Urząd nie może ustalać opłaty za udostępnienie informacji publicznej

Ustalenie ryczałtowej stawki wynagrodzenia pracownika związanego z udostępnieniem informacji publicznej jest niezgodne z prawem - uznał WSA w Lublinie. Zdaniem sądu informacja publiczna powinna być z zasady bezpłatna dla obywateli, a opłaty można pobierać jednynie w wyjątkowych sytuacjach i tylko za dodatkowo wykonane czynności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie rozpoznawał sprawę ze skargi Wojewody Lubelskiego na uchwałę Rady Powiatu Włodawskiego z dnia 31 sierpnia 2009 r. nr XXIV/259/09 w sprawie ustalenia opłaty za udostępnienie informacji publicznej. W przedmiotowej uchwale rada ustaliła opłatę za udostępnienie przetworzonej informacji publicznej w wysokości odpowiadającej dodatkowym kosztom jej wytworzenia, określiła koszty dodatkowe wytworzenia informacji jako iloczyn roboczogodziny pracowników i niezbędnego czasu potrzebnego do wytworzenia informacji oraz ustaliła wartość kwotową roboczogodziny. W podstawie prawnej uchwały rada powołała art. 12 pkt 7 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142 poz. 1592 ze zm.) oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Wojewoda wniósł do sądu skargę na powyższą uchwałę z powodu jej niezgodności z prawem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację wojewodzie (wyrok WSA w Lublinie z 8 kwietnia 2010 r., sygn. II SA/Lu 44/10, LEX nr 575028) i stwierdził nieważność uchwały rady powiatu. W uzasadnieniu sąd uznał, że przepis art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie daje organowi uprawnienia do określania ryczałtowej stawki za dodatkową pracę pracownika wykonującego dodatkowe czynności przy ustalaniu informacji publicznej. Przepis ten dotyczy bowiem dodatkowych rzeczywistych kosztów, które mogą powstać przy realizacji konkretnych wniosków o udostępnieniu informacji. Koszty te mogą być różne w każdej sprawie w zależności od sposobu udzielania i rodzaju żądanej informacji publicznej.
Sąd podniósł również, że przepis art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie uprawnia rady powiatu do ustalenia opłaty, bowiem zezwala jedynie na pobieranie rzeczywistych kosztów powstałych w przypadku udzielania informacji publicznej w szczególny sposób. Skoro jest to wyjątek od zasady bezpłatności dostępu do informacji publicznej, to nie może podlegać wykładni rozszerzającej.
Przyjęty przez sąd pogląd należy uznać za słuszny, tym bardziej że jest kontynuacją dotychczasowej linii orzeczniczej sądów administracyjnych. Brzmienie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazuje, że odpłatność ze strony wnioskodawcy wiąże się ze sposobem udostępnienia informacji wskazanym we wniosku lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, co wprost wskazuje, że dodatkowe koszty związane są z udzieleniem konkretnej informacji i odnoszą się do jednostkowego zdarzenia (wniosku), natomiast wysokość opłaty ma odpowiadać kosztom poniesionym w wyniku udostępnienia tej konkretnej informacji. To wszystko nie pozwala na stanowienie ogólnej regulacji dotyczącej udostępniania informacji publicznej. Wskazać należy również, że powołany przepis daje jedynie możliwość pobrania zwrotu kosztów przez podmiot zobowiązany do udzielenia informacji, a nie nakazuje obligatoryjnie ich zwrotu.

 Artykuł pochodzi z Serwisu Samorządowego www.lex.pl/samorzad