Najnowszy raport (za 2011 r.) obejmuje wszystkie 27 państw członkowskich UE oraz Chorwację, która najprawdopodobniej wstąpi do Unii w 2013 roku.
Autorzy raportu odnotowują, że UE poczyniła postępy w walce z handlem ludźmi, w dziedzinie ochrony ofiar przestępstw, i zauważają, że część państw unijnych powzięła kroki w kierunku skrócenia postępowań sądowych.
Istnieje jednak wiele nierozwiązanych problemów, przede wszystkim związanych z dyskryminacją etniczną, rasizmem i kwestią praw imigrantów - wskazano.
"Dyskryminacja etniczna to wciąż smutna rzeczywistość w całej UE, czy to w dziedzinie opieki zdrowotnej, edukacji, zatrudnienia czy warunków mieszkaniowych" - podkreśla raport.
Raport przywołuje podwójny atak prawicowego ekstremisty Andersa Behringa Breivika w Oslo w lipcu
ub.r., w którym zginęło 77 osób, jako przykład "niepowstrzymanego rasizmu" i nietolerancji.
Problem dyskryminacji etnicznej ilustruje położenie społeczności romskiej. Z badania przeprowadzonego w 11 państwach UE, także w Polsce, wynika m.in., że blisko 50 proc. Romów mieszka w domach, gdzie brakuje co najmniej jednego z podstawowych udogodnień, takich jak kuchnia, toaleta i prysznic oraz elektryczność. Ponadto 90 proc. Romów żyje poniżej granicy ubóstwa, a prawie połowa w ostatnim roku doświadczyła dyskryminacji z powodu pochodzenia.
O tym, że dyskryminacja etniczna jest wciąż niezażegnanym problemem, świadczą ataki na Romów, starcia między azylantami i mieszkańcami, a także morderstwa dokonywane na tle rasowym - podkreślono w raporcie.
W kwestii imigracji i prawa azylowego największy problem stanowi zjawisko wzmożonej imigracji. "Arabska wiosna i powstanie w Libii doprowadziły do zwiększonego napływu imigrantów do państw na południowych obrzeżach UE"; sytuacja tych imigrantów jest "krytyczna".
W 2011 roku przez granicę unijną na styku Grecji i Turcji próbowało przedostać się ponad 55 tys. osób, o 14 proc. więcej niż w 2010 roku. Z kolei w wyniku rewolty w Tunezji i Libii na Maltę, do Grecji, Włoch i Hiszpanii przybyło blisko 63 tys. ludzi.
Zdaniem autorów raportu polepszyło się traktowanie imigrantów poddawanych procedurom na granicy, jednak problem stanowią "nieludzkie warunki w przygranicznych kompleksach, gdzie przetrzymywani są imigranci" do czasu rozpatrzenia ich sprawy.
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej to niezależna agencja unijna z siedzibą w Wiedniu monitorująca przestrzeganie w państwach UE praw podstawowych, czyli uprawnień obywateli w kontakcie z państwem. (PAP)