Ustawa została uchwalona przez Sejm 20 marca br. We wtorek 14 kwietnia ustawą ma zająć się komisja senacka, a dzień później nad uchwalonymi przez komisję poprawkami pracować będzie Senat. W tej sprawie stanowiska swoje wydały już m.in. Izba Gospodarcza Reklamy Zewnętrznej i Izba Gospodarcza Reklamy Wielkoformatowej.
Czytaj: Sejm uchwalił ustawę krajobrazową>>>
Rozmowa z radcą prawnym Katarzyną Kosicką-Polak z kancelarii Michalak Kosicka Zawolski i Partnerzy Radcowie Prawni.
Jakie zastrzeżenia prawne budzi ustawa krajobrazowa?
Ustawa godzi w prawo własności. Mimo, że obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, to ustawa daje kolejne kompetencje gminom do ustalania, gdzie i jakie dokładnie urządzenia mogą się znajdować. Jest to kolejne ograniczenie w dysponowaniu nieruchomością przez jej właściciela, użytkownika wieczystego. Co więcej, ustawa delegalizuje inwestycje reklamowe wcześniej zainstalowane w oparciu o zgody i zezwolenia właściwych organów. Oznacza to, że procesy budowlane przeprowadzone na podstawie takich zgód i na które zostały poniesione bardzo znaczne nakłady finansowe z dnia na dzień mogą stać się zakazane, wymagające rozbiórki. To stanowi naruszenie zasady prawo nie działa wstecz oraz ochrony praw nabytych. Są to jedynie przykłady niekonstytucyjności nowej ustawy.
Jakie skutki spowoduje wprowadzenie ustawy w aktualnym brzmieniu?
Moim zdaniem ustawa też godzi w przedsiębiorców i ogranicza swobodę działalności gospodarczej. W ciągu ostatnich lat wiele firm wyspecjalizowało się w reklamie zewnętrznej. Wprowadzenie tej ustawy spowoduje, że szereg firm reklamowych, ale także przedsiębiorców z nimi współpracujących czyli montażystów, grafików, agencji kreatywnych, drukarni straci możliwość zarobkowania. Nie można też zapominać o właścicielach nieruchomości, wspólnotach mieszkaniowych, którzy do tej pory czerpali zyski z wynajmowania swoich nieruchomości na cele reklamowe. W przeważającej części są to osoby starsze na emeryturze lub rencie, które nie mają innych źródeł utrzymania. Pozbawienie ich wpływów z reklam może zdecydowanie obniżyć jeszcze ich możliwości płatnicze.
Co mogą zrobić „pokrzywdzeni” przez nowe prawo?
W oparciu o przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeśli w związku z uchwaleniem nowego planu miejscowego albo zmianą istniejącego, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem sposób stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. W mojej ocenie będzie istniała podstawa by w drodze analogii przyznać takie prawo również dysponentom nieruchomości pokrzywdzonym przez uchwały gmin. Z kolei, przedsiębiorcy i firmy reklamowe będą dążyły do tego by Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność przepisów ustawy.
Jakie skutki będzie miało stwierdzenie niekonstytucyjności ustawy?
W razie stwierdzenia niekonstytucyjności ustawy lub jej poszczególnych przepisów po jej wprowadzeniu otworzy się droga do występowania przez podmioty reklamowe oraz wynajmujących z roszczeniami przeciwko Skarbowi Państwa, jednostkom samorządu terytorialnego o naprawienie szkody za wydanie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją. Takie samo prawo powstanie, gdy w oparciu o niezgodne z przepisy zostaną wydane ostateczne decyzje lub prawomocne orzeczenia sądowe. A zatem wprowadzenie ustawy z niekonstytucyjnymi przepisami może narazić Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego na bardzo wysokie odszkodowania, jak również na wieloletnie procesy sądowe.
Co w pani ocenie można zrobić by sprawić, że ustawa będzie zgodna z przepisami?
Moim zdaniem, kompetencje gminy do ustalania zasad i miejsc instalowania reklam i podobnych urządzeń nie powinny dotyczyć tych inwestycji reklamowych, które funkcjonują w oparciu o zgody i zezwolenia organów administracji. Pozwoli to pozbyć się reklam nielegalnych, a jednocześnie uszanować zasadę ochrony praw nabytych. Dodatkowo, okresy przejściowe dla reklam na ich dostosowanie powinny być w minimalnym wymiarze zagwarantowane przez ustawę. Aktualnie pełną dowolność pozostawia się gminom, zapominając, że inwestycje reklamowe to procesy trwałe, oparte na długoletnich kontraktach, angażujące środki przeznaczone na zwrot z inwestycji dopiero po kilku latach.
ID produktu: 40159596 Rok wydania: 2015
LEX Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego>>>