Ponadto, zatajenie, za pomocą gróźb i wymuszenia wobec ofiary, bezprawnego zachowania stanowiącego poważne zakłócenie porządku publicznego może pozbawić jego sprawcę ochrony przed wydaleniem wynikającej z długiego pobytu w przyjmującym państwie członkowskim.
Przepisy dyrektywy nr 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich (Dz.U.UE.L.2004.158.77) ustanawiają warunki wykonywania tego prawa i jego ograniczenia ze względów porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego. Zgodnie z art. 28 ust. 2 dyrektywy przyjmujące państwo członkowskie nie może podjąć decyzji o wydaleniu wobec obywateli Unii lub członków ich rodzin, bez względu na przynależność państwową, którzy posiadają prawo stałego pobytu na jego terytorium, z wyjątkiem poważnych względów porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego. Natomiast wobec obywateli Unii, którzy zamieszkiwali w przyjmującym państwie członkowskim przez poprzednie dziesięć lat decyzja o wydaleniu może zostać podjęta, zgodnie z art. 28 ust 3 lit. a dyrektywy, jedynie w przypadku, gdy występują nadrzędne względy bezpieczeństwa publicznego.
W przedmiotowej sprawie obywatel włoski (P.I.), przebywający na terytorium Niemiec od 1987 r., został skazany na karę 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w związku z wykorzystaniem seksualnym, zmuszaniem do czynności seksualnych i gwałtem na niepełnoletniej córce jego byłej konkubiny. Od dnia 10 stycznia 2006 r. przebywa on w zakładzie karnym, a koniec kary pozbawienia wolności przewidziany jest na 9 lipca 2013 r.
Orzeczeniem z dnia 6 maja 2008 r. niemiecki wymiar sprawiedliwości stwierdził, w oparciu o niemieckie przepisy prawa, utratę przez P.I. prawa do wjazdu i pobytu, między innymi ze względu na możliwość recydywy, i zarządził opuszczenie przez niego terytorium niemieckiego oraz stwierdził, że w razie niezastosowania się do tego nakazu P.I. zostanie deportowany do Włoch.
W wyniku odwołania, niemiecki wyższy sąd administracyjny dla kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia (Oberverwaltungsgericht für das Land Nordrhein-Westfalen) zwrócił się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym czy wykorzystanie seksualne osoby niepełnoletniej, zmuszanie do czynności seksualnych i gwałt stanowią „nadrzędne względy bezpieczeństwa publicznego” mogące uzasadnić wydalenie obywatela Unii przebywającego od ponad 10 lat na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego.
Rzecznik generalny Yves Bot zwrócił w pierwszej kolejności uwagę na wyrok Trybunału z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie C-145/09 dotyczącej zwalczania przestępczości związanej z obrotem środkami odurzającymi w zorganizowanej grupie przestępczej. Zgodnie z tym wyrokiem praktyki osiągające taki stopień intensywności, który zagraża bezpośrednio spokojowi i bezpieczeństwu fizycznemu całej ludności lub znacznej jej części, mogą wchodzić w zakres pojęcia „nadrzędnych względów bezpieczeństwa publicznego”. W jego opinii, w przedmiotowej sprawie, czyny P.I. bez wątpliwości stanowią szczególnie poważne naruszenie jednej z podstawowych wartości w społeczeństwie, to jednak nie są objęte zakresem pojęcia „bezpieczeństwa publicznego” w rozumieniu dyrektywy.
W dyrektywie występuje bowiem rozróżnienie między pojęciem porządku publicznego i pojęciem bezpieczeństwa publicznego i drugie z tych pojęć posiada większą wagę w odniesieniu do bycia przeszkodą dla wzmocnionej ochrony przyznanej obywatelowi Unii. Rzecznik stwierdził, że te dwa pojęcia nie są identyczne, ponieważ o ile każde zachowanie stwarzające zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego z definicji zakłóca porządek publiczny, relacja ta nie zachodzi w przeciwnym kierunku, nawet jeżeli popełniony czyn może w oczach opinii publicznej wywołać wrażenie odzwierciedlające zaburzenia spowodowane przestępstwem.
Następnie rzecznik stwierdził, że kwestia, czy przestępca, poprzez swoje zachowanie, stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, zależy nie tylko od wagi popełnionego przestępstwa, której wyrazem są odbyta lub zasądzona kara, ale przede wszystkim od jego charakteru. Tak więc, chociaż P.I. bez wątpienia stanowi zagrożenie w gronie rodziny, nie zostało wykazane w świetle charakteru popełnionych czynów, że stanowi on zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli Unii, tak jak ma to miejsce w przypadku przestępcy seksualnego, czyli przestępcy szczególnie niebezpiecznego charakteryzującego się takimi zachowaniami jak te, których dotyczyły sprawy Dutroux i Fourniret. Przyjęcie odmiennego rozstrzygnięcia sprowadzałoby się do uznania, że sama waga przestępstwa znajdująca swój wyraz w wymierzonej karze mogłaby stanowić uzasadnienie wydalenia z uwagi na „nadrzędne względy bezpieczeństwa publicznego”, co byłoby sprzeczne z założeniami dyrektywy.
Rzecznik nie wykluczył jednak możliwości wydalenia gdyż, jak zaznaczył, P.I. nie może skorzystać z ustanowionej dyrektywą wzmocnionej ochrony przed wydaleniem, ponieważ nie wykazuje rzeczywistej integracji ze społeczeństwem przyjmującego państwa członkowskiego.
Zgodnie z art. 28 ust. 3 lit. a z ochrony przed wydaleniem skorzystać można, jeżeli obywatel Unii przebywał w przyjmującym państwie członkowskim przez 10 lat poprzedzających decyzję o wydaleniu. Dyrektywa zawiera zwykłe domniemanie integracji ze społeczeństwem, ale okoliczności obalające je w rozpatrywanym przypadku wynikają z czynów popełnionych przez P.I., które wykazują, że nie był on rzeczywiście zintegrowany i że w efekcie nie może skorzystać ze wspomnianej wzmocnionej ochrony.
W opinii rzecznika integracja obywatela Unii opiera się również w oparciu o czynniki jakościowe i jest oczywiste, że zachowanie P.I. wskazuje na całkowity brak chęci integracji ze społeczeństwem przyjmującego państwa członkowskiego. P.I. nie może się zatem powołać na ochronę przysługującą po 10 latach pobytu, gdyż okres ten nie został przerwany z tego powodu, że jego zachowanie zostało zatajone.
Rzecznik uznał, iż sytuacja przestępcza takiego rodzaju nie może doprowadzić do powstania prawa pod pretekstem, że występowała ona przez długi czas. Ponadto, sama dyrektywa stanowi, że państwa członkowskie mogą przyjąć niezbędne środki w celu odmowy, zniesienia lub wycofania jakiegokolwiek prawa przyznanego w niej w przypadku nadużycia praw lub oszustw. Zadaniem Trybunału jest wyciągnięcie konsekwencji z takiego oszustwa.
Tak wynika z opinii Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 marca 2012 r. w sprawie C-348/09 P.I. przeciwko Oberbürgermeisterin der Stadt Remscheid.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line
Źródło: curia.europa.eu, stan z dnia 6 marca 2012 r.