Skargę do Trybunału wniosły trzy osoby transseksualne, obywatele Francji. Skarżący chcieli zmienić swą płeć w aktach stanu cywilnego z męskiej na żeńską oraz dokonać korekty imion na żeńskie, zgodnie ze swą płcią psychiczną. Sąd uniemożliwił dokonanie tej zmiany: zgodnie z prawem francuskim skarżący musieli dowieść, iż przeszli zabiegi chirurgicznie nieodwracalnie zmieniające ich płeć biologiczną, aby odpowiednie zmiany mogły zostać dokonane w aktach stanu cywilnego. Skarżący nie spełnili tych wymogów: jeden z nich przedstawił nieuznane przez  sąd krajowy dokumenty zmiany płci biologicznej w Tajlandii, inny odmówił przedstawienia takich dokumentów i przedłożył jedynie zaświadczenie od psychiatry. Przed Trybunałem skarżący zarzucili między innymi, iż naruszone zostało ich prawo do poszanowania życia prywatnego, chronione w art. 8 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał przede wszystkim odniósł się do tego, iż wymóg prawa krajowego, zgodnie z którym osoba zainteresowana musi dowieść przed sądem, że przeszła zabieg nieodwracalnie zmieniający jej płeć biologiczną, oznacza poddanie się zabiegowi chirurgicznemu niosącemu bardzo wysokie prawdopodobieństwo sterylizacji osoby. Trybunał przypomniał nadto, iż zgodnie z jego orzecznictwem w sprawach dotyczących kwestii tożsamości seksualnej osoby i jej integralności fizycznej, państwom przysługuje bardzo wąski margines uznania i swobody decyzyjnej. Uzależnienie uznania tożsamości płciowej osoby transseksualnej od przejścia zabiegu chirurgicznej powodującego sterylizację oznacza uzależnienie pełnego wykonywania prawa do poszanowania życia prywatnego tej osoby (w jego wymiarze tożsamości płciowej) od zniweczenia prawa do poszanowania integralności fizycznej. Trybunał stwierdził, iż w ten sposób naruszona zostaje równowaga, którą państwa-strony Konwencji mają obowiązek zachować pomiędzy interesem publicznym a interesami tejże osoby. Tym samym warunek prawa francuskiego, zgodnie z którym zmiana wizerunku osoby musi być nieodwracalna, sprowadza się - zdaniem Trybunału - do naruszenia przez Francję pozytywnego obowiązku pozwanego państwa do zagwarantowania poszanowania życia prywatnego osoby transseksualnej. Miało tym samym naruszenie praw skarżącego z art. 8 Konwencji.

Jeżeli zaś chodzi o pozostałe warunki wynikające z prawa francuskiego, zakwestionowane przez skarżących - to jest zobowiązanie jednego ze skarżących do poddania się badaniu medycznemu oraz, w przypadku drugiego skarżącego, obowiązek udowodnienia, iż cierpi on na zaburzenia tożsamości płciowej - jako warunki nienaruszające integralności fizycznej skarżących zostały uznane przez Trybunał za zgodne z wymogami prawa do poszanowania życia prywatnego i art. 8 Konwencji.

A.P., Garçon i Nicot przeciwko Francji - wyrok ETPC z dnia 6 kwietnia 2017 r., połączone skargi nr 79885/12, 52471/13 i 52596/13.

 

LEX Linie Orzecznicze
Artykuł pochodzi z programu LEX Linie Orzecznicze
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami