Rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz przypomina, że to jej wniosek Sąd Najwyższy podjął uchwałę z 10 lipca 2012 r. (sygn. akt III CZP 81/11) mającą moc zasady prawnej, w której przesądził, że art. 679 k.p.c. nie stanowi podstawy uchylenia kolejnego prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy. Natomiast istnienie dwóch lub więcej prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy uzasadnia natomiast wznowienie postępowania.
Podjęta uchwała nie eliminuje, zdaniem Rzecznika, problemu polegającego na współwystępowaniu w obrocie prawnym kilku prawomocnych postanowień spadkowych po tym samym spadkodawcy, których z racji upływu terminów nie da się uchylić w żadnym przewidzianym prawem trybie. Rzecznik podkreśla w swoim wystąpieniu do ministra sprawiedliwości, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują zaledwie trzymiesięczny termin do ewentualnego wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Upływ terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania pozbawia spadkobierców możliwości ochrony ich słusznych interesów wynikających z dziedziczenia w przypadku istnienia kilku prawomocnych postanowień spadkowych, stwierdzających nabycie spadku po tej samej osobie, jednakże w odmienny sposób.
W ocenie Rzecznika, brak prawnej możliwości rozwiązania takiej sytuacji narusza wyrażoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji zasadę proporcjonalności ograniczania konstytucyjnych wolności i praw. Dlatego RPO prosi ministra o zajęcie stanowiska w sprawie, a w razie podzielenia przedstawionej argumentacji, prosi o spowodowanie podjęcia prac nad nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego w omawianym zakresie.
Wystąpienie RPO>>>