Sąd unieważnił umowę dłużnika podatkowego z Carrefourem

Spółka Carrefour musi oddać Urzędowi Skarbowemu 91 295 tys. złotych, które są zaległością podatkową kontrahenta spółki Wiesława M. Podatnik Wiesław M. sprzedał spółce nieruchomość chcąc uciec przed spłaceniem należności skarbowych. Sąd Apelacyjny w Warszawie dopatrzył się w tej transakcji próby ominięcia prawa i świadomego pokrzywdzenia Skarbu Państwa.

Prokuratoria Generalna wystąpiła w imieniu Urzędu Skarbowego na Bielanach ze skargą paulińską przeciwko Carrefourowi o unieważnienie umowy sprzedaży nieruchomości zawartej między Wiesławem M. a spółką Carrefour. O Wiesławie M. wiadomo, że mieszka w Warszawie i w latach 2008-2011 toczyło się przeciwko niemu kilka postępowań skarbowych. Organy podatkowe wykryły w jego deklaracjach podatkowych zaniżony przychód. Ponadto Wiesław M. był właścicielem 1/3 udziału nieruchomości położonej w Kaliszu. Część tej nieruchomości zbył spółce Carrefour. W umowie sprzedaży działki w Kaliszu potwierdzonej notarialnie oświadczył, że ma długi wobec fiskusa. Carrefour zastrzegła wobec tego w umowie, że dopóki dłużnik nie spłaci należności podatkowych, owe 91 tys. z 1 mln. 200 złotych zatrzymuje do momentu uregulowania długów z Urzędem Skarbowym.

Oddalenie powództwa Prokuratorii

Sąd I instancji oddalił powództwo Prokuratorii Generalnej. Sąd stwierdził, że nie zachodzą przesłanki z art. 527 par. 1 kc. Zgodnie z tym przepisem jeżeli wskutek dokonania czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli dłużnik stał się niewypłacalny albo dokonanie czynności pogłębiło stan niewypłacalności, to wierzyciel może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego (art. 527 par. k.c.). Sąd I instancji uznał, że Prokuratoria nie wykazała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Ponadto powód – zdaniem sądu – nie udowodnił, że spółka Carrefour wiedziała o ciążących na zbywcy długach wobec Skarbu Państwa lub z łatwością mogła się o nich dowiedzieć.

Apelacja w celu unieważnienia umowy

Prokuratoria odwołała się od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 9 listopada 2010 roku. Radca Prokuratorii Wojciech Dachowski dowodził, że i spółka i Wiesław M. działali z pokrzywdzeniem wierzyciela zupełnie świadomie. Dowodzą tego zaświadczenia z Urzędu Skarbowego przez nich okazane i zastrzeżenie umowne wstrzymania wypłaty sumy odpowiadającej dokładnie zaległościom podatkowym zbywcy.

Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił 26 maja zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznał za bezskuteczna w stosunku do Skarbu Państwa czynność prawną dłużnika Wiesława M. zawartą w formie aktu notarialnego. W zakresie wierzytelności Skarbu Państwa  zasądził od spółki Carrefour sumę 91 tys. złotych i 30 tys. złotych kosztów sądowych.

W uzasadnieniu sędzia sprawozdawca Zbigniew Cendrowski zaznaczył, że nie jest możliwe, aby zbywca Wiesław M. nie wiedział o ciążących na nim zobowiązaniach podatkowych. W aktach sprawy znajdują się decyzje podatkowe w jego sprawie. Ocena Sądu I instancji jest sprzeczna z materiałem dowodowym.

- Nie ma wątpliwości, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela – mówił sędzia Cendrowski. – Nabywca, spółka Carrefour także miał świadomość, że zbywca działa z tą  świadomością. Treść aktu notarialnego budzi poważne wątpliwości co do zgodności z prawem. Podobnie, Urząd Skarbowy wydając dwa zaświadczenia o długach Wiesława M., w których zapisane były różne sumy, może świadczyć o popełnieniu przestępstwa. Dlatego Sad Apelacyjny unieważnił umowę sprzedaży nieruchomości do sumy zaległości podatkowych zbywcy, czyli w zakresie 91 295 złotych.   

Sygnatura akt I ACa 66/11