Strasburg: 3 mkw na osadzonego to za mało

Europejski Trybunał Praw Człowieka wyrokiem Wielkiej Izby z 20 października uznał, iż osadzenie więźnia w celi, w której przypada na jedną osobę mniej niż 3 m kw przestrzeni, stanowi naruszenie zakazu nieludzkiego i poniżającego traktowania i karania.

Skargę do Trybunału wniósł obywatel Chorwacji, który odbywał prawie trzyletnią karę pozbawienia wolności za napaść z bronią w ręku. Skarżący zarzucił, iż warunki, w jakich przebywał w zakładzie karnym, uchybiały godności ludzkiej i stanowiły naruszenie zakazu nieludzkiego i poniżającego traktowania i karania z art. 3 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał uznał zarzuty skarżącego w zakresie dotyczącym przeludnienia celi, w której skarżący przebywał, i w której na jednego osadzonego przypadało mniej niż 3 m2 przestrzeni. Trybunał przypomniał swoją dobrze ustaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą 3 m2 przestrzeni na jednego osadzonego to absolutne minimum, po przekroczeniu którego występuje silne domniemanie poddawania więźnia nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu ze względu na przeludnienie celi, a co za tym idzie domniemanie naruszenia art. 3 Konwencji. W przypadku stwierdzenia takiego ograniczenia pozwany rząd musi wykazać, iż mimo niewielkiej przestrzeni w celi więzień miał do swej dyspozycji szereg innych udogodnień, które znosiły dolegliwość przebywania w nadmiernym zatłoczeniu. Chodzi tu o możliwość korzystania z zajęć poza celą i wystarczającą ilość ruchu na zewnątrz.

Dowiedz się więcej z książki
	Kodeks karny wykonawczy. Komentarz rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

W omawianej sprawie Trybunał przyjrzał się okresom, w których skarżący przebywał w przeludnionych celach i stwierdził, iż w okresie 27 dni nieprzerwanie skarżący znajdował się w celi, w której przypadało na niego poniżej 3 m2 przestrzeni. Co prawda skarżący miał wówczas możliwość korzystania z ruchu na zewnątrz przez kilka godzin dziennie, lecz Trybunał uznał to za niewystarczające zrównoważenia dolegliwości wynikających z pobytu w zamkniętej, nadmiernie zatłoczonej celi. Miało w związku z tym miejsce naruszenie art. 3 Konwencji w tym aspekcie.

Trybunał wielokrotnie dotąd orzekał naruszenie art. 3 Konwencji w sprawach dotyczących nieludzkich i poniżających warunków odbywania kary pozbawienia wolności. Wyroki takie zapadały również przeciwko Polsce. Orzecznictwo Trybunału jest w tej mierze w pełni zgodne z zaleceniami Europejskiego Komitetu do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu i Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu, zgodnie z którymi przestrzeń przypadająca na osadzonego w celi wieloosobowej nie może być niższa niż 3 m2.

Muršić przeciwko Chorwacji - wyrok Wielkiej Izby ETPC z dnia 20 października 2016 r., skarga nr 7334/13.