Służba więzienna według projektu ustawy opracowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości ma otrzymać dodatkowe zadania, takie jak:

  1. zapewnienie porządku i bezpieczeństwo w urzędzie obsługującym Ministra Sprawiedliwości oraz w Prokuraturze Krajowej,
  2. doprowadzenie osób pozbawionych wolności do udziału w czynnościach procesowych dokonywanych poza terenem zakładów karnych i aresztów śledczych,
  3. edukacja prawna młodzieży w celu prewencji
  4. współuczestnictwo w kształtowaniu postaw obywatelskich, proobronnych i patriotycznych młodzieży,
  5. organizacja szkolenia strzeleckiego młodzieży


Zadania: nauczanie, szkolenie i usługi religijne

Projekt zakłada, że Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej będzie ściśle nadzorowany przez Ministra Sprawiedliwości. W ramach jednostek organizacyjnych mogą być tworzone Grupy Interwencyjne Służby Więziennej, zwane dalej „GISW”, odpowiedzialne za prowadzenie działań:

  • w zakresie zapobiegania zagrożeniom mogącym wystąpić w Służbie Więziennej lub ich likwidacji,
  • wymagających użycia specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działania,
  • w jednostkach organizacyjnych mogą być tworzone służby, działy, oddziały, grupy, zespoły i stanowiska prowadzące działalność, oddziaływania penitencjarnego, nauczania i szkolenia,
  • działalności duszpasterskiej,
  • kwatermistrzowskiej, zatrudnienia,
  • czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania,
  • ochrony, spraw obronnych, zwalczania czynów mogących zagrozić porządkowi i bezpieczeństwu,
  • zapewnienia stosownych warunków bytowych i pomocy socjalnej, opieki zdrowotnej i sanitarnej, a także składnice mundurowe i magazynowe.

 

Jak ocenia tę nowelizację prof. Czesław Kłak z Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, zaproponowane przez ministerstwo zmiany są wprawdzie liczne i różnorodne, ale realizują wspólny cel, a charakter i zakres zmian nie podważa założeń modelowych, które legły u podstaw ustawy. - W istocie projekt uzupełnia tę ustawę o rozwiązania, które pozwolą lepiej i sprawniej, a przez to efektywniej wykonywać zadania, które ustawodawca przydzielił Służbie Więziennej - uważa profesor Kłak.

Karta przebiegu służby funkcjonariusza w Służbie Więziennej - WZÓR >

Zgłoszenie podejrzenia związku choroby ze służbą - WZÓR >

Doprowadzanie do sądów i aresztów

Rada Legislacyjna przy premierze pozytywnie oceniła ten projekt. Dostrzega jednak, że projekt przewiduje dodanie nowych zadań, jakie miałaby wykonywać Służba Więzienna, ale owe nowe zadania nie odbiegają od modelu Służby Więziennej, ukształtowanego ustawą z dnia 9 kwietnia 2010 r.

Projektodawca proponuje wprowadzenie rozwiązania, że do zadań Służby Więziennej należy doprowadzanie osób pozbawionych wolności do udziału w czynnościach procesowych dokonywanych poza terenem zakładów karnych i aresztów śledczych, jeżeli wynika to z realizacji polecenia wydanego przez właściwy organ.

Rada Legislacyjna wskazuje przy tym jednak, że uzasadnienie projektu powinno w przekonujący sposób – i jednoznaczny – wykazywać, że proponowane rozwiązania są przemyślane, optymalne, a żadne inne – alternatywne – nie są w stanie zrealizować założonych celów w takim samym – lub większym – stopniu. Rada Legislacyjna sugeruje ponowne pochylenie się nad uzasadnieniem projektu i jego ponowną redakcję.

 

 

Zadanie policji wykona strażnik

Prezes Rządowego Centrum Legislacji Krzysztof Szczucki ma dużo więcej wątpliwości. Jego zdaniem rozbudowywanie zadań, które nie mieszczą się w pojęciu „Służba Więzienna” związanych np. z ochroną jednostek organizacyjnych organów władzy publicznej niebędących jednostkami Służby, czy wkraczających w zadania policji np. te związane ze ściganiem przestępstw.

Wydaje mu się się to niespójne z dotychczas dość klarownym podziałem służb na inspekcje i straże, służby policyjne oraz służby specjalne. Przy czym o przynależności do danej kategorii decyduje nie nazwa służby, ale charakter jej zadań i zakres uprawnień. - Służba Więzienna wydaje się stawać służbą policyjną, a w każdym razie mającą szerokie, specjalne uprawnienia, budzące niekiedy wątpliwości - zwraca uwagę prezes Szczucki.

Prof. Kłak nie zgadza się z ta opinią i stwierdza, że Służba Więzienna nie jest i nie stanie się żadną „służbą specjalną”, ani też nie stanie się służbą „ze specjalnymi uprawnieniami”, wykraczającymi poza model jej zadań. Nie ma niczego szczególnego w tym, że proponowane jest utworzenie w ramach Służby Więziennej służby wewnętrznej, zajmującej się wykrywaniem przestępstw związanych ze służbą lub pracą w Służbie Więziennej.

Nie proponuje się bowiem wyposażenia Służby Więziennej w ogólne uprawnienia policyjne, lecz wyposażenie jej w uprawnienia związane z wykrywaniem przestępstw popełnianych przez osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, jak również przez osoby niebędące funkcjonariuszami lub pracownikami Służby Więziennej w związku z wykonywaniem czynności służbowych przez funkcjonariuszy lub pracowników Służby Więziennej - wyjaśnia prof. Kłak. Jego zdaniem, wskazane nowe zadania Służby Więziennej mieszczą się w modelowym założeniu – odnoszącym się do zadań Służby Więziennej – wskazanym w art. 2 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy o SW. Projektowane przepisy tworzą instytucjonalne podstawy do realizowania tych zadań, jak również uszczegółowiają ich zakres, przewidując jednocześnie instrumenty ich realizacji, których – niestety – do tej pory brakowało.

- W obecnym stanie prawnym Służba Więzienna zobowiązana jest realizować ogólne zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa osadzonych i społeczeństwa, ale nie ma odpowiednich (optymalnych) ku temu warunków i nie dysponuje właściwymi instrumentami prawnymi. Nowelizacja usuwa ten istotny mankament w funkcjonowaniu Służby Więziennej. Np. zadanie polegające na zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa w urzędzie obsługującym Ministra Sprawiedliwości oraz w Prokuraturze Krajowej nie kłóci się z modelową pozycją Służby Więziennej - uważają członkowie Rady Legislacyjnej.

Wzmocnienie resortu sprawiedliwości

Prezes Rządowego Centrum Legislacji twierdzi także, że nazwa „Służba Więzienna” nie będzie już adekwatna do wykonywanych przez tę służbę zadań. Zastanawia się więc, czy nie wymagałaby odpowiedniej zmiany. - Rozbudowywanie zadań SW w zaproponowanym w projekcie kierunku prowadzi w sposób niezamierzony do umacniania resortowej autonomii działu administracji rządowej sprawiedliwość, co wydaje się być niespójne z ideą elastyczności administracji rządowej, która była celem reformy wprowadzającej m.in. ustawę o działach administracji rządowej - stwierdza Krzysztof Szczucki.

PROCEDURA: Postępowanie powypadkowe w związku z pełnieniem służby w Służbie Więziennej >

Jednak według Rady Legislacyjnej przy premierze, projekt nie przewiduje żadnego wzmocnienia „autonomii resortowej”, nie zmienia się bowiem model relacji Ministra Sprawiedliwości względem Służby Więziennej, a już obecnie Służba Więzienna podlega Ministrowi Sprawiedliwości. Posiada on określone uprawnienia kontrolne względem tej służby (art. 1a ustawy o SW). Służba Więzienna funkcjonuje zatem w ramach działu administracji rządowej „sprawiedliwość” Relacje Ministra Sprawiedliwości ze Służbą Więzienną nie odbiegają od modelu relacji ministra właściwego z Policją, Strażą Graniczną, czy też Żandarmerią Wojskową - czytamy w opinii wydanej przez Radę Legislacyjną.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.