Strasburg: właściciele warszawskiej kamienicy nie dostaną zadośćuczynienia

Europejski Trybunał Praw Człowieka nie przyznał we wtorek zadośćuczynienia trójce Polaków, którzy na skutek dekretu Bieruta utracili swoje nieruchomości w Warszawie i już raz w tej sprawie wygrali w Strasburgu - przyznano im wówczas 1 mln zł odszkodowania.

Sprawa odszkodowania nadal jednak ciągnie się w sądach warszawskich i to głównie przesądziło o wtorkowej decyzji Trybunału, by nie rozstrzygać o zadośćuczynieniu.

Pierwszy raz Trybunał w Strasburgu rozpatrywał sprawę Jerzego, Ariadny i Andrzeja Plechanowów w lipcu 2009 r. - wówczas zasądził na ich rzecz milion złotych odszkodowania. Stwierdził bowiem, że Polska naruszyła art. 1 protokołu do europejskiej konwencji praw człowieka i podstawowych wolności, który gwarantuje ochronę własności.

Chodziło o odszkodowanie za dwie działki w Warszawie wraz z budynkiem mieszkalnym, w którym znajdują się 22 mieszkania. Nieruchomości te zostały odebrane rodzinie na podstawie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy, zwanego potocznie dekretem Bieruta. Kolejne sądy nie przyznały Plechanowom odszkodowania, argumentując, że roszczenie powinno być skierowane przeciwko Skarbowi Państwa, a nie gminie.

Rozpatrując tę sprawę w lipcu 2009 r., Trybunał nie rozstrzygnął, czy skarżącym należy się również tzw. słuszne zadośćuczynienie, którego Plechanowowie domagali się na podstawie art. 41 europejskiej konwencji. Przepis ten mówi, że jeżeli Trybunał stwierdzi naruszenie konwencji lub protokołów do niej, to może dodatkowo zasądzić tzw. słuszne zadośćuczynienie.

We wtorek Trybunał wrócił do sprawy i postanowił nie rozstrzygać w kwestii zadośćuczynienia. Zdecydował o tym fakt, że w Sądzie Okręgowym w Warszawie toczy się sprawa o przyznanie skarżącym wyższego odszkodowania niż zasądzony w lipcu 2009 r. przez Trybunał jeden milion złotych. W pozwie złożonym w kwietniu ub.r. Plechanowowie domagają się dodatkowo ponad trzech milionów złotych odszkodowania.

Szanse spadkobierców byłych warszawskich właścicieli nieruchomości, odebranych na podstawie dekretu Bieruta, wzrosły po ubiegłorocznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. W trzech wyrokach i jednej uchwale (sygn. III CZP 28/12, I CSK 402/11, I CSK 665/11 i I CSK 632/11) SN potwierdził słuszność roszczeń o odszkodowanie od Skarbu Państwa w sprawach dotyczących warszawskich nieruchomości.

Katarzyna Jędrzejewska (PAP)