Senat zajmie się powrotem radców i adwokatów do zawodu

Osoby powracające do zawodów adwokata i radcy prawnego po wykreśleniu z listy samorządu będą musiały po raz kolejny przystąpić do egzaminu zakłada projekt ustawy o adwokaturze i radcach prawnych, którym 1 sierpnia zajmie się komisja senacka.

Według senackiego projektu radca prawny i adwokat może ubiegać się o ponowny wpis na listę radców prawnych po upływie 10 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego o pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata.
Za sprawą wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2010 r. (sygn. akt K 1/09)z systemu usunięte zostały normy, które uniemożliwiały adwokatom, radcom prawnym, pielęgniarkom i położnym, lekarzom weterynarii oraz rzecznikom patentowym powrót do właściwych samorządów zawodowych w przypadku ukarania najsurowszą karą dyscyplinarną. Z kolei w stosunku do architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów efekt taki nastąpił z upływem terminu odroczenia.
Niemniej – jak zauważył sam Trybunał – na gruncie badanych ustaw powstały luki prawne wynikające z braku postanowień co do terminu zatarcia wspomnianej kary dyscyplinarnej. Dlatego też nieodzowne jest uzupełnienie zawartych w nich regulacji o przepisy odnoszące się do tej właśnie kwestii.
Podobnym „mankamentem”, tzn. brakiem stosownych postanowień w kwestii zatarcia kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu czy też skreślenia z listy samorządu cechują się również ustawy dotyczące farmaceutów, psychologów, diagnostów laboratoryjnych, lekarzy oraz – w zakresie wykonywania tzw. stałej praktyki – prawników zagranicznych, zwłaszcza zaś tych, którzy posiadają obywatelstwo Unii Europejskiej. W związku z tym także na gruncie tych ustaw niezbędna jest interwencja ustawodawcy. Przewiduje się wprowadzenie cezury czasowej (jednolicie przyjęto tu okres 10 lat), której upływ pozwoli zainteresowanym ponownie ubiegać się o wpis na odpowiednią listę korporacyjną. Poza tym proponuje się ustalenie terminu zatarcia kary wykluczenia z danego zawodu (skreślenia z listy), przy czym miałby on być dłuższy aniżeli sam „okres karencji”.
Pozwoli to samorządom na podejmowanie w pełni świadomych decyzji odnośnie do wniosków osób chcących powrócić do zawodu.
Kierując się z kolei postulatami o charakterze de lege ferenda, projektodawca uznał za celowe wprowadzenie dodatkowych wymogów dla osób aspirujących po raz kolejny do samorządów zawodowych (egzamin dla adwokatów i radców prawnych, natomiast dla tych grup, które prawo wykonywania zawodu uzyskują po wykazaniu się określonym wykształceniem – odpowiednie przeszkolenie).
Jednocześnie korekcie należy poddać przepis odnoszący się do osób, które szkolą się w ramach aplikacji rzecznikowskiej. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych – inaczej niż ustawy regulujące funkcjonowanie samorządów adwokackiego i
radcowskiego – dopuszcza bowiem możliwość trwałego zamknięcia drogi do zawodu rzecznika patentowego aplikantom ukaranym za przewinienie dyscyplinarne. W tej sytuacji
pozostawienie zakazu powrotu na aplikację rodziłoby niewątpliwie zastrzeżenia z punktu widzenia spójności systemowej.
Ponieważ do wypełnienia luki prawnej powinno dojść jak najszybciej, w projekcie zaproponowano przepis przejściowy oparty na zasadzie bezpośredniego działania nowego prawa (art. 11). Uregulowanie to będzie korzystne dla beneficjentów ustawy, a organom samorządów da pewność co do przepisów, jakie mają stosować w indywidualnych sprawach.
Wejście w życie projektowanej ustawy skutkować będzie jednoznacznym ustaleniem okresów wykluczenia z wolnych zawodów objętych nowelizacją oraz wyraźnego wskazania
terminów, po upływie których zatarciu podlegać będą najsurowsze kary dyscyplinarne. Jak już zostało nadmienione powyżej, adwokaci, radcowie prawni, lekarze weterynarii,
farmaceuci, architekci, inżynierowie budownictwa, urbaniści, rzecznicy patentowi, psychologowie, diagności laboratoryjni, lekarze oraz prawnicy zagraniczni zyskają prawo ubiegania się o ponowny wpis na właściwą listę po upływie 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego. Problem ten zostanie więc uregulowany analogicznie, jak w odniesieniu do pielęgniarek i położnych, którym art. 64 ust. 5 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych przyznaje expressis verbis możliwość ponownego ubiegania się o uzyskanie prawa wykonywania zawodu.
 

Źródło: Senat RP