TK: obniżenie stawek notarialnych jest zgodne z konstytucją

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości zmniejszające maksymalne stawki notarialne jest zgodne z konstytucją orzekł w czwartek Trybunał Konstytucyjny. Według Trybunału, minister ma margines swobody, aby kształtować wynagrodzenie notariuszy zgodnie z przyjętą przez rząd polityką.

Rozporządzenia zaskarżyła Krajowa Rada Notarialna. Powołała się ona na fakt, że w uzasadnieniu do rozporządzenia ministra z 2007 roku zmieniającego stawki  podane są wytyczne niezgodne z art.5 ust.3 ustawy o Notariacie. W przypadku obniżenia stawki o 30 proc. średnie dochody notariusza będą wyższe od przeciętnych sześciokrotnie. Miało to służyć zwiększeniu dostępności usług notarialnych.
TK zwrócił uwagę, że minister nie miał obowiązku odnosić się do wytycznych z uzasadnienia do rozporządzenia. A zatem zarzut KRN jest niesłuszny. TK przypomniał, że notariusz nie jest wynagradzany przez państwo, ale pobiera taksę od uczestników czynności prawnej. Zatem wykonując czynności notarialne nie tylko w interesie prywatnym, lecz także w interesie publicznym jako gwarant bezpieczeństwa obrotu, notariusz ma na celu dążenie do osiągnięcia zysku warunkującego realizację zadań publicznych. Do osiągania zysku przyczynia się wprowadzony przez ustawy przymus notarialny, który w pewien sposób równoważy nałożenie obowiązku realizacji zadań publicznych bez jednoczesnego przekazania odpowiednich środków z budżetu państwa. 
-  Maksymalne stawki taksy notarialnej powinny być wyznaczane przy uwzględnieniu szeregu uwarunkowań, co gwarantuje sformułowanie w art. 5 § 3 ustawy wytycznych dotyczących treści rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości – mówił prof. Zbigniew Cieślak uzasadniając orzeczenie. - Wśród nich ustawodawca wymienił: wartość przedmiotu i rodzaj czynności notarialnej, stopień jej zawiłości, nakład pracy notariusza, czas przeznaczony na dokonanie czynności oraz interes społeczny gwarantujący należyty dostęp do czynności notarialnych w obrocie cywilnoprawnym, a także to, że maksymalna stawka za czynność notarialną nie może przekroczyć sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku. Minister Sprawiedliwości ma pewien margines swobody w ustalaniu maksymalnych stawek taksy za czynności notarialne – podkreślił Trybunał.
Prokurator Generalny i przedstawiciel ministerstwa byli zdania, że minister nie przekroczył w tej sprawie uprawnień wynikających z ustawy.
Sygnatura akt U 8/08

Czytaj także: Prezes notariatu: coraz większa konkurencja, coraz niższe stawki