SN: małżeństwo z pracownikiem grozi komplikacjami z ZUS

Małżonek osoby prowadzącej działalność gospodarczą nie może być pracownikiem - orzekł ZUS, a Sąd Najwyższy to potwierdził. - Przez organy ubezpieczeniowe jest on traktowany jako współpracownik małżonka.

Problem powstał w momencie zawarcia małżeństwa pomiędzy pracodawcą Włodzimierzem S. a pracownicą Jolantą S. Związek zawarli w 2010 r., a wcześniej, gdyż od 2003 r. Jolanta S. była zatrudniona w przedsiębiorstwie na umowie o pracę na czas nieokreślony, jako osoba obsługująca klientów zewnętrznych, prowadząca prace sekretarskie i zajmująca się marketingiem. Po ślubie z Włodzimierzem S. Jolanta S. wykonywała dokładnie takie same obowiązki jak przed ślubem - 8 godzin dziennie, przez 40 godzin tygodniowo. Mąż nie zmienił jej umowy o pracę.

Potrzebna  jest zamiana umowy
 ZUS wydał decyzję, w której stwierdził, że Jolanta S. od chwili zawarcia małżeństwa podlega ubezpieczeniu społecznemu jako współpracownik męża, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, a nie jak do tej pory - pracownik. Decyzję ZUS oboje państwo S. zaskarżyli do sądu.
Sąd I instancji 7 marca 2014 r. utrzymał decyzję ZUS. Uznał, że Jolanta S. powinna podlegać art. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako współpracownik. A po złożeniu przez małżeństwo S. apelacji - sąd II instancji - także przyznał rację ZUS-owi i apelację oddalił. Sąd przyznał, że mamy do czynienia z pewnego rodzaju fikcją prawną, lecz przepisy nakazują zmodyfikować umowę i składać inne formularze ubezpieczeniowe. Dodał, że gdy pracownik wstępuje w związek małżeński z osobą prowadzącą działalność gospodarczą to ma to wpływ na ubezpieczenie społeczne. 

Współpracownik dla ZUS
Sąd Najwyższy, do którego dotarła kasacja małżonków utrzymał wyrok II instancji w mocy. Podstawowym problemem w tej sprawie była odpowiedź na pytanie: czy z chwilą zawarcia małżeństwa następuje konwersja umowy i ubezpieczenia na osobę współpracującą z prowadzącą działalność gospodarczą?
Odpowiedź na to pytanie zawarta jest w art. 8 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach społecznych - stwierdził Sąd Najwyższy, Izba Pracy i Ubezpieczeń. Przepis ten odnosi się do osób podpisujących umowę o pracę z małżonkiem prowadzącym działalność gospodarczą i zawierających małżeństwo w czasie trwania umowy o pracę.  Taką umowę należy traktować jak współpracę - podkreślił sędzia Krzysztof Staryk.
Z ustaleń sądu wynika, że skarżący małżonkowie prowadzą wspólnie dom, małżonka wykonuje nadal swoje obowiązki pracownicze, współdziała przy prowadzeniu firmy i powinna byc traktowana jako współpracownik - potwierdził SN
Sygnatura akt I UK 272/15, wyrok z 21 czerwca 2016 r.