Problem powstał, gdy spółdzielnia mieszkaniowa z Bielska-Białej sprzedała prawo użytkowania wieczystego spółce Grupie Inwest. Spółdzielnia podpisała z gminą umowę w listopadzie 1992 r., w której zobowiązała się do zabudowy gruntu do 2003 r., ale tego nie uczyniła. Następnie spółka ogłosiła upadłość i od niej zakupiła użytkowanie wieczyste spółka KART. Spółka płaciła gminie opłatę roczną za użytkowanie, a w 2007 r. gmina podniosła opłatę i tę także spółka uiściła. W maju 2007 roku ustalone były warunki zabudowy dla gruntu, następnie spółka uzyskała pozwolenie na budowę, ale budowy nie rozpoczęła. W marcu 2010 r. wystosowała pismo do gminy o przedłużenie terminu do na zakupionej działce. Gmina na ten wniosek nie odpowiedziała. Jednak postanowiła zerwać umowę o użytkowanie wieczyste z powodu braku woli zabudowy mimo otrzymania pozwolenia na budowę.
Strona powodowa zaznaczyła, że spółka nabyła użytkowanie na korzystnych warunkach, bez obciążeń w toku postępowania upadłościowego ( nabycie od syndyka) i przez ponad pięć lat terenu nie zabudowała.
Dwie instancje, dwa różne wyroki
Sąd Okręgowy oddalił powództwo gminy, twierdząc, że nie współdziałała ona ze spółką, tylko naliczała opłaty, co było przejawem barku lojalności wobec kontrahenta.
Sąd Apelacyjny nie zgodził, się z tym orzeczeniem i powództwo uwzględnił. Nadużycie prawa podmiotowego nie miało miejsca - stwierdził sąd II instancji. Obowiązek zagospodarowania gruntu nie został przez spółkę spełniony.
Spółka wniosła od tego wyroku kasację żądając uchylenia wyroku Sądu Apelacyjnego. Powołała się na naruszenie art. 33 ust. 3 ustawy Prawo o gospodarce nieruchomościami oraz art. 5 kc ( zasady współżycia społecznego). Powołany przepis przewiduje, że właściwy organ może żądać rozwiązania umowy użytkowania wieczystego przed upływem ustalonego okresu, jeżeli użytkownik wieczysty korzysta z tej nieruchomości w sposób sprzeczny z ustalonym w umowie, a w szczególności, jeżeli nie zabudował jej w ustalonym terminie.
SN: był obowiązek zabudowy
Spółka uznała, ze należy rzetelnie odpowiedzieć na pytanie: czy w wyniku nabycia nieruchomości w drodze postępowania upadłościowego ciąży obowiązek wzniesienia budynku. Stwierdziła, ze obowiązek prawny wzniesienia budynku w takiej sytuacji wygasa w dniu nabycia prawa użytkowania.
Sąd Najwyższy nie podzielił tego poglądu. Oddalił skargę kasacyjną spółki jako niezasadną.
- Istotą użytkowania wieczystego jest zagospodarowanie gruntu - stwierdził Sąd Najwyższy. - Przeniesienie prawa na inny podmiot nie powoduje wygaśnięcia obowiązku zabudowy.
W omawianej sprawie problem polegał na tym, że w chwili nabycia użytkowania termin do zagospodarowania ternu już minął. Obowiązek zabudowy był nieokreślony, ostatni termin upłynął w 2007 r. Jednak użytkownik wieczysty od dnia zakupu działki nie podjał żadnych realnych działań mimo pozwolenia na budowę.
Sygnatura akt: V CSK 425/13, wyrok SN z 18 czerwca 2014 r.
SN: trzeba zabudować działkę po nabyciu użytkowania wieczystego od upadłego
Nabycie nieruchomości w drodze postępowania upadłościowego nie zwalnia użytkownika wieczystego od obowiązku wzniesienia budynku, mimo, że termin do zagospodarowania terenu upłynął przed kupnem tego gruntu.