonać rozróżnienia pomiędzy eksporterem a zgłaszającym, przy czym oczywiście może wystąpić sytuacja, gdy eksporter jest jednocześnie zgłaszającym. Eksporterem, co do zasady, jest osoba, która w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego jest właścicielem towarów lub posiada podobne prawo do dysponowania towarami. Jeżeli jednak w chwili przyjęcia zgłoszenia własność lub podobne prawo do dysponowania towarami posiada osoba mająca swoją siedzibę poza Wspólnotą na mocy umowy, na podstawie której odbywa się wywóz, to za eksportera uważana jest strona umowy mająca swoją siedzibę we Wspólnocie.Artykuł pt. "Wybrane zagadnienia dotyczące eksportu towarów w zakresie podatku od towarów i usług" ukazał się w miesięczniku "Przegląd Podatkowy" - numer 5 z 2010 r.