SN: postępowanie o przyjęcie pacjenta do szpitala psychiatrycznego bez jego zgody

Szpital nie jest uczestnikiem postępowania o przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody. Dlatego, że celem ustawy o zdrowiu psychicznym jest dobro chorego, a nie dobro zakładu - orzekł Sąd Najwyższy.

Rodzice Ewy M. w maju 2010 r. wezwali karetkę pogotowia, która przewiozła chorą do Centrum Zdrowia im. Mazurkiewicza na Mazowszu. Kobieta cierpiała na przewlekłą chorobę od dawna i tego dnia dostała ataku.
Została zatem przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez swej zgody i pozostawała tam kilka dni. Następnie szpital zawiadomił, że przyjął pacjentkę  na podstawie art. 25 ust.1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczął postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta.
Zgodnie z tą ustawą przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia. Jednak osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody.
Sąd I instancji w postanowieniu z marca 2013 r. orzekł, że nie zaszły przesłanki z art. 23 ustawy, czyli nie było zagrożenia życia pacjenta ani jego otoczenia. Stwierdził też, że skoro do sądu dotarło zawiadomienie o przyjęciu, to szpital jest uczestnikiem postępowania.
Apelację od tego postanowienia złożył dyrektor szpitala. Sąd oddalił te apelację. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.
SN odrzucił skargę kasacyjną, gdyż szpital nie miał interesu prawnego i faktycznego w uczestniczeniu w sprawie.
Sąd Najwyższy przypomniał, że osoby chore psychiczne mogą być przyjmowane wtedy, gdy jest zagrożenie życia pacjenta. Sąd Apelacyjny ocenia, czy przyjęcie było zasadne, a sąd wszczyna postępowanie na wniosek szpitala lub zainteresowanej osoby.  Zawiadomienie wysłane do sądu przez szpital nie jest wnioskiem, a sąd wszczyna z urzędu postępowanie - podkreślił SN. Ale osoba zobowiązana do zawiadomienia sądu nie jest uczestnikiem, gdyż według art. 510 kpc uczestnikiem nie może być osoba zainteresowana rozstrzygnięciem.
Sąd podkreślił, że  celem ustawy o zdrowiu psychicznym jest dobro chorego, a nie dobro szpitala.

Sygnatura akt I CSK 653/14, postanowienie z 14 listopada 2014 r.