Strasburg: administracja więzienia ma obowiązek zapobiegać samobójstwom

Nie zapewniając odpowiedniej ochrony i nadzoru państwo dopuściło się naruszenia prawa do życia więźnia uzależnionego od narkotyków, który popełnił w celi samobójstwo uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka w swym wyroku z 17 lipca br.

Skargę wniosły siostry zmarłego, obywatelki Francji. Zmarły był pozbawiony wolności w związku z szeregiem przestępstw z użyciem przemocy, aktów przemocy dopuszczał się także w więzieniu, atakując strażników, współosadzonych i kalecząc samego siebie. Był uzależniony od narkotyków, leczył się psychiatrycznie, również farmakologicznie. Trzy miesiące po skazaniu na karę pozbawienia wolności, bezpośrednio po kolejnym akcie agresji i umieszczeniu go dyscyplinarnie w izolatce – brat skarżących powiesił się. Była to jego trzecia próba samobójcza.

Do ustalonej linii orzeczniczej Trybunału należy zasada, iż państwa są odpowiedzialne za życie i zdrowie osób pozbawionych wolności, gdyż osoby te znajdują się wówczas pod zupełną kontrolą władz. Szczególnej kontroli wymagają osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne. Zachowanie brata skarżących w dniach bezpośrednio poprzedzających jego śmierć wskazywało na znaczące pogorszenie jego stanu zdrowia psychicznego. Co prawda odbywał on regularne spotkania z psychiatrą i z psychologiem, jednakże żadne służby medyczne nie zostały poinformowane o pogorszeniu się jego stanu i o aktach agresji, nie skonsultowano także z lekarzem zastosowania środka dyscyplinarnego i umieszczenia w izolatce. Nie roztoczono również nad bratem skarżących żadnej szczególnej opieki, pomimo wcześniejszych prób samobójczych, aktów samookaleczeń i rosnącej agresji. Władze więzienia nie uznały za konieczne powiadomienia o tym psychiatry, nie zastosowały też żadnych innych środków takich jak na przykład regularne przeszukania pozwalające na odebranie choremu przedmiotów umożliwiających targnięcie się na swe życie. Ten brak dbałości Trybunał uznał za naruszenie obowiązków pozytywnych płynących dla państw-stron Konwencji o prawach człowieka z art. 2 Konwencji, który chroni prawo do życia.

Trybunał zasądził na rzecz skarżących 40 tys. euro zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Wyrok w omawianej sprawie dobrze wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą Trybunału. Osoba pozbawiona wolności znajduje się w pełni pod kontrolą państwa, państwo ma zatem obowiązek dbać o jej życie i zdrowie. Na przykładzie omawianego orzeczenia widać, iż ochrona taka musi spełniać wysokie standardy opieki.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 17 lipca 2012 r. w sprawie nr 38447/09, Ketreb przeciwko Francji.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line