SN: sąsiad nie musi uczestniczyć w postępowaniu o ustanowienie drogi koniecznej

Sąd Najwyższy wskazał, że nie zawsze pominięcie jako uczestnika postępowania w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej stanowi naruszenie przepisów proceduralnych mające wpływ na wynik postępowania.

Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną uczestnika w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, analizował problematykę kręgu uczestników tego postępowania.

W rozpoznawanej przez Sąd Najwyższy sprawie autor skargi kasacyjnej podniósł m.in. zarzut naruszenia przepisów proceduralnych, polegający na tym, że sąd zaniechał wezwania do udziału w sprawie Powiatu Ś., jako właściciela działki sąsiadującej z działką objętą wnioskiem. Uczestnik zarzucił w szczególności obrazę art. 510 § 2 k.p.c. w zw. z art. 626 § 1 k.p.c.

Krąg uczestników sprawy o ustanowienie drogi koniecznej
Na podstawie art. 626 § 1 k.p.c. we wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby zostać przeprowadzona droga, aby nieruchomość wnioskodawcy uzyskała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Natomiast na podstawie art. 510 § 2 k.p.c. jeśli okaże się, że zainteresowany nie jest uczestnikiem, sąd wezwie go do udziału w sprawie. Przez wezwanie do wzięcia udziału w sprawie wezwany staje się uczestnikiem postępowania. W razie potrzeby wyznaczenia kuratora do zastępowania zainteresowanego, którego miejsce pobytu jest nieznane, jego wyznaczenie następuje z urzędu.

Małgorzata Balwicka-Szczyrba,Grzegorz Karaszewski,Anna Sylwestrzak
Sąsiedztwo nieruchomości. Komentarz >>>

Cel wezwania do sprawy "sąsiadów"
Sąd Najwyższy zauważył, iż przepis art. 626 § 1 k.p.c. zapewnić ma uczestnictwo w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej właścicielom wszystkich nieruchomości, które "zamykają" wnioskodawcy dostęp do drogi publicznej, a co za tym idzie potencjalnie mogą być obciążone służebnością. Powyższe powoduje bowiem, że wszyscy właściciele sąsiednich nieruchomości są zainteresowani wynikiem sprawy, skoro ich nieruchomości mogą zostać przeznaczone pod szlak drogowy.

Pominięcie jednego z uczestników nie musi być poważnym naruszeniem k.p.c.
Sąd Najwyższy wskazał przy tym, że niewezwanie jednego z właścicieli sąsiadujących z działką objętą wnioskiem nie zawsze należy uznać na naruszenie przepisów proceduralnych, mające wpływ na wynik sprawy. Sąd Najwyższy podkreślił, że rzeczywista obraza omawianych przepisów prawa miałaby miejsce dopiero wtedy, gdyby doszło do faktycznego obciążenia służebnością drogową nieruchomości właściciela, który nie brał udziału w postępowaniu o ustanowienie drogi koniecznej.

Nieskuteczny zarzut skargi kasacyjnej
Sąd Najwyższy zaznaczył, że skoro w rozpoznawanej sprawie działka należąca do Powiatu Ś. nie była obciążona służebnością drogi koniecznej, to niewezwanie właściciela tej nieruchomości do udziału w postępowaniu nie było istotnym naruszeniem przepisów proceduralnych. Tym samym, zarzut autora skargi kasacyjnej nie był trafny i nie mógł odnieść zamierzonego skutku.

Tak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie II CSK 398/14, LEX nr 1771396.