Strasburg: prawo do higieny osobistej to także prawo człowieka

Niezapewnienie odpowiednich przyborów toaletowych w areszcie śledczym może oznaczać poniżające traktowanie aresztowanego - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 28 lutego br.

Sprawa ta dotyczy warunków higienicznych panujących w zakładach karnych i aresztach śledczych na Łotwie. Skarżącemu, który przez 5 miesięcy przebywał w areszcie, nie zapewniono podstawowych środków umożliwiających utrzymanie higieny osobistej. Brak mydła, papieru toaletowego, szczoteczki i pasty do zębów sprawił, że skarżący czuł się ciągle brudny, a co za tym idzie – poniżony. Poza tym skarżący przez cały czas pobytu w areszcie musiał załatwiać swoje potrzeby fizjologiczne na oczach osób przebywających z nim w jednej celi, ponieważ toalety nie oddzielało od celi nawet przepierzenie. Skarżący, po swoich interwencjach, został poinformowany przez administrację aresztu, że brak jest środków finansowych pozwalających na zakup środków higieny osobistej dla osadzonych.
Trybunał uznał bez cienia wątpliwości, iż takie warunki osadzenia wywołały u skarżącego cierpienie, poczucie niższości i upokorzenia, które mogło prowadzić do złamania jego oporu fizycznego i psychicznego. Taki stan rzeczy stanowił tym samym poniżające traktowanie skarżącego, a więc naruszał art. 3 Konwencji o prawach człowieka.
Trybunał przyznał skarżącemu w związku z naruszeniem art. 3 Konwencji 7 tys. euro tytułem doznanej krzywdy moralnej oraz zasądził zwrot poniesionych kosztów i wydatków.
Wyrok ten jest kolejnym wyrokiem potwierdzającym spójną linię orzeczniczą Trybunału dotyczącą warunków zapewnianych osobom pozbawionym wolności. Trybunał regularnie podkreśla, iż warunki pozbawienia wolności muszą być co najmniej humanitarne, a nawet – po prostu – wygodne. Państwo musi zapewniać spełnienie wszystkich podstawowych potrzeb osadzonych i trzeba pamiętać, iż Trybunał postrzega te potrzeby szeroko, nie tylko w wymiarze bytowo-higienicznym, ale również w wymiarze medycznym lub społeczno-kulturalnym.
Czy zatem czeka nas fala skarg składanych przez pensjonariuszy polskich zakładów karnych i aresztów śledczych, którym nie odpowiada częstotliwość brania prysznica lub monotonne, a zatem niewłaściwie zbilansowane odżywczo posiłki? Czas pokaże.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 28 lutego 2012 r. w sprawie nr 30779/05, Melnitis przeciwko Łotwie.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line