Strasburg: cele nie mogą być zatłoczone

Więźniowie muszą przebywać w warunkach zapewniających poszanowanie ich godności. Sposób i warunki pobytu w więzieniu nie mogą sprawiać, iż osadzeni doznają cierpienia większego niż cierpienie wpisane w samą karę pozbawienia wolności ponownie stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 28 lutego br.

Sprawa ta dotyczy skargi złożonej przez trzynastu więźniów greckiego więzienia na warunki panujące w tym zakładzie karnym. Więźniowie przebywali w zatłoczonych celach bez stołów i krzeseł, a zatem musieli siedzieć i jeść na swoich łóżkach. Przebywali na łóżkach po 18 godzin dziennie, ponieważ zakład karny nie przewidywał żadnej formy ruchu ani zajęć dla osadzonych. Jedynie 57 osadzonym na 248 zezwolono na wykonywanie pracy. Także grecki Rzecznik Praw Obywatelskich, po przeprowadzeniu wizytacji w tym zakładzie, stwierdził, że warunki w nim panujące uchybiają godności ludzkiej.
Trybunał stwierdził, iż taki stan rzeczy powodował u więźniów cierpienie wykraczające poza cierpienie normalnie wpisane w karę pozbawienia wolności, a zatem stanowił naruszenie zakazu nieludzkiego i poniżającego traktowania z art. 3 Konwencji o prawach człowieka. Mimo iż nadmierne zatłoczenie cel samo w sobie rodzi kwestię naruszenia art. 3, Trybunał za każdym razem bierze pod uwagę również inne okoliczności, które przesądzają o stwierdzeniu naruszenia Konwencji. Są to takie okoliczności jak możliwość korzystania z toalety w odosobnieniu, warunki higieniczne, rodzaj wentylacji i ogrzewania, dostęp do świeżego powietrza, a także możliwość aktywności fizycznej czy opieka medyczna. Wszystkie te czynniki składają się na ogólny kształt traktowania osób pozbawionych wolności, które w tej sprawie okazało się być niewystarczająco humanitarne.
Trybunał przyznał skarżącym w związku z naruszeniem art. 3 Konwencji od 7 tys. do 15 tys. euro tytułem doznanych krzywd moralnych oraz zasądził zwrot poniesionych przez nich kosztów i wydatków.
Wyrok ten to kolejny wyrok potwierdzający spójną linię orzeczniczą Trybunału dotyczącą konieczności zapewnienia humanitarnych warunków pozbawienia wolności w zakładach karnych i aresztach śledczych. Organy władzy muszą pamiętać, iż Trybunał zawsze ocenia te warunki indywidualnie i bada, czy ich dolegliwość nie stanowi dodatkowej „kary” dla osadzonych. Bo karać w państwie prawa może tylko i wyłącznie sąd.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 28 lutego 2012 r. w sprawie nr 11463/09, Samaras i inni przeciwko Grecji.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line