Projekt budżetu państwa na 2012 r. zakłada, że dochody wyniosą 292.813.000 tys. zł, wydatki nie będą wyższe niż 327.813.000 tys. zł, a deficyt nie przekroczy 35.000.000 tys. zł. Projekt uwzględnia również budżet środków europejskich: dochody – 72.570.113 tys. zł i wydatki – 77.104.059 tys. zł. Jeśli chodzi o planowane przychody z prywatyzacji to szacuje się, że w 2012 r. wyniosą one 10 mld zł.
Dochody budżetu państwa
Prognoza dochodów na 2012 r. skonstruowana została przy założeniu realnego wzrostu PKB na poziomie 4 proc. oraz planowanych zmian systemowych.
Na potrzeby projektu budżetu na 2012 r. przyjęto następujące założenia dotyczące podstawowych wskaźników makroekonomicznych: wzrost zatrudnienia w gospodarce (1,3 proc.), realny wzrost PKB (o 4 proc.); średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (2,8 proc.), wzrost spożycia ogółem (o 3 proc.), realny wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej (2,9 proc.).
Jeśli chodzi o najistotniejsze zmiany podatkowe planowane na 2012 r. będą to: zmiany podatku akcyzowego na węgiel i koks; korzystne dla podatników zmiany w zakresie płatności zaliczek na podatki dochodowe od działalności gospodarczej; wzrost akcyzy na papierosy o 4 proc.
Dochody podatkowe wyniosą 267.570.010 tys. zł, tj. o 8,1 proc. nominalnie więcej niż w 2011 r. Na kwotę tę składają się dochody m.in. z następujących podatków:
- VAT – 132.500.000 tys. zł (o 7,1 proc. więcej niż w 2011 r.),
- akcyza – 61.623.000 tys. zł (wzrost o 5,0 proc.),
- CIT – 29.600.000 tys. zł (wzrost o 19,4 proc.),
- PIT – 42.400.000 tys. zł (wzrost o 9,6 proc.).
Dochody niepodatkowe wyniosą 23.472.569 tys. zł. Będą to:
- dochody z cła – 1.754.000 tys. zł,
- dochody z dywidend od udziałów Skarbu Państwa w spółkach oraz z wpłat z zysku – 4.153.500 tys. zł,
- opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe – 15.158.153 tys. zł,
- wpłaty jednostek samorządu terytorialnego – 2.406.916 tys. zł.
Prognozuje się, że dochody ze środków Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegających zwrotowi wyniosą 1.770.421 tys. zł.
Wydatki budżetu państwa
Do ustalenia wydatków budżetowych na 2012 r. zastosowano tymczasową dyscyplinującą regułę wydatkową. Elementem wzmacniającym efekt tej reguły jest utrzymanie w 2012 r. zamrożenia funduszu wynagrodzeń we wszystkich jednostkach państwowej sfery budżetowej.
Poziom wydatków oszacowano na podstawie m.in. następujących założeń: wydatki na obronę narodową – co najmniej 1,95 proc. PKB z roku poprzedzającego rok budżetowy; waloryzacja emerytur i rent wskaźnikiem wynoszącym 104,2 proc.; wydatki na infrastrukturę transportu lądowego w wysokości nie niższej niż 18 proc. planowanych na 2012 r. wpływów z akcyzy od paliw silnikowych; subwencja dla samorządu terytorialnego obejmuje skutki podwyżek dla nauczycieli z 2011 r. oraz środki na sfinansowanie wzrostu ich wynagrodzeń o 3,8 proc. od września 2012 r.
W wydatkach zaplanowano także środki na finansowanie i współfinansowanie programów oraz projektów realizowanych z udziałem pieniędzy unijnych, a także środków pochodzących z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA.
Limit wydatków budżetowych na 2012 r. jest wyższy o 4,6 proc. od planowanego na 2011 r.
Na wydatki złożą się:
- dotacje i subwencje – 156.451.195 tys. zł,
- świadczenia na rzecz osób fizycznych – 23.295.350 tys. zł,
- wydatki bieżące jednostek budżetowych – 60.578.929 tys. zł,
- wydatki majątkowe – 14.909.893 tys. zł,
- obsługa długu Skarbu Państwa – 43.084.900 tys. zł,
- środki własne UE – 16.383.586 tys. zł,
- współfinansowanie projektów z udziałem środków UE – 13.109.147 tys. zł.
Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w wydatkach będą stanowić dotacje i subwencje (47,7 proc.), następnie wydatki bieżące jednostek budżetowych (18,5 proc.) oraz obsługa długu Skarbu Państwa (13,1 proc.).
W 2012 r. realizowane będą 64 programy wieloletnie, na które zaplanowano wydatki budżetowe w wysokości 6.170.303 tys. zł.
Rada Ministrów przyjęła we wtorek 27 września także Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2012-2015.
Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych jest, zgodnie z ustawą o finansach publicznych, ustalana co roku przez ministra finansów, przedstawiana Radzie Ministrów do zatwierdzenia, a następnie przedstawiana Sejmowi wraz z uzasadnieniem projektu ustawy budżetowej. Dokument obejmuje horyzont czterech lat i zawiera strategię zarządzania długiem Skarbu Państwa (SP) oraz strategię oddziaływania na pozostały dług sektora finansów publicznych.
Strategia zawiera prognozy wielkości państwowego długu publicznego oparte na założeniach polityki fiskalnej przyjętych w projekcie ustawy budżetowej na 2012 r., natomiast w zakresie celów i zadań odnosi się do zarządzania długiem publicznym w węższym znaczeniu, tj. jako sposób finansowania potrzeb pożyczkowych państwa oraz kształtowania struktury długu, a więc wybór rynków, instrumentów i terminów emisji.
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, przekroczenie przez relację państwowego długu publicznego do PKB progu 50 proc. w 2010 r. oznacza konieczność przyjęcia w ustawie budżetowej na 2012 r. relacji deficytu budżetowego do dochodów nie wyższej niż założona w budżecie na 2011 r. Relację tę w ustawie na 2011 r. ustalono na poziomie 14,7 proc., natomiast relacja założona w projekcie ustawy budżetowej na 2012 r. wynosi 12,0 proc. Ograniczenie to będzie oddziaływać na budżety kolejnych lat.
W 2011 r. przewidywany jest wzrost relacji długu do PKB z 52,8 proc. (na koniec 2010 r. do 53,8 proc.), czego przyczyną jest znaczące osłabienie złotego w reakcji na kryzys zadłużeniowy w strefie euro. Przy przyjętych założeniach w latach 2012-15 relacja długu do PKB będzie się zmniejszać i obniży się poniżej progu 50 proc. w 2013 r. Zmniejszać się również będzie relacja długu sektora general government do PKB, która w horyzoncie Strategii osiągnie poziom 50,1 proc. Przy założeniach przyjętych w Strategii nie wystąpi zagrożenie przekroczenia przez tę relację progu 60 proc., przewidzianego w Traktacie z Maastricht.
Strategia przewiduje wzrost relacji kosztów obsługi długu SP do PKB z 2,5 proc. w 2011 r. do 2,7 proc. w 2012 r., a następnie jej sukcesywne obniżenie do 2,2 proc. w 2015 r.
Strategia stanowi kontynuację strategii przygotowanej rok temu. Utrzymany został cel minimalizacji kosztów obsługi długu w długim okresie czasu przy przyjętych ograniczeniach związanych z ryzykiem oraz trzy współzależne zadania zwiększania płynności, efektywności i przejrzystości rynku skarbowych papierów wartościowych.
Dla realizacji celu Strategii w latach 2012-2015 przyjęto, że:
- utrzymane zostanie elastyczne podejście do kształtowania struktury finansowania pod względem wyboru rynku, waluty i instrumentów, w stopniu przyczyniającym się do minimalizacji kosztów obsługi i przy ograniczeniach wynikających z przyjętych poziomów ryzyka oraz możliwego wpływu na politykę pieniężną;
- głównym źródłem finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa pozostanie rynek krajowy; udział długu w walutach obcych utrzymywany będzie w przedziale 20-30 proc. z możliwością przejściowych odchyleń od tego przedziału w przypadku znaczących zmian kursów walutowych;
- priorytetem polityki emisyjnej będzie budowanie dużych i płynnych emisji o oprocentowaniu stałym, zarówno na rynku krajowym, jak i rynku euro oraz dolara amerykańskiego;
- utrzymano dążenie do zwiększania średniej zapadalności długu krajowego, natomiast jego duration, które osiągnęło już poziom akceptowalny z punku widzenia ryzyka stopy procentowej, utrzymywane będzie w przedziale 2,5-4,0 lat;
- w przypadku długu zagranicznego obecny poziom zarówno ryzyka refinansowania, jak i ryzyka stopy procentowej, nie stanowi ograniczenia dla minimalizacji kosztów obsługi.