W corocznym raporcie z działalności Rzecznika Praw Obywatelskich pojawił się wątek dyskryminacji kobiet w Polsce. W napływających do Rzecznika skargach zauważono, że w reklamach telewizyjnych kobieta jest traktowana instrumentalne i stereotypowo. Zdaniem RPO prof. Ireny Lipowicz jest to zjawisko negatywne, ponieważ reklama przekazująca treści dyskryminujące lub poniżające oparte o kryterium płci i stereotypy płciowe stanowi poważną przeszkodę dla stworzenia nowoczesnego społeczeństwa respektującego zasadę równości płci.
Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania minister Elżbieta Radziszewska zapewniła Rzeczniczkę, iż podejmowane próby współpracy ze środowiskami reklamodawców w celu wyeliminowania z przekazów reklamowych i marketingowych treści dyskryminujących lub poniżających kobiety. W ocenie Ireny Lipowicz podejmowane przez minister Radziszewską kroki nie są wystarczające.
Dyskryminacja w sporcie
Co jakiś czas powraca kwestia odmiennego traktowania kobiet i mężczyzn w trakcie niektórych zawodów sportowych organizowanych przez różne podmioty. Przejawiało się to przykładowo w odmiennym kształtowaniu wysokości nagród za zajęcie poszczególnych miejsc w zależności od płci osoby, przy zachowaniu jednolitych warunków uczestnictwa. Zdarzały się także przypadki dyskryminacji sportowców ze względu na ich niepełnosprawność. W ocenie Rzecznika wątpliwości dotyczą zgodności tego rodzaju praktyk z Konstytucją RP oraz przepisami ustawy o kulturze fizycznej. Niestety od Ministra Sportu i Turystyki Rzecznik uzyskała jedynie informację, iż nadzór sprawowany przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej ogranicza się do zagadnień objętych ustawą o sporcie. Dotyczy więc wyłącznie polskich związków sportowych. Tym samym brak jest środków prawnych pozwalających reagować na zachowania, które mogą być uznane za dyskryminujące w sporcie.
W zatrudnianiu i w pracy
Z dużym zaniepokojeniem Rzecznik przyjął informację, o przedstawieniu przez Komisję Europejską zarzutów dotyczących nieprawidłowego stosowania przez Polskę przepisów unijnych zakazujących dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i pracy, m.in. poprzez niezamieszczenie w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy definicji dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej, definicji molestowania oraz zmuszania do praktykowania dyskryminacji. Rzecznik został zapewniony, iż aktualnie trwają prace nad opracowaniem zmian w ustawie mające na celu pełne dostosowanie przepisów polskich do wymogów prawa wspólnotowego.
Jednolity wiek emerytalny
W opinii Rzecznika istotne znaczenie z punktu widzenia zasady równego traktowania płci ma ustalenie jednolitego wieku kobiet i mężczyzn w prawie do emerytury. Rzecznik stoi na stanowisku, ze zróżnicowanie okresu aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn ma charakter dyskryminujący, a więc narusza konstytucyjnie zagwarantowaną zasadę równości. W ocenie Rzecznika utrzymanie wieku emerytalnego kobiet na poziomie 60 lat pozbawia kobiety szansy kontynuowania, na równi z mężczyznami, działalności zawodowej. W konsekwencji pozbawia ich nie tylko równych szans w osiągnięciu takiej samej pozycji zawodowej, ale także statusu materialnego po przejściu na emeryturę. Trybunał rozpatrując złożony przez Rzecznika w tej sprawie wniosek 15 lipca 2010 r., uznał konstytucyjność zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w nowym powszechnym systemie emerytalnym. W opinii Trybunału wprawdzie regulacja wieku emerytalnego znajduje usprawiedliwienie w świetle norm konstytucyjnych, jednak nie stanowi rozwiązania optymalnego. W związku z tym Trybunał Konstytucyjny przedstawił Sejmowi sygnalizację w sprawie potrzeby podjęcia działań ustawodawczych zmierzających do przeprowadzenia reformy systemu emerytalnego, która uwzględniać będzie odpowiednie kryteria demograficzne, ekonomiczne i społeczne.
Sprawozdanie z działalności RPO rozpatrzy Sejm na najbliższym posiedzeniu, które odbędzie się w dniach od 7 do 10 czerwca.